Tình hình xuất khẩu các mặt hàng chủ lực

Lêi më ®Çu

Sau thêi kú më cöa, ®Æc biÖt lµ tõ nh÷ng n¨m 90 trë l¹i ®©y, ViÖt Nam

kh«ng ngõng më réng mèi quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ, giao lu, bu«n b¸n víi c¸c

níc bªn ngoµi. Nh÷ng mèi quan hÖ nµy ph¸t sinh tõ c¸c lîi Ých kinh tÕ lµ chñ

yÕu; vµ trong ®ã th× ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ ho¹t ®éng mang tÇm

quan träng chiÕn lîc. C¬ së cho viÖc lùa chän chiÕn lîc th¬ng m¹i quèc tÕ cña

ViÖt Nam ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn m«i trêng kinh tÕ quèc tÕ hiÖn t¹i vµ

nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vèn cã cña ViÖt Nam ®Ó tham gia vµo sù ph©n c«ng

lao ®éng quèc tÕ mét c¸ch ®óng ®¾n nhÊt.

Trong giai ®o¹n ®Çu, sù ph©n c«ng lao ®éng ®ã cÇn dùa trªn lîi thÕ so

s¸nh cña tõng quèc gia ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm vµ trao ®æi víi nhau. XuÊt

ph¸t tõ nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam vµ c¸c níc trªn thÕ giíi, trong giai

®o¹n ®Çu nµy, ViÖt Nam sÏ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm th« vµ s¶n

phÈm n«ng nghiÖp, mét sè s¶n phÈm sö dông nhiÒu lao ®éng, c«ng nghÖ trung

b×nh, sö dông Ýt vèn ngo¹i tÖ thu ®îc th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ã, ViÖt

Nam sÏ cã tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng nhËp khÈu t liÖu s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ.

Th«ng qua viÖc øng dông c¸c t liÖu s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn sÏ gãp

phÇn gióp ViÖt Nam ®Èy m¹nh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n￾íc.

§¹i héi §¶ng lÇn thø VII (6/1991) ®· x¸c ®Þnh ®êng lèi ®èi ngo¹i: “®éc

lËp tù chñ, ®a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸”, vµ sau §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII

(7/1996) lµ: “X©y dùng mét nÒn kinh tÕ míi héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi,

híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu…Chñ ®éng tham gia

céng ®ång th¬ng m¹i thÕ giíi, c¸c diÔn ®µn, c¸c tæ chøc, c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ

mét c¸ch cã chän läc víi bíc ®i thÝch hîp”.

C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc cña

ViÖt Nam

-1-

Tuy nhiªn, ViÖt Nam còng nh c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c, chiÕn lîc

ph¸t triÓn trong t¬ng lai ph¶i nhanh chãng chuyÓn tõ viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu

c¸c s¶n phÈm th«, s¶n phÈm s¬ chÕ sang s¶n phÈm chÕ biÕn. Muèn vËy, ta cÇn

ph¶i ®Èy m¹nh tÝnh hiÖu qu¶ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu; ®Æc biÖt lµ c¸c mÆt hµng

chñ lùc bëi c¸c mÆt hµng nµy hiÖn chiÕm mét tû träng rÊt lín trong c¬ cÊu hµng

xuÊt khÈu cña níc ta.

§Ò tµi nµy sÏ nghiªn cøu vÒ thùc tr¹ng vµ tõ ®ã tËp trung ®Ò ra c¸c biÖn

ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc cña níc ta.

