Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân và vì dân

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ

DÂN

I. CƠ SỞ HÌNH THÀNH

1. Cơ sở lý luận.

- Trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, cha

ông ta đã tích lũy được biết bao kinh nghiệm quý báu về xây dựng nhà

nước, được phản ánh trong các bộ sử lớn của dân tộc như “Đại việt sử ký

toàn thư”, “Lịch triều hiến chương loạn chí”… Kinh nghiệm trị nước cũng

ghi lại trong các bộ luận nổi tiếng như “Hình thư, Quốc triều hình luật, bộ

luật Hồng Đức…”

- Những yếu tố tích cực của nhà nước thân nhân thời kỳ phong

kiến hưng thịnh trong lịch sử dân tộc: “ nước lấy dân làm gốc”, tiếp thu

nho giáo … là những hành trang đầu tiên Hồ Chí Minh mang theo trên

con đường cứu nước và tìm kiếm một mô hình nhà nước tiến bộ cho đất

nước sau khi giành độc lập.

2. Cơ sở thực tiễn.

- Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc gửi đến Hội nghị Vécxây bản

“Yêu sách của nhân dân An Nam” đòi các quyền tự do tối thiểu cho dân

tộc mình. Đây là văn kiện pháp lý đầu tiên đặt vấn đề kết hợp khăng khít

quyền tự quyết của các dân tộc với các quyền tự do, dân chủ của nhân

dân, kết hợp chặt chẽ quyền dân tộc và quyền con người.

- Trên hành trình cứu nước, Hồ Chí Minh đã khảo sát mô hình

Nhà nước tư sản Mỹ, Pháp. Người phát hiện ra đằng sau những lời hoa mỹ

về “ quyền bình đẳng, quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh

phúc” của tuyên ngôn độc lập 1776 đó là sự bất bình đẳng, nghèo đói, nạn

phân biệt chủng tộc và biết bao tàn bạo, bất công khác. Người coi đó là

“những cuộc cách mạng không đến nơi” vì ở đó chính quyền vẫn ở trong

tay một số ít người.

- Sau khi đến Liên Xô, Người đã tìm thấy mô hình nhà nước

kiểu mới: “… phát ruộng cho dân cày, giao công xưởng cho thợ thuyền,…

ra sức tổ chức kinh tế mới, để thực hành chủ nghĩa thế giới đại đồng” đã

gợi ý cho Người về một kiểu nhà nước sẽ được xây dựng ở Việt Nam

trong tương lai mà Người đã nêu ra trong Chánh cương vắn tắt của Đảng

năm 1930.

- Từ mô hình nhà nước công nông binh chuyển sang mô hình

nhà nước đại biểu cho khối đại đoàn kết của toàn thể quốc dân là một

bước chuyển sáng suốt của Hồ Chí Minh, phản ánh được nét đặc thù của