tìm hiểu tỷ lệ béo phì ở người lớn phường vĩnh ninh thành phố huế

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay khi nền kinh tế ngày càng phát triển, mức sống ngày một tăng

lên thì tình trạng thừa - cân béo phì đang trở thành một mối nguy cơ lớn đối

với sức khỏe của cư dân ở tất cả các nước trên thế giới. Tổ chức Y tế Thế giới

khẳng định “béo phì là một dịch bệnh toàn cầu”. Tính đến năm 2003 có trên

300 triệu người bị béo phì và 1,7 tỷ người thừa cân trên tổng số 6 tỷ dân cư

trên thế giới [18]. Trong những năm gần đây béo phì đang có khuynh hướng

gia tăng nhanh chóng ở một số nước trong khu vực Châu Á - Thái Bình

Dương do sự phát triển kinh tế song hành với lối sống đô thị hóa hiện đại. Ở

Việt Nam chúng ta hiện nay theo thống kê mới nhất của Viện dinh dưỡng

Việt Nam (2005) tình trạng thừa - cân béo phì ở người trưởng thành độ tuổi

25-64 lên đến 16,8% và còn tăng lên theo thời gian [31]. Nghiên cứu của Trần

Đình Toán tại bệnh viện Hữu Nghị cho thấy tỷ lệ béo phì tăng 4,4% năm

1990 lên 6,95% năm 1995 [23], nghiên cứu của Trần Thị Hồng Loan, Phan

Nguyễn Thanh Bình (2004) Viện dinh dưỡng thành phố Hồ Chí Minh tại

Thành phố Hồ Chí Minh trẻ < 5 tuổi tỷ lệ thừa cân từ 2,1% năm 1999 tăng

5,8% năm 2003 (tăng gấp 2,8% lần trong vòng 5 năm). Học sinh tiểu học tăng

gấp đôi từ 12,2% năm 1997 tăng lên 22,7% năm 2003. Phụ nữ 15 - 40 tuổi

tăng trọng và béo phì tăng từ 10,2% năm 1999 đến 12,4% năm 2003 [18].

Béo phì không chỉ là vấn đề liên quan đến thẩm mỹ mà còn là mối nguy

cơ đối với sức khỏe và tuổi thọ. Nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới

cũng đã khẳng định rằng: béo phì là yếu tố thuận lợi làm tăng tỷ lệ bệnh tật

như: Đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch… [4], [7]. Một báo cáo

của chính phủ Braxin cho thấy các ca tử vong trong năm 2003 vì các bệnh do

nguyên nhân béo phì gây ra như tiểu đường, tăng huyết áp, đau tim và đột quỵ

lớn gấp 10 lần so với các ca tử vong do suy dinh dưỡng [10]. Các bệnh do béo

2

phì gây ra dẫn đến chi phí y tế tăng, hiệu năng sản xuất giảm. Điều này không

những là mối nguy cơ lớn đối với sức khỏe cá nhân mà còn ảnh hưởng đến

nền kinh tế xã hội.

Trước thực trạng đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài "Tìm hiểu tỷ

lệ béo phì ở ngƣời lớn Phƣờng Vĩnh Ninh - Thành phố Huế" nhằm 2 mục

tiêu:

1. Tìm hiểu tỷ lệ béo phì ở người lớn tại Phường Vĩnh Ninh – Thành phố

Huế

2. Tìm hiểu tỷ lệ người béo phì có tăng huyết áp

3

Chƣơng 1

TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. Định nghĩa về thừa cân béo phì

- Thừa cân là tình trạng tăng cân vượt quá mức "cân nặng nên có" so với

chiều cao.

- Béo phì là tình trạng dư thừa cân nặng do tăng khối lượng mỡ. Định

nghĩa này sẽ loại trừ các trường hợp sau [20]:

+ Tăng cân không do tăng khối lượng mỡ (ứ nước hoặc cơ bắp phát triển)

+ Các rối loạn đường mỡ (nhiễm mỡ do thượng thận kiểu Launois -

Bennaudé, hội chứng barraquer - simmos).

- Hoặc gọi là béo phì khi tăng trên 25% trọng lượng cơ thể và được đánh

giá dựa vào kích thước và giới.

- Một định nghĩa cụ thể hơn thì béo phì là sự tăng cân nặng cơ thể quá

mức trung bình đáng có, được xác định tương quan với chiều cao theo chỉ số

BMI do tăng quá mức tỷ lệ khối mỡ toàn thân hoặc tập trung mỡ vào một

phần nào đó của cơ thể [16].

Tổ chức y tế thế giới (WHO) thường dùng chỉ số khối cơ thể (Body

Mass Index - BMI) để nhận định tình trạng gầy béo.

1.2. Dịch tể học của béo phì

Béo phì ngày càng gia tăng nhất là ở các nước phát triển kinh tế trên thế

giới [11], [26].

Tần suất béo phì thay đổi tùy theo tuổi, giới tính, địa dư, chủng tộc và

tình trạng kinh tế xã hội [26].

- Tuổi: 2% lúc 6 - 7 tuổi, 7% tuổi dậy thì và cao nhất ở tuổi > 50 (Âu -

Mỹ) [3], [26].

- Giới: nữ gặp nhiều hơn nam (25% so với 18%) [11], [26].

4

- Địa dư: miền Đông nước Pháp là 33%, miền Tây 17% [26] .

- Chủng tộc:

+ Tại Nam Phi: béo phì ở các tỉnh phía Nam nhiều hơn các tỉnh phía Bắc

[26].

+ Trong thập kỷ qua tỷ lệ béo phì của toàn nước Mỹ từ 25 - 33%, tăng

1/3, 1/4 người lớn của Mỹ bị béo phì [26].

+ Phụ nữ da đen tuổi từ 45 - 55 có tỷ lệ béo phì gấp 2 lần so với nữ da

trắng cùng tuổi [3], [26].

Còn ở Châu Á thì sao?

* Tại Trung Quốc cùng với sự phát triển kinh tế, tần suất béo phì cũng

gia tăng đáng kể, trong thập niên cuối thế kỷ XX là 14% ở nam và 17% ở nữ

trong đó 10% trẻ em ở lứa tuổi học đường [25].

* Ở Nhật Bản trước đây tần suất béo phì ở trẻ em đi học tăng chậm

nhưng trong những năm qua cũng đã tăng gấp đôi [2].

* Ở Việt Nam trong những năm gần đây đời sống kinh tế xã hội và mức

sống người dân được cải thiện, tỷ lệ thừa cân - béo phì có xu hướng gia tăng

nhanh chóng.

+ Tại thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) do mức sống ngày càng cao

nên số lượng béo phì ở trẻ em cũng như người lớn gia tăng: tỷ lệ thừa cân,

béo phì ở trẻ em < 5 tuổi trong cộng đồng tăng từ 2% năm 1996 lên 3,3%

năm 2001. Học sinh đầu cấp I tỷ lệ béo phì gia tăng với tốc độ nhanh rõ rệt: từ

3,9% năm 1999 lên 6% năm 2000 [14].

+ Tại Hà Nội tỷ lệ thừa cân ở trẻ em 4 - 6 tuổi quận Ba Đình là 7,1% béo

phì là 3,9% (2004) [14].

+ Tại Huế: ở phường Phú Hòa tỷ lệ thừa cân - béo phì ở người lớn là

41,05% [2].