Tìm hiểu và xây dựng một số biện pháp phòng ngừa các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học thông qua chủ đề con người và sức khỏe của môn khoa học lớp 4, 5.

1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA TIỂU HỌC

----------

PHẠM THỊ HẠNH

Tìm hiểu và xây dựng một số biện pháp

phòng ngừa các bệnh thông thường và bệnh

truyền nhiễm cho học sinh tiểu học thông qua

chủ đề Con người và sức khỏe của môn Khoa

học lớp 4, 5

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

SƯ PHẠM TIỂU HỌC

2

PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

Trong thời đại ngày nay, thời đại của khoa học công nghệ, hội nhập và phát triển

nhân loại đều hướng đến chân trời tri thức mà hạt nhân là giáo dục. Giáo dục sẽ đào

tạo ra những con người có đủ tài trí và thể lực để phục vụ và đáp ứng được nhu cầu

của thời đại mới. Để làm được điều đó con người cần có trí thức và sức khỏe. Phòng

bệnh là việc làm cơ bản để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng, đồng thời là một trong

những nhiệm vụ quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe góp phần giúp mọi

người đạt được tình trạng sức khỏe tốt và làm được mọi việc.

Một số khảo sát gần đây của liên ngành giáo dục - y tế cho thấy tình trạng trẻ

mắc một số bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm là khá nghiêm trọng và ngày

càng gia tăng.

Tỉ lệ trẻ em mắc các bệnh như sốt rét, viêm não và viêm gan cũng đang gia tăng

nghiêm trọng và đã trở thành những vấn đề nóng bỏng, bức xúc, ảnh hưởng trực tiếp

đến sự phát triển kinh tế - xã hội và sức khỏe cộng đồng. Bên cạnh các bệnh truyền

nhiễm thì trẻ em cũng mắc một số bệnh thông thường khác như béo phì, suy dinh

dưỡng, rối loạn tiêu hóa. Vì vậy cần thực hiện một số biện pháp phòng chống các bệnh

truyền nhiễm và bệnh thông thường cho trẻ.

Nguyên nhân khách quan dẫn tới học sinh mắc các bệnh ngày càng gia tăng là do

chế độ ăn uống không hợp lý, hệ miễn dịch yếu, thời tiết, khí hậu thay đổi, môi trường

sống xung quanh bị ô nhiễm, hoạt động chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh trong nhà

trường vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân chủ quan là do các em chưa ý thức được

tầm quan trọng của sức khỏe, chưa thực sự quan tâm đến vệ sinh phòng bệnh hay do

các em chưa tiếp thu được kiến thức vệ sinh phòng bệnh trên lớp.

Đa số người Việt Nam lại chỉ quan tâm đến việc chữa bệnh chứ chưa thực sự

hiểu đúng tầm quan trọng của việc phòng bệnh. Tăng cường sức đề kháng, phòng

chống các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm ở trẻ em là một việc làm mang lại

hiệu quả cao với phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” và hướng tới việc giảm

tối đa tình trạng mắc các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm ở trẻ em - là tình

3

trạng tưởng chừng như bình thường và không nguy hiểm, nhưng thực chất lại là “chất

xúc tác” khi sức đề kháng ở trẻ suy yếu giúp làm tiến triển khả năng nhiễm các bệnh

nguy hiểm khác.

Các nhà khoa học cho rằng, sức khỏe trẻ em hôm nay phản ánh tới sự phát triển

của mọi dân tộc trong tương lai, nhưng với tình hình bệnh tật mà trẻ mắc phải như hiện

nay thì khó có thể hình dung được sức khỏe của dân tộc đó trong thời gian tới sẽ như

thế nào? Vì vậy việc tìm hiểu và xây dựng một số biện pháp phòng ngừa các bệnh

thông thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học là một việc làm rất cần thiết

trong giai đoạn hiện nay đồng thời giúp cho các em có một sức khỏe tốt, góp phần đào

tạo học sinh có tri thức và hoàn thiện nhân cách, đáp ứng yêu cầu của xã hội.

Phòng bệnh trong nhà trường không phải là một môn học riêng mà là giáo dục

lồng ghép qua các môn học. Trong các môn học của chương trình tiểu học thì Khoa

học được coi là môn học chứa đựng nhiều kiến thức về sức khỏe phòng bệnh cung cấp

cho các em những hiểu biết ban đầu về vệ sinh phòng bệnh, giúp cho các em có những

tìm tòi, ham hiểu biết để có những thái độ, hành vi, thói quen đúng và biện pháp phòng

ngừa tốt nếu mắc phải các bệnh đó, đồng thời rèn luyện cho học sinh có nếp sống khoa

học, sinh hoạt văn minh lịch sự, có trách nhiệm với bản thân và gia đình.

Từ những lí do trên, em chọn đề tài: “Tìm hiểu và xây dựng một số biện pháp

phòng ngừa các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học

thông qua chủ đề Con người và sức khỏe của môn Khoa học lớp 4, 5”.

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu đề tài này nhằm tìm hiểu các bệnh học sinh tiểu học thường mắc

phải và xây dựng một số biện pháp phòng ngừa các bệnh đó.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

- Quá trình dạy học chủ đề con người và sức khỏe của môn khoa học lớp 4, 5.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

- Giáo viên và học sinh trong dạy học chủ đề “Con người và sức khỏe” của môn

Khoa học lớp 4, 5.

- Các bài học được tích hợp để xây dựng một số biện pháp phòng ngừa các bệnh

thông thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học.

4

- Các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học chủ đề “Con người và sức khỏe”

của môn Khoa học lớp 4, 5.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc tìm hiểu và xây dựng một số biện pháp phòng

ngừa các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học thông qua

chủ đề “Con người và sức khỏe” của môn Khoa học lớp 4, 5.

