Tìm hiểu thực trạng sinh viên nữ bị bạo hành

1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ HƢỜNG

TÌM HIỂU THỰC TRẠNG INH VI N N Ị BẠO HÀNH

LUẬN VĂN THẠC SỸ TÂM LÝ HỌC

HÀ NỘI – 2014

2

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN THỊ HƢỜNG

TÌM HIỂU THỰC TRẠNG INH VI N N Ị BẠO HÀNH

LUẬN VĂN THẠC SỸ TÂM LÝ HỌC

Chuyên ngành: TÂM LÝ HỌC LÂM SÀNG TRẺ EM VÀ VỊ THÀNH NIÊN

Mã số: Thí điểm

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Đỗ Ngọc Khanh

HÀ NỘI – 2014

i

LỜI CẢM ƠN

Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, các thầy cô giáo Trường

Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện và giúp đỡ em

trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Em xin cảm ơn tới Ts. Đỗ Ngọc Khanh đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo

và giúp đỡ em trong quá trình làm luận văn

Em xin cảm ơn tập thể lớp Tâm lý học lâm sàng khóa 3, Trường Đại

học Giáo dục đã giúp đỡ em trong quá trình học tập.

Tôi xin cảm ơn Các bạn sinh viên nữ Trường Đại học Khoa học xã hội

và Nhân văn, Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật trung Ương, Trường Cao

đẳng nghề Kỹ thuật – Mỹ nghệ Việt Nam đã tạo điều kiện và hợp tác với tôi

trong quá trình thu thập thông tin.

Hà Nội, ngày 14 tháng 09 năm 2014

Tác giả

Nguyễn Thị Hường

ii

DANH MỤC CÁC CH VIẾT TẮT

B4.5: Mẹ đẩy, đánh, tát bố

B4.9: Bố đẩy, đánh, tát mẹ

GAD 7: Generalized Anxiety Disorder 7

PHQ 9: Patient Health Questionnaire 9

KHXH &NV: Khoa học xã hội và nhân văn

iii

MỤC LỤC

Trang

Lời cảm ơn ......................................................................................................i

Danh mục viết tắt ............................................................................................ii

Mục lục............................................................................................................iii

Danh mục các bảng.........................................................................................v

Danh mục các biểu đồ.....................................................................................vi

MỞ ĐẦU ........................................................................................................1

Chƣơng 1: CƠ Ở LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................6

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ................................................................... 6

1.1.1. Nghiên cứu về bạo hành trên thế giới............................................... 6

1.1.2. Nghiên cứu về bạo hành ở Việt Nam................................................ 13

1.2. Một số vấn đề lý luận của đề tài .......................................................... 16

1.2.1. Khái niệm bạo lực, bạo hành ............................................................ 16

1.2.2. Khái niệm gây hấn, xâm kích ........................................................... 18

1.2.3. Khái niệm lạm dụng.......................................................................... 18

1.2.4. Sinh viên .......................................................................................... 18

1.2.5. Khái niệm nữ giới ............................................................................. 19

1.2.6. Những đặc điểm tâm sinh lý của thanh niên – sinh viên ................. 19

1.3. Các hình thức của bạo hành ............................................................... 26

1.3.1. Bạo hành về tinh thần ....................................................................... 26

1.3.2. Bạo hành về thể chất......................................................................... 26

1.3.3. Bạo hành về tình dục......................................................................... 27

1.3.4. Bạo hành về kinh tế........................................................................... 28

1.4. Hậu quả của bạo hành .......................................................................... 28

1.4.1. Đối với nạn nhân............................................................................... 28

1.4.2. Hậu quả đối với gia đình................................................................... 29

1.4.3. Hậu quả đối với xã hội...................................................................... 30

1.4.4. Hậu quả đối với chính người gây ra bạo lực..................................... 30

Chƣơng 2: TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHI N CỨU ............. 32

2.1. Tổ chức nghiên cứu.............................................................................. 32

2.1.1. Tiến trình thực hiện đề tài................................................................. 32

2.1.2. Vài nét về địa bàn nghiên cứu........................................................... 32

2.1.3. Đặc điểm về khách thể nghiên cứu ................................................. 34

iv

2.2. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 36

2.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu ..................................................... 36

2.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi có sử dụng thang đo............... 37

2.2.3. Phương pháp toán thống kê ............................................................. 40

2.3. Đạo đức nghiên cứu ............................................................................. 40

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.................................................... 42

3.1. Thực trạng sinh viên nữ chứng kiến bạo hành..................................... 42

3.1.1.Thực trạng sinh viên nữ chứng kiến bạo hành về tinh thần............... 43

3.1.2.Thực trạng sinh viên nữ chứng kiến bạo hành thể chất..................... 46

3.2. Thực trạng sinh viên nữ là nạn nhân của bạo hành ............................. 47

3.2.1. Thực trạng sinh viên nữ là nạn nhân của bạo hành về tinh thần ...... 47

3.2.2. Thực trạng sinh viên nữ là nạn nhân của bạo hành về thể chất........ 50

3.2.3. Thực trạng sinh viên nữ là nạn nhân của bạo hành về tình dục........ 54

3.2.4. Thực trạng sinh viên nữ là nạn nhân của bạo hành về kinh tế.......... 56

3.3. Sự khác biệt về mức độ bị bạo hành giữa những sinh viên nữ khác nhau......... 60

3.3.1. Sự khác biệt về mức độ bạo hành ở những sinh viên nữ sống

cùng với những người khác nhau................................................................ 60

3.3.2. Sự khác biệt về mức độ bạo hành ở những sinh viên nữ sống ở

nơi khác nhau .............................................................................................. 62