VÒ kÕt cÊu néi dung cña ®Ò ¸n, néi dung ®Ò ¸n chia lµm 2 phÇn (ngoµi lêi

më ®Çu vµ kÕt luËn) nh sau:

PhÇn I: C¬ së lý luËn chung (Tæng quan vÒ lý thuyÕt)

1- Vai trß cña xuÊt khÈu hµng ho¸

2- C¸c biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu

PhÇn II: Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p

1- Thùc tr¹ng: T×nh h×nh xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc (doanh sè, thÞ

trêng)

2- C¸c vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc

3- C¸c gi¶i ph¸p

§Ó cã thÓ hoµn thµnh ®îc vÊn ®Ò nghiªn cøu ®Æt ra nµy víi t c¸ch lµ ®Ò ¸n

cña m«n häc Kinh TÕ Th¬ng M¹i, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt

t×nh, tËn tôy cña ThÇy gi¸o, Th¹c sü NguyÔn ViÖt Cêng; nhê ®ã mµ ®Ò ¸n nµy

®îc hoµn thµnh mét c¸ch trän vÑn h¬n.

C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc cña

ViÖt Nam

-2-

PhÇn I: Tæng quan vÒ lý thuyÕt

1/ Vai trß cña xuÊt khÈu:

 Kh¸i niÖm hµng xuÊt khÈu: Hµng ho¸ xuÊt khÈu ®îc hiÓu g¾n víi kh¸i

niÖm th¬ng m¹i hµng ho¸ theo quy íc cña Liªn Hîp Quèc vµ WTO lµ nh÷ng

s¶n phÈm hµng ho¸ h÷u h×nh ®îc s¶n xuÊt hoÆc gia c«ng t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt

vµ c¸c khu chÕ xuÊt víi môc ®Ých tiªu thô t¹i thÞ trêng ngoµi níc (xuÊt khÈu) ®i

qua h¶i quan

Hµng t¹m nhËp t¸i xuÊt còng ®îc coi lµ hµng ho¸ xuÊt khÈu, hµng ho¸ qu¸

c¶nh kh«ng thuéc diÖn kh¸i niÖm hµng ho¸ xuÊt khÈu.

 Vai trß cña xuÊt khÈu hµng ho¸ ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi

quèc gia:

- XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu, phôc vô c«ng nghiÖp

ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.

C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc theo nh÷ng bíc ®i thÝch hîp lµ con ®êng tÊt yÕu

®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn cña níc ta. §Ó c«ng nghiÖp

ho¸ ®Êt níc trong mét thêi gian ng¾n, ®ßi hái ph¶i cã sè vèn rÊt lín ®Ó nhËp

khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn.

Nguån vèn níc ngoµi cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh: §Çu t níc

ngoµi, vay nî, viÖn trî, c¸c ho¹t ®éng du lÞch, xuÊt khÈu søc lao ®éng…tuy

vËy, c¸c nguån nµy kh«ng æn ®Þnh vµ ph¶i tr¶ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c ë

thêi kú sau nµy. Nguån vèn quan träng nhÊt ®Ó nhËp khÈu, ®Èy m¹nh c«ng

nghiÖp ho¸ ®Êt níc lµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é t¨ng

trëng cña nhËp khÈu.

- XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n

xuÊt ph¸t triÓn.

C¬ cÊu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng thÕ giíi ®· vµ ®ang thay ®æi v« cïng m¹nh

mÏ. §ã lµ thµnh qu¶ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Sù

chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ phï hîp víi xu h￾íng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi lµ tÊt yÕu ®èi víi níc ta.

XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c ph¸t triÓn thuËn lîi h¬n. VÝ

dô, khi ph¸t triÓn ngµnh dÖt xuÊt khÈu sÏ t¹o c¬ héi ®Çy ®ñ cho viÖc ph¸t triÓn

ngµnh s¶n xuÊt nguyªn liÖu nh b«ng, thuèc nhuém; ph¸t triÓn ngµnh c«ng

nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm xuÊt khÈu (dÇu, thùc vËt, chÌ..) sÏ kÐo theo sù ph¸t

triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o ra thiÕt bÞ phôc vô cho nã.

XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng hµng tiªu thô, gãp phÇn cho

s¶n xuÊt ph¸t triÓn æn ®Þnh.

XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt,

n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc.

C¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc cña

ViÖt Nam

-3-