- Tìm hiểu các bệnh học sinh thường mắc phải và xây dựng một số biện pháp

phòng ngừa các bệnh đó.

- Tìm hiểu thực tế việc dạy và học ở trường tiểu học, đặc biệt trong việc phòng

ngừa các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm ở trẻ.

- Khảo sát công tác phòng bệnh của học sinh ở trường.

- Thiết kế bài giảng có sử dụng phương pháp và hình thức dạy học nhằm tổ chức

xây dựng một số biện pháp phòng bệnh cho học sinh đồng thời làm tăng hiệu quả giáo

dục đối với chủ đề Con người và sức khỏe.

- Thử nghiệm bài giảng đã thiết kế.

- Kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác phòng bệnh

cho học sinh tiểu học.

5. Phạm vi nghiên cứu

Do điều kiện khách quan về thời gian nên em chỉ tiến hành tìm hiểu và nghiên

cứu đề tài ở các lớp 4, 5 của trường tiểu học Nguyễn Văn Trỗi.

6. Phương pháp nghiên cứu

6.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu

Đọc các tài liệu có liên quan đến đề tài, sau đó phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa

các tri thức đã đọc để làm sáng tỏ vấn đề.

6.2. Phương pháp quan sát

Xem giáo viên tiến hành một số giờ dạy có tích hợp các nội dung về phòng ngừa

các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm mà trẻ mắc phải.

6.3. Phương pháp điều tra bằng anket

Dùng hệ thống câu hỏi, phiếu điều tra để thu thập ý kiến của giáo viên và học

sinh về vấn đề cần nghiên cứu.

5

6.4. Phương pháp thực nghiệm

Đề xuất giáo án dạy một số bài thuộc nội dung phòng bệnh. Thiết kế và dạy thử

nghiệm một số bài thuộc nội dung phòng bệnh.

6.5. Phương pháp thống kê

Để phân tích kết quả điều tra thực trạng, kết quả thực nghiệm.

7. Giả thiết khoa học

Hiện nay, học sinh Tiểu học chưa nắm được vai trò của công tác phòng bệnh,

chưa biết được những việc cần làm để giữ gìn và bảo vệ sức khỏe. Nguyên nhân chủ

yếu là do cách tiếp thu tri thức ở lớp trong chủ đề “Con người và sức khỏe” chưa vững

chắc và do thói quen sinh hoạt hằng ngày. Nếu giáo viên biết cách tổ chức tìm hiểu và

xây dựng các biện pháp phòng bệnh thì sẽ nâng cao hiệu quả của môn học và giúp các

em có được những kiến thức về phòng bệnh.

8. Cấu trúc khóa luận

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài

2. Mục đích nghiên cứu

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

5. Phạm vi nghiên cứu

6. Phương pháp nghiên cứu

7. Giả thiết khoa học

PHẦN II: NỘI DUNG

Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc tìm hiểu và xây dựng một số biện

pháp phòng ngừa các bệnh thông thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học

thông qua chủ đề Con người và sức khỏe của môn Khoa học lớp 4, 5.

Chương 2: Tìm hiểu và xây dựng một số biện pháp phòng ngừa các bệnh thônng

thường và bệnh truyền nhiễm cho học sinh tiểu học thông qua chủ đề Con người và

sức khỏe của môn Khoa học lớp 4, 5.

Chương 3: Thực nghiệm sư phạm.

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

6

PHẦN II: NỘI DUNG

CHƯƠNG 1: CỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TÌM HIỂU VÀ XÂY

DỰNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CÁC BỆNH THÔNG THƯỜNG

VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM CHO HỌC SINH TIỂU HỌC THÔNG QUA CHỦ

ĐỀ CON NGƯỜI VÀ SỨC KHỎE CỦA MÔN KHOA HỌC LỚP 4, 5

1.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN

1.1.1. Sức khỏe là cơ sở, là nền tảng để con người tiến hành mọi hoạt động

1.1.1.1. Các khái niệm cơ bản về sức khỏe

Theo tổ chức Y tế thế giới thì: “ Sức khỏe là một trạng thái thoải mái về thể chất,

tinh thần và xã hội, chứ không chỉ không có bệnh tật hay thương tật”. Như vậy , chúng

ta có thể hiểu sức khỏe gồm 3 mặt: Sức khỏe thể chất, sức khỏe tinh thần và sức khỏe

xã hội.

- Sức khỏe thể chất:

Sức khỏe thể chất được thể hiện một cách tổng quát sự sảng khoái và thoải mái

về thể chất. Càng sảng khoái, càng thoải mái càng chứng tỏ bạn là người khỏe mạnh.

Cơ sở của sự sảng khoái, thoải mái là:

+ Sức lực: khả năng hoạt động của cơ bắp, có sức đẩy, sức kéo, sức nâng

cao,...do đó làm công việc chân tay một cách thoải mái như mang vác, điều khiển máy

móc, sử dụng công cụ…

+ Sự nhanh nhẹn: khả năng phản ứng của chân tay nhanh nhạy, đi lại, chạy nhảy,

làm các thao tác kỹ thuật một cách nhẹ nhàng, thoải mái.

+ Sự dẻo dai: làm việc hoặc hoạt động chân tay tương đối lâu và liên tục mà

không cảm thấy mệt.

+ Khả năng chống đỡ các yếu tố gây bệnh: ít ốm đau hoặc có bệnh cũng nhanh

khỏi và chóng hồi phục.

+ Khả năng chụi đựng được những điều kiện khắc nghiệt của môi trường: chịu

nóng, lạnh, hay sự thay đổi đột ngột của thời tiết.

- Sức khỏe tinh thần: