Tín ngưỡng cộng đồng của cư dân ven biển làng thanh khê, quận thanh khê, thành phố đà nẵng.

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA LỊCH SỬ

----------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Đề tài:

TÍN NGƯỠNG CỘNG ĐỒNG CỦA CƯ DÂN VEN

BIỂN LÀNG THANH KHÊ, QUẬN THANH KHÊ,

THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Sinh viên thực hiện : Trần Thị Kiều Trang

Chuyên ngành : Việt Nam học

Lớp : 12CVNH

Người hướng dẫn : Th.s Lê Thị Thu Hiền

Đà Nẵng, tháng 05/2016

1

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ...................................................................................2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................5

4. Mục đích nghiên cứu ...........................................................................................5

5. Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu..........................................................6

6. Đóng góp của đề tài.............................................................................................7

7. Cấu trúc của đề tài ...............................................................................................7

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ CƯ DÂN VEN BIỂN LÀNG THANH KHÊ,

QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ...............................................8

1.1. Vài nét về làng biển Thanh Khê ....................................................................8

1.1.1. Tên gọi và lịch sử hình thành .........................................................................8

1.1.2. Điều kiện về kinh tế, xã hội..........................................................................11

1.1.3. Đời sống văn hóa, cư dân.............................................................................16

1.2. Một số khái niệm liên quan..........................................................................19

1.2.1. Tín ngưỡng cộng đồng.................................................................................19

1.2.2. Cư dân ven biển...........................................................................................22

CHƯƠNG 2. CÁC HÌNH THÁI TÍN NGƯỠNG CỘNG ĐỒNG TRUYỀN

THỐNG CỦA CƯ DÂN VEN BIỂN LÀNG THANH KHÊ, QUẬN THANH

KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG.........................................................................23

2.1. Các loại hình tín ngưỡng..............................................................................23

2.2. Đối tượng thờ................................................................................................27

2.3. Cơ sở thờ tự..................................................................................................34

2.4. Lễ lệ và lễ hội................................................................................................42

2.4.1. Lễ vật...........................................................................................................42

2.4.2. Nghi lễ.........................................................................................................44

2.4.2.1. Lễ cầu an ................................................................................................46

2.4.2.2. Lễ Cầu ngư...............................................................................................47

2.4.2.3. Lễ cúng Thành Hoàng (Thổ Thần)............................................................49

2.4.2.4. Lễ cúng Tiền hiền.....................................................................................49

2.4.2.5. Lễ vía Bà ................................................................................................52

2.4.2.6. Lễ quẩy cơm Cô Bác ................................................................................52

2.4.3. Các hoạt động trong phần hội.......................................................................54

CHƯƠNG 3. TÍN NGƯỠNG CỘNG ĐỒNG CỦA CƯ DÂN LÀNG BIỂN

THANH KHÊ TRONG BỐI CẢNH ĐÔ THỊ HÓA Ở ĐÀ NẴNG ...................58

3.1. Giá trị của các tín ngưỡng cộng đồng trong đời sống cư dân làng biển

Thanh Khê ...........................................................................................................58

3.1.1. Giá trị tâm linh.............................................................................................58

3.1.2. Giá trị văn hóa nghệ thuật ............................................................................59

3.1.3. Giá trị lịch sử ...............................................................................................61

3.1.4. Giá trị xã hội................................................................................................62

3.2. Biến đổi tín ngưỡng cộng đồng của cư dân ven biển làng Thanh Khê hiện nay 62

3.2.1. Đô thị hóa ở Đà Nẵng và ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đối với làng

Thanh Khê.............................................................................................................62

3.2.2. Một số biến đổi trong tín ngưỡng cộng đồng của cư dân Thanh Khê trong quá

trình đô thị hóa ở Đà Nẵng ....................................................................................65

3.2.2.1. Niềm tin và thực hành tín ngưỡng.............................................................65

3.2.2.2. Biến đổi về cơ sở thờ tự............................................................................75

3.2.2.3. Biến đổi về quy mô tổ chức lễ cúng/lễ hội ................................................76

3.2.2.4. Biến đổi về nghi thức thờ cúng .................................................................78

3.2.2.5. Biến đổi về lễ vật thờ cúng .......................................................................80

3.2.2.6. Biến đổi về phần hội trong các lễ hội gắn với tín ngưỡng .........................83

3.3. Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị các tín ngưỡng cộng đồng của cư

dân Thanh Khê....................................................................................................86