3.3.3. Tình trạng hôn nhân có ảnh hưởng đến việc sinh viên nữ bị bạo hành........... 63

3.3.4. Sự khác biệt về mức độ bạo hành ở những sinh viên nữ dân tộc

khác nhau .................................................................................................... 64

3.3.5. Sự khác nhau về mức độ bạo hành ở những sinh viên nữ có

trình độ khác nhau....................................................................................... 65

3.3.6. Sự khác biệt về mức độ bị bạo hành giữa những sinh viên nữ

bị trầm cảm........................................................................................... 66

3.3.7. Sự khác biệt về mức độ bị bạo hành giữa những sinh viên nữ bị lo âu........... 70

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................... 73

1. Kết luận .......................................................................................................73

2. Khuyến nghị................................................................................................74

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................76

PHỤ LỤC.......................................................................................................80

v

DANH MỤC CÁC ẢNG

Trang

Bảng 2.1: Đặc điểm khách thể ........................................................................35

Bảng 3.1: Cách ứng xử của cha mẹ khi có mâu thuẫn....................................42

Bảng 3.2: Tỷ lệ sinh viên chứng kiến cha mẹ họ bạo hành tinh thần.............43

Bảng 3.3: Tỷ lệ sinh viên chứng kiến bố mẹ mình bạo hành thể

chất lẫn nhau ...................................................................................................46

Bảng 3.4 : Tỷ lệ sinh viên nữ bị bạo hành tinh thần.......................................48

Bảng 3.5: Tỷ lệ sinh viên nữ bị bạo hành thể chất..........................................52

Bảng 3.6: Tỷ lệ sinh viên nữ bị bạo hành tình dục .........................................55

Bảng 3.7. Tỷ lệ sinh viên nữ bị bạo hành về kinh tế ......................................57

Bảng 3.8: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên có vấn

đề về sức khỏe tinh thần..................................................................................59

Bảng 3.9: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ sống

cùng với những người khác nhau....................................................................62

Bảng 3.10: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ

sống ở nơi khác nhau ......................................................................................63

Bảng 3.11: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ có

tình trạng hôn nhân khác nhau ........................................................................64

Bảng 3.12: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ dân

tộc khác nhau ................................................................................................65..

Bảng 3.13: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ có

trình độ khác nhau...........................................................................................66

Bảng 3.14: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ bị trầm cảm............. 67

Bảng 3.15: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên nữ bị lo âu............... 70

vi

DANH MỤC CÁC IỂU ĐỒ

Trang

Biểu đồ 3.1: Số lượng các hình thức bị bạo hành về tinh thần.......................50

Biểu đồ 3.2: Số lượng hình thức bạo hành về thể chất...................................54

Biểu đồ 3.3: Số lượng các hình thức bạo hành về tình dục ............................56

Biểu đồ 3.4: Mức độ sinh viên nữ bị bạo hành...............................................57

Biểu đồ 3.5: Mức độ lo âu của sinh viên bị ít nhất một hình thức bạo hành

........................................................................................................................................

58

Biểu đồ 3.6: Mức độ trầm cảm của sinh viên bị ít nhất một hình thức

bạo hành ..........................................................................................................59

Biểu đồ 3.7: Mức độ khác biệt về bạo hành ở những sinh viên có vấn

đề về sức khỏe tinh thần .................................................................................60

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Bạo hành là một vấn đề phổ biến ở tất cả các nền văn hóa, nhóm xã hội

khắp nơi trên thế giới. Nó có ảnh hưởng nghiêm trọng về thể chất, tình cảm,

tài chính và xã hội đối với nạn nhân, gia đình và cộng đồng. Nạn nhân phần

lớn là phụ nữ, những người gặp rất nhiều khó khăn khi tiếp cận với các dịch

vụ pháp lý và các biện pháp bảo vệ. Bạo hành giới là một trong những vấn đề

sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất mà phụ nữ các nước nói chung và Việt

Nam nói riêng đang phải chịu đựng. Theo Tổ chức y tế thế giới bạo hành được

nhận thấy như một vấn đề ưu tiên trong các vấn đề cộng đồng vì vấn đề này

tồn tại ở nhiều nước trên thế giới và gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con

người. Nghiên cứu của WHO (1997) cho thấy cứ 5 phụ nữ thì có một người là

nạn nhân của một dạng bạo hành nào đó trong cuộc đời của họ, trong đó 67%

phụ nữ bị ngược đãi về thể chất và 47% phụ nữ bị cưỡng ép trong lần quan hệ

tình dục đầu tiên .

Tại Việt Nam qua nghiên cứu của Viện Xã hội học cho thấy có 15%

phụ nữ trong mẫu báo cáo đã từng bị bạo hành về thể chất, 80% bị bạo hành

tinh thần, 20% bị bạo hành tình dục [38].

Hậu quả của bạo hành là rất nặng nề, thậm ch là nguyên nhân thứ 10

gây tử vong cho phụ nữ lứa tuổi từ 15 đến 44. Thống kê tại Trung tâm Tư vấn

Sức khỏe đặt tại Bệnh viện Đức Giang cho thấy 30% nạn nhân của bạo hành

bị chấn thương đầu cổ, 10% chấn thương xương sườn, còn lại đa chấn thương.

Về mặt tinh thần 100% nạn nhân bị tổn thương [38]. Theo một số nghiên cứu

từ năm 1997 đến 2002 của Andrew và Brown (1998), Astin và cộng sự (1993),

Krug và cộng sự (2002) và Tang(1997), bạo hành cũng tương quan với các

vấn đề sức khỏe tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, cảm thấy vô vọng, tổn

thương sau sang chấn, có ý tưởng và thử tự sát [7] .