tiết 34

GV: D¬ng TiÕn M¹nh

So¹n ngµy:15/12/2007

D¹y ngµy:24/12/2007

TiÕt 35 gi¶i hÖ ph¬ng tr×nh b»ng ph¬ng ph¸p thÕ

I/ Môc tiªu:

* vÒ kiÕn thøc: HS n¾m ®îc c¸ch biÕn ®æi HPT b»ng ph¬ng ph¸p thÕ, biÕt rót mét Èn tõ 1 trong

hai PT vµ thay vµo PT cßn l¹i.

* vÒ kÜ n¨ng: HS biÕt lùa chän Èn thÝch hîp ®Ó biÓu diÔn theo Èn kia, ®Æc biÖt tr¸nh nhÇm lÉn

khi gÆp HPT v« nghiÖm hay v« sè nghiÖm.

* vÒ th¸i ®é: HS cã ý thøc tr×nh bµy khoa häc còng nh cÈn thËn trong tÝnh to¸n vµ rót gän.

 Träng t©m: Quy t¾c thÕ khi gi¶i HPT ®a PT vÒ d¹ng mét Èn ®Ó gi¶i.

II/ ChuÈn bÞ

GV: Thíc th¼ng, b¶ng phô, phÊn mÇu

HS: B¶ng nhãm, bót d¹, häc bµi lµm bµi tËp

III/ C¸c ho¹t ®éng d¹y häc

TG Ho¹t ®éng cña thµy Ho¹t ®éng cña trß

1. KiÓm tra bµi cò

Gi¶i BT9:

§o¸n nhËn sè gnhiÖm cña HPT vµ gi¶i thÝch v×

sao:

HS1: a) {

x y 2

3x 3y 2

+ =

+ =

HS1: b) {

3x 2y 1

6x 4y 0

− =

− + =

HS1:a){

y x 2 x y 2 2

3x 3y 2 y x

3

 = − + + =  ⇔ 

+ = = − + 

⇒ Hai ®t //

nªn hÖ v« nghiÖm.

HS1: b) {

3 1

y x 3x 2y 1 2 2

6x 4y 0 3

y x

2



= +

− =  ⇔ 

− + =  =



⇒ Hai ®/t

// ⇒ v« n0

2. Quy t¾c thÕ ®Ó gi¶ hÖ ph ¬ng tr×nh

+GV cho HS ®äc 2 bíc cña quy t¾c thÕ trong

SGK.

+GV cïng HS ®i ph©n tÝch qua VD1:

XÐt HPT: {

x 3y 2

2x 5y 1

− =

− + =

(I)

Bíc 1: Tõ PT h·y chuyÓn vÕ ®Ó biÓu diÔn x

theo y. Råi thay kÕt qu¶ nµy vµo PT thø hai.

Bíc 2: Dïng PT võa cã thay thÕ cho PT thø

hai vµ dïng PT (*) thay cho PT thø nhÊt ta ®îc

HPT míi nh thÕ nµo?

+Tõ PT thø hai cña HPT míi h·y t×m y = ?

+ Sau khi t×m ®îc y hay thay trë l¹i ®Ó t×m x.

+ KÕt luËn nghiÖm cña hÖ ph¬ng tr×nh.

GV cñng cè: ®Æt c©u hái vµ híng dÉn tr¶ lêi:

→ T¹i sao ta kh«ng rót Èn y ®Ó biÓu diÔn theo

x ë PT thø nhÊt ?

→ T¹i sao ta kh«ng rót Èn x ®Ó biÓu diÔn theo

y ë PT thø hai ?

→ T¹i sao ta kh«ng rót Èn y ®Ó biÓu diÔn theo

x ë PT thø hai?

VËy khi gi¶i HPT b»ng ph¬ng ph¸p thÕ ta cÇn

chó ý ®iÒu g×?

HS ®äc vµ ghi QT:

Bíc 1: Tõ 1 PT cña hÖ ®· cho ta biÓu diÔn mét

Èn theo Èn kia råi thÕ vµo PT cßn l¹i ®Ó ®îc PT

míi chØ cßn mét Èn.

Bíc 2: Dïng PT míi Êy ®Ó thay thÕ cho PT thø

hai trong hÖ.

+HS xÐt VD1:

ChuyÓn vÕ ta ®îc : x = 3y + 2 (*)

Thay vµo PT thø hai: -2.( 3y + 2) + 5y = 1

HS thay thÕ nµ nhËn ®îc HPT míi:

{

x 3y 2

2x 5y 1

− =

− + =

(I) ⇔ {

x = 3y + 2

-2.( 3y + 2) + 5y = 1

{ {

x 3y 2 x 3y 2

6y 4 5y 1 y 5

= + = +

⇔

− − + = = −

⇔{

x 13

y 5

= −

= −

VËy hÖ cã nghiÖm duy nhÊt lµ (-13; -5).

HS: NÕu lµm nh vËy th× biÓu thøc sÏ phøc t¹p

h¬n: y = (x - 2) /3

T¬ng tù c¸c biÓu thøc ®Òu phøc t¹p h¬n

nÕu rót x tõ PT thø hai th× sÏ lµ:x = (5y - 1)/2

nÕu rót y tõ PT thø hai th× sÏ lµ:y = (2x +1)/5

→VËy trong HPT nÕu cã thÓ ®îc ta nªn rót

Èn cã hÖ sè ®¬n gi¶n