3.3.1. Tăng cường vai trò của chính quyền địa phương, các cấp quản lý ................86

3.3.2. Duy tu, bảo tồn các cơ sở thờ tự...................................................................89

3.3.3. Tư liệu hóa các tín ngưỡng...........................................................................90

3.3.4. Nâng cao nhận thức và giáo dục cho người dân về ý thức, trách nhiệm bảo vệ,

giữ gìn các tín ngưỡng...........................................................................................92

3.3.5. Gắn tín ngưỡng với phát triển du lịch...........................................................93

KẾT LUẬN..........................................................................................................97

TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................99

PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU

Bảng 1: Đối tượng thờ cúng trong tín ngưỡng cộng đồng truyền thống của cư dân

ven biển làng Thanh Khê.........................................................................28

Bảng 2: Hệ thống các cơ sở thờ tự tại gắn với các tín ngưỡng cộng đồng truyền

thống của làng Thanh Khê.......................................................................34

Bảng 3: Lễ vật dâng cúng trong các lễ hội, lễ cúng truyền thống của làng Thanh Khê.....42

Bảng 4: Các lễ cúng, lễ hội trong các tín ngưỡng cộng đồng truyền thống làng

Thanh Khê...............................................................................................44

Bảng 5: Niềm tin của người dân vào sự linh thiêng của vị thần thánh trong các tín

ngưỡng cộng đồng truyền thống làng Thanh Khê ....................................69

Bảng 6: Mức độ đi đến các cơ sở thờ tự để cúng bái trong một năm của dân làng

Thanh Khê...............................................................................................71

Bảng 7: Số lượng người dân tham gia vào các lễ hội, lễ cúng của làng Thanh Khê 73

Bảng 8: Sự thay đổi về quy mô các lễ hội, lễ cúng hiện nay so với trước đây qua sự

quan sát của người dân địa phương..........................................................76

Bảng 9: Lễ vật cúng Thần trong các lễ hội, lễ cúng của làng Thanh Khê (trước và nay).....81

Bảng 10: Lễ vật dâng cúng của người dân địa phương trong các lễ cúng, lễ hội.....82

Bảng 11: Các trò chơi xưa và nay có trong lễ hội của làng Thanh Khê ..................84

Bảng 12: Các sinh hoạt dân gian xưa và nay có trong lễ hội của làng Thanh Khê ..85

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

TT : Thứ tự

TN : Tín nguỡng

LH : Lễ hội

T : Truớc

N : Nay

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Việt Nam - một dân tộc có tới 54 người anh em cùng chung sống trên một

dải đất ngọc hình chữ S, trải qua một quá trình phát triển xuyên suốt chiều dài hơn

bốn ngàn năm lịch sử, đã hình thành nên một nền văn hóa vô cùng đa dạng và nhiều

màu sắc. Văn hóa Việt Nam, vì đã trải qua quá trình phát triển lâu dài của lịch sử

dân tộc cùng với bao biến cố thăng trầm ở từng giai đoạn mà có sự tích hợp, giao

thoa, tiếp biến với văn hóa Đông Tây. Dẫu vậy, nền văn hóa Việt Nam vẫn luôn tỏa

sáng với những giá trị tinh hoa thuần túy của người Việt, đó là một nền văn hóa đa

dạng trong thống nhất. Nghị trưởng người Pháp Edouard Herriot đã từng nói: “Văn

hóa là cái còn lại khi người ta đã quên đi tất cả, là cái vẫn thiếu khi người ta đã

học tất cả”, bởi vậy văn hóa chính là cội nguồn, gốc rễ của một cộng đồng người, là

cái hồn, là sức sống của một quốc gia, dân tộc. Trong nền văn hóa đa màu sắc của

Việt Nam, thì tín ngưỡng, phong tục là một nét văn hóa rất đặc trưng. Tín ngưỡng

và phong tục của người Việt hết sức độc đáo và phong phú. Đây là giá trị văn hoá

được kết tinh qua hàng nghìn năm lịch sử. Hệ thống tín ngưỡng và phong tục truyền

thống này chứa đựng những triết lý sâu xa về tự nhiên, xã hội và con người, thể hiện

giá trị chân - thiện - mỹ quý báu của dân tộc, nó mang giá trị nhân sinh sâu sắc, trở

thành sợi dây nối liền con người với con người, có tác dụng liên kết cộng đồng, tạo

nên sức mạnh đoàn kết cộng đồng vô cùng to lớn.

Tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam có truyền thống sinh hoạt tín ngưỡng lâu

đời. Mỗi dân tộc anh em đều có những hình thức tín ngưỡng mang nét đặc sắc riêng

của mình. Truyền thống này còn gắn bó chặt chẽ với các sinh hoạt văn hoá mang

đậm bản sắc dân tộc qua các nghi lễ thờ cúng, phong tục tập quán và lễ hội dân gian

trên khắp mọi miền đất nước.

Đà Nẵng - nơi được mệnh danh là “thành phố đáng sống” vẫn đang từng

ngày thay da đổi thịt với những cú vươn mình mạnh mẽ. “Con Rồng vàng” nằm

chính giữa dải đất ngọc hình chữ S này vì thế hội tụ được những nét tinh hoa văn

hóa của hai miền Bắc - Nam, chính vì vậy mà văn hóa nơi đây mang đậm nét văn

hóa chung của hai miền hòa quyện với nét riêng của văn hóa cư dân Đà Nẵng, nổi

2

bật là nền văn hóa biển. Là đại diện cho nền văn hóa biển Đà Nẵng, làng Thanh Khê

cùng với các làng Nam Thọ, Mân Quang… đều là những làng biển có lịch sử hình

thành từ rất sớm. Sự chuyển cư, cộng cư của người Việt và người Chăm đã hình

thành nên một cộng đồng dân cư Thanh Khê cổ. Làng Thanh Khê là một trong

những làng biển có hệ thống tín ngưỡng của cộng đồng cư dân khá phát triển mà

một đặc điểm dễ nhận thấy nhất là thông qua sự đa dạng của các di tích văn hóa -

tín ngưỡng của làng. Những cơ sở tín ngưỡng vật thể thờ linh thần và Tiền hiền

vùng đất Thanh Khê đã thử thách qua nhiều biến thiên thời cuộc mà vẫn tồn tại uy

nghiêm. Ngày nay, các đình miếu sừng sững, trầm tư giữa đất trời Đà Nẵng, hai

mùa tế tự Xuân Thu, hương đưa trống vọng, minh chứng cho một vùng văn hóa ngư

nghiệp bản địa lâu đời, hiền hòa và thịnh vượng. Cho nên, việc nghiên cứu các giá

trị trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng của cư dân ven biển làng Thanh Khê để từ đó

đưa ra các giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống đó là vô

cùng ý nghĩa và thiết thực. Ngoài ra, với những yếu tố thuận lợi về tự nhiên, Đà

Nẵng hoàn toàn có điều kiện để phát triển du lịch trở thành một ngành mũi nhọn và

sự thật, hiện nay nơi đây đã được du khách trong và ngoài nước ưu ái gọi là “thiên

đường nghỉ dưỡng” đặc biệt là vào mùa hè. Song song với phát triển du lịch tự

nhiên, loại hình du lịch văn hóa ở thành phố này cũng khá phát triển với những lễ

hội truyền thống và quốc tế hấp dẫn, những hình thức sinh hoạt cộng đồng, tín

ngưỡng phong phú… Vì vậy, việc khai thác các lễ hội, tín ngưỡng, sinh hoạt cộng

đồng ở thành phố Đà Nẵng, đặc biệt ở vùng ven biển mà làng Thanh Khê là tiêu

biểu để đưa vào phát triển du lịch đang là một vấn đề được được quan tâm chú ý.

Tuy đã có nhiều bài viết, công trình nghiên cứu về văn hóa, tín ngưỡng của

cộng đồng cư dân ven biển Quảng Nam - Đà Nẵng nhưng trên thực tế chưa có đề

tài, công trình nào đi sâu nghiên cứu một cách cụ thể và toàn diện về vấn đề này.

Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài: “Tín ngưỡng cộng đồng của cư dân

ven biển làng Thanh Khê, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng” để làm đề tài

khóa luận tốt nghiệp.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Tín ngưỡng và phong tục của người Việt Nam vô cùng phong phú và đa

dạng. Đây là giá trị văn hoá được kết tinh qua hàng nghìn năm lịch sử chứa đựng

3

những triết lý sâu xa về tự nhiên xã hội và con người, thể hiện giá trị chân - thiện -

mỹ quý báu của dân tộc, vì vậy, tín ngưỡng, phong tục luôn là đề tài thu hút được sự

quan tâm, chú ý, tìm hiểu của nhiều nhà nghiên cứu. Trước hết, có thể kể đến hai

công trình nghiên cứu của Trần Ngọc Thêm là Cơ sở văn hóa Việt Nam (1999),

NXB Giáo dục và Tìm về bản sắc văn hóa Việt Nam (2001), NXB thành phố Hồ

Chí Minh. Đây là hai trong số những công trình khoa học đi đầu về nghiên cứu, tìm

hiểu toàn diện và sâu sắc nền văn hóa Việt Nam, trong đó đã đề cập đến tín ngưỡng

dân gian ở Việt Nam. Hay trong tác phẩm của Khai Đăng, Tản mạn về tín ngưỡng

và phong tục tập quán của người Việt, NXB Văn hóa Thông Tin đã cung cấp một

phần nhỏ lượng tri thức phong phú về văn hoá Việt Nam cũng như giới thiệu một số

tín ngưỡng truyền thống của người Việt. Giáo sư - Tiến sĩ Ngô Đức Thịnh với công

trình Tín ngưỡng, văn hóa tín ngưỡng ở Việt Nam (2001), NXB Khoa học xã hội đã

cho chúng ta một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về văn hóa tín ngưỡng và các hình

thái tín ngưỡng của người Việt. Ngoài ra còn có nhiều bài viết, công trình khoa học

khác nghiên cứu về văn hóa tín ngưỡng của nhiều nhà nghiên cứu trên cả nước, có

thể kể đến như bài viết Văn hóa tín ngưỡng của tác giả Nguyễn Văn Bốn. Trong bài

viết đã tập hợp khá nhiều quan điểm, nhận định của các học giả trong và ngoài nước

về khái niệm “tín ngưỡng”, đồng thời đưa ra những phân tích, quan điểm của cá

nhân về văn hóa tín ngưỡng.

Liên quan trực tiếp đến đề tài có các công trình Tín ngưỡng thờ Tiền hiền,

Hậu hiền ở các làng đánh cá ven biển Đà Nẵng của sinh viên Trần Thị Huyền

(2015), khóa luận tốt nghiệp đại học, khoa Lịch Sử, trường Đại học Sư phạm Đà

Nẵng; Tín ngưỡng thờ cúng cô hồn ở các làng đánh cá ven biển Đà Nẵng của sinh

viên Nguyễn Thị Phượng (2015). Đây là những công trình nghiên cứu về văn hóa

tín ngưỡng các làng ven biển Đà Nẵng, trong đó có lấy làng Thanh Khê làm một

điểm nghiên cứu. Ngoài ra còn có công trình Tín ngưỡng của cư dân phường Thọ

Quang, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng của sinh viên Phạm Thị Lấm (2013) và

đặc biệt trong công trình Tín ngưỡng của ngư dân ven biển Quảng Nam - Đà Nẵng,

NXB Từ điển bách khoa Hà Nội của tác giả Nguyễn Xuân Hương đã đề cập đến các

tín ngưỡng, lễ hội của cư dân ven biển Quảng Nam - Đà Nẵng như: Tục thờ cúng cá

4

Ông, lễ hội Cầu ngư, hát chèo đưa linh, tục thờ Mẫu, tín ngưỡng thờ Cô hồn, Cô

Bác, tín ngưỡng thờ tổ tiên.

Bên cạnh các công trình nghiên cứu, các bài viết, tác phẩm liên quan đến văn

hóa, tín ngưỡng Việt Nam nói chung và tín ngưỡng của cộng đồng cư dân ven biển

xứ Quảng nói riêng thì còn có những công trình nghiên cứu về làng Thanh Khê.

Đáng chú ý hơn cả là cuốn sách viết về Các di tích lịch sử văn hóa tín ngưỡng làng

Thanh Khê của ban nghi lễ làng Thanh Khê, với sự khảo luận, biên dịch của nhà

nghiên cứu Phạm Thúc Hồng đã cung cấp những thông tin quan trọng và quý báu về

quá trình mở đất, tên gọi địa danh làng Thanh Khê và giới thiệu một cách đầy đủ

thông tin về các di tích lịch sử văn hóa tín ngưỡng của làng.

