Tính hợp lý , khả thi của một số biện pháp xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng chống bạo lực gia đình

VÊn ®Ò phßng, chèng b¹o lùc ®èi víi phô n÷ vµ trÎ em trong c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt

t¹p chÝ luËt häc sè 2/2009 41

Ths. Phan ThÞ Lan H−¬ng *

ại Việt Nam, những tư tưởng lạc hậu

như “chồng chúa vợ tôi”, “quyền huynh

thế phụ” hay “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy”

vẫn còn tồn tại. Xuất phát từ quan niệm trên,

người chồng, người cha đã tự cho mình có

“quyền” thực hiện những hành vi làm tổn hại

đến sức khoẻ, tinh thần của vợ, con mình và

họ không cho rằng các hành vi đó là bạo lực

và trái pháp luật. Ngoài ra, “nạn nhân” của

các hành vi này thường nhẫn nhịn, chịu đựng

vì tư tưởng không muốn “vạch áo cho người

xem lưng”, rất ít trường hợp muốn chính

quyền bảo vệ và can thiệp. Do đó, câu

chuyện bạo lực vẫn là câu chuyện tế nhị,

riêng tư trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, trước

xu thế bạo lực gia đình (BLGĐ) ngày càng

gia tăng, Nhà nước với mong muốn ngăn

chặn các hành vi bạo lực trong gia đình đã

ban hành Luật phòng, chống bạo lực gia đình

năm 2007 (PCBLGĐ).

Luật PCBLGĐ ra đời đánh dấu mốc quan

trọng trong việc điều chỉnh các mối quan hệ

giữa các thành viên trong gia đình. Thông qua

đó, các mối quan hệ này không còn đơn thuần

là các quan hệ xã hội, quan hệ đạo đức mà

nó đã được pháp luật điều chỉnh và bảo vệ.

Theo khoản 2 Điều 1 Luật PCBLGĐ thì

“BLGĐ là hành vi cố ý của thành viên gia

đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại

về thể chất, tinh thần, kinh tế đối với thành

viên khác trong gia đình”. Như vậy, BLGĐ

không chỉ là hành vi bạo lực về thể chất, tinh

thần mà còn là các hành vi bạo lực về kinh tế.

Bên cạnh đó, khái niệm bạo lực gia đình

không chỉ giới hạn trong quan hệ giữa vợ

chồng mà còn mở rộng đối với các thành viên

khác trong gia đình như giữa bố mẹ với con

cái, giữa bố mẹ chồng với con dâu v.v..

Các hành vi vi phạm pháp luật về phòng,

chống BLGĐ cần phải bị xử lí theo quy định

của pháp luật. Các hành vi này có thể bị áp

dụng các chế tài hình sự, hành chính và kỉ

luật.(1) Tuy nhiên, không giống như các quan

hệ xã hội khác được pháp luật điều chỉnh và

bảo vệ, các quan hệ này thường rất “tế nhị và

nhạy cảm” vì giữa chủ thể thực hiện hành vi

bạo lực với “nạn nhân” có mối quan hệ gia

đình thân thích. Do đó, các biện pháp chế tài

này không chỉ là biện pháp trừng phạt, giáo

dục, răn đe đối với người có hành vi bạo lực

mà còn phải bảo đảm khắc phục được các

hành vi BLGĐ tiếp diễn và có ý nghĩa “hàn

gắn” các mối quan hệ trong gia đình. Thực

tế, chỉ trong trường hợp nạn nhân của BLGĐ

không tự giải quyết được thì họ mới yêu cầu

cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp

và họ luôn mong muốn sự can thiệp của Nhà

nước có thể “cải thiện” được tình trạng bạo

lực trong gia đình. Do đó, bên cạnh tính hợp

T

* Giảng viên Khoa hành chính - nhà nước

Trường Đại học Luật Hà Nội