Tình hình nước Mỹ và thế giới sau chiến tranh Việt Nam: Một số ý kiến ban đầu.

CHAU MY NGAY NAY SO 04-2009 39

QUAN HE QUOC TE

TINH HINH NirdC MY VA THE Cl6l SAU

CHIEN TRANH MET NAM: MOT SO Y KIEN BAN DAU

Mdt trong nhUng nhan dinh

can ban ciia chiing ta ve tinh

hinh My va the gidi sau khi

Chien tranh Viet Nam ket thiic la "My

da suy yeu nhieu ve quan sU, chinh tri,

kinh te, tai chinh, keo theo ca the gidi

tu ban chii nghia Mn sau vao mdt thdi

ky tdng khiing hoang toan dien va

khdng phUdng ciiu chUa", "tinh hinh

each mang the gidi ngay nay thuan ldi

hdn bad gid he't va dang diing trUde

nhiing trien vong td't dep", va "dac diem

cua phong trao ddc lap dan toe ngay

nay la ed xu the ngay cang gan hen vdi

chii nghia xa hdi.'" Nhan dinh dd mang

tinh khai quat cho ea mdt thdi ky each

mang sau nam 1975.

Tuy nhien, sau 30 nam, tinh hinh

the gidi va khu viic da ed nhUng thay

ddi Idn cung nhu nhUng tiep nd'i dang

ke, va ve cd ban khdng phu hdp vdi

nhan dinh ke tren. Diing la CNTB,

nha't la nude My, lam vao khiing

hoang tram trong nhUng khdng ed

nghia la khdng ed Id'i thoat. Trong khi

dd phong trao each mang da ed nhUng

budc phat trien Idn. nhUng ddng thdi

cung chiia diing nhUng khd khan Idn

ma viec khdng xii ly kip thdi da dan

den nhieu hau qua nghiem trong.

Lich sii la mdt cude tranh luan khdng

cd hdi ket.^ Viec phan xet lich sii bao gid

cung rat phife tap, bdi vi tU duy cua hau

the khac tU duy eiia mdt thdi da qua, va

nhat la lai khdng the ap dat tu duy ciia

mot thdi dd'i vdi tU duy cua mot thdi

khac. Vdi xuat phat diem nhU vay, bai

Ts. Nguyen Vu Tiing

Hoc vien Ngoai giao

vie't nay xin de cap den mdt sd diem ve

mat hoc thuat, gidi thieu mot sd' nghien

ciiu lich sii quan he qud'e te gan day hen

quan den giai doan "hau Viet Nam". Cac

nghien eiiu sii hoe nay - chu yeu diia tren

nhiing nguon tai lieu mdi dUde giai mat

tii cac kho lUu trU ciia cac nUde XHCN

Ddng Au va Lien Xd cu. My va cac nUde

phUdng Tay khac - da chd chiing ta mdt

biic tranh md ta tinh hinh the gidi phUe

tap hdn nhieu so vdi eac md ta chinh

thiic tu trUde den nay.

Tam v6c sii suy yeu ciia My

Trong thap ky 70 va 80 ciia the ky

XX, that bai d Viet Nam, hda diu vdi

phe XHCN, va cii sd'e dau liia da gay

cho My nhUng tac ddng rat tieu ciic.

Tha't bai d Viet Nam danh vao uy tin ye

siic manh eua My: ve quan sii. My lan

dau tien trong lich sii thua mdt nUde

"hang ba" tren the gidi (ldi eua

Kissinger) sau khi thii nghiem ta't ca

cac chien lUdc sii dung vu khi thdng

thUdng; ve ngoai giao, My khdng gianh

dUcJc thang ldi tren ban dam phan vdi

Vidt Nam va khdng dat dUde ca "hda

binh va danh dii" (cung theo ldi

Kissinger), va that bai trong viec sii

dung cac cdng cu ngoai giao nUdc Idn

(sii dung silc ep ciia Lien Xd va Trung

Qud'e dd'i vdi Viet Nam trong dam phan

tai Paris) de gay siic ep vdi Viet Nam

tren ban dam phan. Neu so vdi ldi

tuyen bd' cua Kennedy: "My di bat cii

dau, lam bat cii viec gi, ehd'ng lai bat cif

ke thu nao, giiip dd bat cif nUde ban be