Một công trình mang tên Giá trị lịch sử của nguồn tư liệu địa bạ sưu tầm

được trên địa bàn Đà Nẵng của Thạc sĩ Hồ Tấn Tuấn, trong đó đã đề cập đến địa bạ

làng Thanh Khê. Ở công trình này, tác giả không chỉ nói đến tình hình ruộng đất ở

các làng xã Đà Nẵng cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX qua địa bạ mà còn đề cập

tới việc ghi nhận địa phận của xã thôn bốn phía giáp với đâu, những thôn xã nào?,

nếu có giáp với nhau, thì xác nhận ranh giới và cắm mốc… của các làng xã Đà

Nẵng trong đó có làng Thanh Khê.

Với công trình nghiên cứu lịch sử - văn hóa Đình làng Đà Nẵng của tập thể

tác giả Hồ Tấn Tuấn (chủ biên), Lê Xuân Thông, Đinh Thị Toan, NXB Đà Nẵng

(2012) đã trình bày khái quát quá trình hình thành làng xã và sự ra đời và kiến trúc

nghệ thuật của đình làng Đà Nẵng, giới thiệu về các đình làng Đà Nẵng trong đó có

phần viết về đình làng Thanh Khê. Một số bài viết như Đình Thanh Khê đăng trên

website của Cổng thông tin điện tử thành phố Đà Nẵng cũng đã giới thiệu một vài

thông tin về các vị Tiền hiền, Hậu hiền đã có công khai sinh ra làng và đặc điểm đời

sống kinh tế của cư dân Thanh Khê.

Nhìn chung, các công trình đã đề cập đến nhiều vấn đề liên quan đến đề tài

nghiên cứu, tuy nhiên, đó mới chỉ là cái nhìn khái quát, chung chung hay chỉ là một

khía cạnh nào đó của đề tài. Tuy vậy, những tài liệu trên đây chính là cơ sở, là nền

tảng để tôi học tập, tham khảo nhằm hoàn thành tốt công trình nghiên cứu của mình.

5

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu về các hình thái tín ngưỡng cộng đồng của cư dân ven biển

làng Thanh Khê, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng. Trong đó tập trung nghiên

cứu vào các tín ngưỡng quan trọng (Tín ngưỡng thờ Thành hoàng, tín ngưỡng thờ

Tiền Hiền, Hậu hiền, tín ngưỡng thờ cá Ông, tín ngưỡng thờ Nữ thần, tín ngưỡng

thờ Âm linh/Cô Bác) có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống văn hóa tâm linh và

kinh tế, xã hội của cư dân địa phương. Bên cạnh đó, đề tài còn nghiên cứu về lịch sử

hình thành và phát triển của làng Thanh Khê để từ đó làm rõ được nguyên căn của

sự biến đổi các loại hình tín ngưỡng trong quá trình phát triển của làng.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Về mặt không gian: Làng Thanh Khê hiện nay bao gồm Thanh Khê Đông,

Thanh Khê Tây và Xuân Hà. Nhưng trong phạm vi nghiên cứu, tôi chỉ xác định

phạm vi nghiên cứu là phường Thanh Khê Đông, quận Thanh Khê, thành phố Đà

Nẵng

Về mặt thời gian: Từ khi làng Thanh Khê được thành lập cho đến nay, lấy

mốc 1975 để phân biệt trước đây và hiện nay.

Về nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu các hình thái tín ngưỡng cộng đồng của

cư dân làng Thanh Khê (về đối tượng thờ cúng, cơ sở thờ tự, nghi lễ thờ cúng, lễ

vật, lễ hội, niềm tin và thực hành tín ngưỡng, ý nghĩa, giá trị); chỉ ra sự biến đổi của

làng và các tín ngưỡng của làng hiện nay trong bối cảnh đô thị hóa. Qua đó, đề xuất

một số giải pháp nhằm giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa này.

4. Mục đích nghiên cứu

Thông qua việc nghiên cứu, đề tài nhằm mục đích phục dựng lại “bức tranh”

về các hình thái tín ngưỡng cộng đồng nhằm giới thiệu những nét đặc trưng trong

đời sống tín ngưỡng, văn hóa của cư dân bản địa, từ đó có thể thấy được những nét

tương đồng và khác biệt trong vấn đề sinh hoạt và thực hành tín ngưỡng của cư dân

ven biển Thanh Khê với các làng ven biển khác trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Cũng từ việc nghiên cứu trên đây để làm rõ những nét truyền thống và biến

đổi của các tín ngưỡng cộng đồng qua thời gian.

