Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Tìm hiểu dấu tích tín ngưỡng phồn thực (saeng sik ki sin ang) ở người hàn.
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
TIM HIEU DAU TICH TIN NGUONG PHON THlTC
(SAEHG SIK Kl SIN ANG)h NGl/ffI HAN
CAOTHiTRlNH'
1. Tin nguong phdn thuc {belief in
fertility)^" - tuc cdu sinh sdi, nay nd, con ddn
chdu ddng, hda cdc phong dang,.... Id mdt
trong nhiing hinh thdi tin nguong so khai eua
cdc cdng ddng cu dan ndng nghiep thdi tien
sir, tirng tdn tai phd bien d cac khu vuc Ddng
A vd Ddng Nam A. Bieu hien de nhdn thay
cua hinh thirc tin nguong ndy Id tuc "san ddu
- te mau"*^' (ciing cac "bien the" cua chiing
- "le dam trdu"/chpi trdu) vd cac hinh thirc
tdn thd hdnh vi giao phdi cung nhu thd sinh
thuc khi ciia nam vd nir (dm vat - duong vat
/linga- ydni). Ve sau, do dnh hudng ciia ludn
ly Khdng gido, cdc hinh thirc tin nguong
phdn thuc bj xem Id "ddm bdn, bay ba^ ',
chiing bj mai mot dan vd cho tdi nay - ve co
ban, chi cdn lai nhirng ddu tfch md nhat.
* Pho Giao su, Tiln sT khoa hpc Ljch sir, Trucmg Khoa
Dong phuang hoc - Dai hoc Da Lat.
'" Cac tir /5/70/7 nghTa la "nhiSu",//7!/c - "nay no". Xem:
Tr§n Ngpc Them (2001), Tim vi bdn sde van hda Viet
Nam, Nxb TP. Ho Chi Minh, tr. 234 - 242.
'-' san dau - li mau (77?^ Blood Hunt) la mpt tuc le pho
bian a cac cu dan Dong Nam A luc dja thai ti6n sir, co thS
torn lupc nhu sau: Nhirng chiSn binh san dSu ngu tai nha
rong, vu trang bang giao mac, diu dpi mu hoa trang long
chim, dang dem hk thinh linh tan cong vao mot lang khac.
Hp bat til binh giai vk thira rupng dSu lang minh, "choc
ti6t" va chat thii dp. Hp tin rang, mau cua nhirng tii binh
do phun xu6ng thira rupng se lam cho miia mang tuai tot.
Hp con ISy mau boi len ca thg, ruai vao thoc gidng....
Xem: VD Quang Thien, Ngo Van Doanh (1994), NhCrng
phong tuc ddc ddo cua Dong Nam A, Nxb Van hoa Thong
tin. Ha Npi.
''' Chif diing cua nha Nho theo Tan hpc - cir nhan, hpc gia
Phan Kg Binh. Xem: Phan Kg Binh (1995), Viel Nam
phong luc, Nxb TP H6 Chi Minh.
thdm chf - trong nhieu trudng hop, khdng
phdi bao gid ciing de ddng nhdn ra chung*"".
2. O Viet Nam, cdc cu ddn thdi van hda
Ddng Son van cdn ed nhirng bieu hien khd
rd net cdc hinh thai tin nguong phdn thuc.
Ddu tfch Id cdc cap tupng nam nir giao phdi
hdn nhien tren nap thap ddng Ddo Thinh vd
gidn tiep Id hinh dnh dm vat - duang vat qua
md tip ngdi sao nhieu cdnh (mdi cdnh sao la
linga) vd hinh xen ke giira cdc cdnh sao
(ydni) dupe the hien d trung tdm cua mat cdc
trdng ddng Ddng Son kieu A 1 (Ngpc Lu,
Hodng Ha, Cd Loa)*^'. Ci ngudi Cham, hinh
dnh linga-ydni van dang hien htru trong cdc
thdp Cham dpc duyen hdi mien Trung ddt
nudc vd cho tdi ddu the ky XX, cdc cu dan
Cd Tu vdn cdn dupe biet tdi vdi danh hieu
les chasseurs de sang ("nhirng ke san
mdu")*^*. Tin nguong phdn thuc vd khdt
vpng tdi sinh cdn the hien sdng dpng qua cdc
NGHIEN C(JfU OONG B^C fl. s6 1(95) 1-2009
'•"^ Chang han cac truang hop lien quan den cay chuoi/trai
chu6i a mot s6 cu dan Dong Nam A. Xem: Cao The Trinh
(2006), Cdy chudi vai tin ngirang phdn thuc Irong tiem
thirc ciia mdt sd cu ddn a Ddng Nam A. T C Dan tpc hpc
s6 3 (141), tr. 9-12. Cung can noi them, tin nguong phdn
thuc hoan toan khac \h ban chSt so vai cac each tim toi
nham thoa man tinh due ki6u "phong trung bi thuat" hay
"vanh ngoai bay chir, vanh trong tam ngh6",... ciia tirng
lap thuang luu ngudi Han thdi trung dai; khac vdi cac trao
luu "cdi trdi" vdi nhirng tranh tupng khda than tran lan d
chau au thdi Phue Hung va cang khac xa vdi cac hinh thirc
khieu dam, kich due ddi truy cua cai gpi la "van hda sk\"
thdi hifn dai.
'''Tran Ngpc Them, Sdc/j da ddn. tr. 240.
'*' Le Pichon, Les chassuers de sang, B.A.V.H, 1938. Dan
theo: Nguyin Hiru Thdng (chii bien) - Ka lu - ke sdng
ddu ngon mr&c. Nxb Thuan Hda, Hug, 2004, tr. 373 392
~ ~ 63