Tình huống có vấn đề trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông

TiHH HUONG CO UAN DE TRONG DAV HOG LjCH SUl

6 TRUONG PH 6 THON G

O LE THI THU HUONG*

»e ndng cao chdt lugng dgy hgc bd mdn Lich

sti hien nay, viec chuyen ddi hi md hinh dgy

hgc Idy gido vien (GV) Idm frung tdm song

md hinh dgy hgc hudng vdo hgc sinh (HS), tdp

trung vdo HS cd y nghlo rd't quan frgng. Trong dd,

dqy hgc neu vd'n de Id phuong phdp cd hieu qud

nhdm phdt huy tinh tich cue, chu dgng, ndng lye tu

duy sdng tgo cua HS, thuc ddy HS Idm viec vd suy

nghi nhieu hon. De khoi thdc dugc uu the cua

phuong phdp ndy, GV cdn chu y den kl thugt xdy

dung vd sii dyng tinh hud'ng cd vd'n de (THCVD).

THCVD Id tinh hudng ggi cho ngudi hgc

nhiing khd khdn ve li lugn hay thuc tiln md hg

thdy cdn thiet phdi vugt quo vd cd khd ndng

vugt quo nhung khdng phdi ngay tiic thdi nhd

mgt thugt gidi md cdn phdi cd qud trinh tu duy

tich cue, lien he, vdn dyng nhCrng tri thiic cu

lien quan. Theo M.I Macmutdp, THCVD «ld su

trd ngqi ve tri tue cua con ngudi, xud't hien khi

anh to chua biet cdch gidi thich hien tugng, su

kien, qud trinh cua thuc te, khi chua the dqt tdi

myc dfeh bdng cdch thiic, hdnh dgng quen

thudc. Tinh hud'ng ndy kich thich con ngudi tim

tdi cdch gidi thich hay hdnh ddng mdi. THCVD

Id quy luqt cua hoqt ddng nhgn thiic sdng tgo,

cd hieu qud...." (1).

Nhu vdy, THCVD Id nhifng dieu kien su phqm

khi HS diing trudc su cdn thie't phdi tim ro edi

mdi, edi chua biet vd tim ro edi dd chinh trong

ket qud cua hoqt ddng tu duy. Cd the tgo tinh

hud'ng cho todn bd bdi hgc, gid hgc vd tifng don

vj kien thuc hgc tdp.

Trong qud trinh dqy hgc, THCVD dugc chia

Idm nhieu loqi khde nhau; trong dd cd 3 loqi

thudng dugc sii dyng trong dqy hge ljch sii d

trudng phd thdng: tinh hudng mdu thudn, tinh

hudng lua chgn vd tinh hudng van dung.

1. Tinh hudng mau thudn. Ld tinh hudng GV

dua ro nhifng vd'n de cd mdu thudn vdi nhau. Dd

Id su mdu thudn giifa kien thifc cu vdi kie'n thiic

mdi, giifa kie'n thuc thuc te vd bdi hgc mdi. HS

ddi dien vdi nhifng vdn de, nhung quy luqt trdi

vdi nhiing gi cdc em dd thu lugm dugc. Khi loqi

tinh hud'ng ndy xudt hien se kich thich su td md,

tim tdi hudng gidi quyet cua cdc em. Dudi su

hudng ddn cua GV, HS hing budc gidi quyet

mdu thuan, quo dd thdy rd bdn chdt cua vdn de,

ndm vung kien thifc.

De xdy dung loqi tinh hudng ndy, GV cdn

nghien ciiu kl ngi dung bdi hgc de neu len cdc

vdn de, su vdt, hien tuong mau thudn vdi bdn

than chung. Ngodira, GV cd th i ndm bdt nhifng

don vj kien thiic mdi md ngay tiic khde HS chua

gidi thich dugc bdng nhiing kien thiic cu de xdy

dung tinh hudng logi ndy. Tinh hudng mdu thuan

thudng dugc GV tqo ra d ddu bdi de djnh hudng

cho todn bd bdi hgc. GV tqo tinh hudng mdu

thudn bdng cdch: + Giup HS nhd Iqi kien thiic cu

bdng cdch su dyng nhung cdu hdi tdi hien;

-I- Thdng bdo kien thiic mdi; + Khdi qudt mau

thudn de xdy dung thdnh cdu hdi cd vdn de.

Ngodi ro, trong su van dgng cua ljch sii cd

nhifng tinh hudng diln ro ddi hdi ngudi hgc phdi

gidi thich de hieu thdu ddo. Tgi sao tinh hud'ng

ndy xdy ro md khdng phdi Id mgt tinh hudng

khde? Vi sao ljch sii Iqi dien ra theo hudng ndy?...

Vi vdy, khi tqo ra su xung dot, mdu thudn ve mat

kie'n thiic, GV cd the dua ra hoqc hudng ddn HS

neu len cdc tinh hudng quyet djnh cua chinh qud

trinh lich sii de HS tim cdch li gidi. Chdng hqn, vl

sao cudi the ki XIX nhieu nude chdu A bi cdc

nude h/ bdn phuong Toy xdm luge, bie'n thdnh

thudc dia hay niio thudc dja thi Nhdt Bdn khdng

bj xdm luge md cdn trd thdnh mgt nude tu bdn

hung mqnh? (2).

Vidu 1, dqy bdi 21 : «Xdy dung CNXHdMiin

Bde, ddu tranh chdng dequdc Mffvd chinh quyen

Sdi Gdn a mien Nam (1954 - 1.965)", myc III

#

* TtiToing fiai hpc sir pham - Oai hoc Thai Nguyen

Tap ehi Giao due so 24 2 (ki 2 - 7/201 o)