6

Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng các tín ngưỡng cộng đồng để đưa ra những

giải pháp để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, đồng thời nhằm mục đích nâng

cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của các tín ngưỡng cộng đồng đối

với đời sống cư dân của làng.

5. Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu

5.1. Nguồn tư liệu

Để thực hiện đề tài này, chúng tôi sử dụng nguồn tài liệu sau:

Nguồn tư liệu thành văn: văn bản, sách, báo, tạp chí văn hóa du lịch cũng

như nguồn tài liệu từ Internet…

Nguồn tư liệu thực địa chủ yếu là ý kiến của người dân địa phương, các vị

già làng có kinh nghiệm trong việc tổ chức thực hành tín ngưỡng và chính quyền

địa phương, các văn bản chép tay (sự tích, thần tích, văn tế…). Đây là nguồn tài liệu

quan trọng góp phần không nhỏ vào sự thành công của đề tài.

5.2. Phương pháp nghiên cứu

Khi thực hiện đề tài này, tôi sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác

nhau, đó là:

- Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phương pháp này được sử dụng nhằm

phân tích, tổng hợp các tư liệu, thông tin liên quan đến đề tài giúp chủ thể khái quát

hóa, mô hình hóa các vấn đề nghiên cứu đạt được mục tiêu đề ra.

- Phương pháp thống kê: Các số liệu, tư liệu được sưu tầm ở nhiều nguồn

khác nhau và thời gian dài ngắn cũng không giống nhau vì thế các tài liệu đó cần

được thống kê lại và xử lý có hệ thống, phục vụ cho quá trình nghiên cứu đạt hiệu

quả cao.

- Phương pháp khảo sát thực địa: Sử dụng phương pháp này để lấy được các

số liệu, thông tin phục vụ cho việc trình bày luận cứ, đồng thời kiểm nghiệm độ

chính xác để kết quả nghiên cứu có tính thuyết phục. Phương pháp này đóng vai trò

quan trọng, ảnh hưởng đến độ chính xác của đề tài.

- Phương pháp phỏng vấn: Đưa ra những câu hỏi đối thoại liên quan đến các

tín ngưỡng của làng đối với người dân địa phương, chính quyền địa phương, sở văn

hóa,… để thu thập thêm thông tin.

7

- Phương pháp so sánh, đối chiếu: Để làm nổi bật vấn đề nghiên cứu, chúng

tôi sử dụng phương pháp này để so sánh, đối chiếu giữa cách thức tổ chức, thờ

cũng, số lượng các tín ngưỡng thời gian trước với hiện nay.

- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các lãnh đạo, chính quyền, các

trưởng làng và những bậc bô lão có kinh nghiệm trong việc tổ chức và điều hành lễ

hội là những kinh nghiệm quý báu vận dụng vào quá trình nghiên cứu. Công việc

này giúp rút ngắn quá trình điều tra.

6. Đóng góp của đề tài

- Về mặt khoa học: Đây là công trình nghiên cứu một cách hệ thống và đầy

đủ về các loại hình tín ngưỡng cộng đồng của cư dân ven biển làng Thanh Khê, góp

phần làm phong phú thêm về giá trị văn hóa tín ngưỡng tại địa phương.

- Về mặt thực tiễn: Giúp người dân địa phương hiểu rõ hơn về ý nghĩa, giá trị

của các tín ngưỡng cộng đồng đối với đời sống cư dân nơi đây, thấy được mặt trái

của sự biến đổi các tín ngưỡng trong quá trình đô thị hóa, từ đó để họ ý thức hơn

trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa này. Bên cạnh đó đề xuất

một số giải pháp là cơ sở tham khảo cho các cơ quan quản lý văn hóa địa phương.

Ngoài ra khi đề tài này được thực hiện cũng góp phần là nguồn tư liệu, là cơ sở cho

những người có quan tâm đến vấn đề nghiên cứu lễ hội, tín ngưỡng của cộng đồng

cư dân ven biển.

7. Cấu trúc của đề tài

Ngoài phần mở bài, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, cấu trúc đề tài

gồm 3 chương:

- Chương 1: Tổng quan về cư dân ven biển làng Thanh Khê, quận Thanh

Khê, thành phố Đà Nẵng

- Chương 2: Các hình thái tín ngưỡng cộng đồng truyền thống của cư dân

ven biển làng Thanh Khê, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng

- Chương 3: Tín ngưỡng cộng đồng của cư dân làng biển Thanh Khê trong

bối cảnh đô thị hóa ở Đà Nẵng