Tiếp cận hệ thống đổi mới phương pháp dạy học văn ở phổ thông

TIE P CA N H E THON G DO I MO I

PHUON G PHA P DA Y HO C VA N 6 PH O THON G

Vi sao phdi tiep can he thdng

Bdn than khoa hoc, cd khoa hoc ty nhien, khoa

hoc xd hdi - nhdn van, khoa hoc gido due bao

gid cung Id mdt he thdng nhung sy kien, nhung

khdi niem khoa hoc, nhung djnh ludt vd hoc thuyet,

trong dd phdn dnh mdt hnh vyc nhdt djnh cua the

gidi khdch quan, chua dyng nhung quy ludt phdt

trien cud nd. Chinh vi vdy, neu khdng nghien cuu,

tiep thu tri thuc khoa hoc trong he thdng cua nd

se khdng the ndm vung duqc khoa hoc. Tinh khoa

hoc the hien trong viec trinh bay ndi dung kien

thuc theo mdt trinh ty chdt che cdc khdi niem vd

nguyen li cho trudc giup cho sy phdt trien khdi

niem vd nguyen li hoc sau, dieu neu ra sau duqc

suy ra tu dieu cho trudc, tdt cd deu cd quan he

khdng khit vdi nhau tqo nen mdt chinh the thdng

nhdt cua tung hnh vyc khoa hoc.

Trong khoa hoc gido dye, dqc biet ddi vdi

khoa hoc ve phuong phdp dqy hoc, d phuang

dien thyc tiin, van dyng,... tinh he thdng duqc

hien thyc hod trong nhung bdi gidng, Idi gidi

thich, phdn tich, chung minh, cdt nghTa chdt che,

mach lac cua gido vien (GV) khi gidng dqy tren

Idp, trong td hqp cdc bdi tap, bdi Idm tuan ty ra

cho hoc sinh (HS) nhdm giup HS hnh hdi, ndm

vung tri thuc, bdi dudng thdi dd, tinh cdm, hinh

thdnh kT ndng vd biet van dyng gidi quyet cdc

vdn de do yeu cdu hoc tap vd thyc tiin cudc sdng

dqt ra.

Gido dye Id mot hien tuqng xd hqi ddc biet,

mdt hnh vyc het sue nhay cdm vd lien quan den

tdt cd mqi ngudi, mqi gia dinh trong xd hdi, cdng

ddng. Nhieu ndm vua qua vd cd nhung ndm tdi

chdc chdn vdn chua the khdc phuc duqc hodn

todn each ddnh gid, nhin nhdn ve chdt luqng gido

dye theo kieu «tu bd phdn quy thdnh tdng the",

«tu hien tuqng quy thdnh bdn chdt"? Nguyen nhdn

cua each nhin nhdn nhu vdy, theo chung tdi Id d

gdc dd nhdt djnh, thieu each tiep can he thdng,

O TS. NGUYEN GIA CAU*

ddng bd ddi vdi gido dye cua ngudi nhin nhdn,

ddnh gid. Vi the, tiep can he thdng qua trinh gido

dye, qua trinh dqy hoc Id mdt yeu cdu cd y nghTa

phuang phdp luqn cue ki quan trqng.

Phuong phdp tiep can he thdng ndi chung cd

yeu cdu ca bdn Id xem xet ddi tuqng nghien cuu

trong he thdng, trong chinh the, khdng coi ddi

tuqng Id cdi dan nhdt, khdng tach biet ddi tuqng

de xem xet ddc lap. Cach xem xet ddi tuqng trong

he thdng nhu mdt he todn ven phdt trien ddng,

trong qua trinh sinh thdnh thdng qua qua trinh

gidi quyet nhung mdu thudn ben trong, do nhung

tuong tdc hqp quy ludt giua cdc thdnh td. Ngdy

nay, trong nhieu hnh vyc cua ddi sdng hien thyc

khi cdt nghTa nguyen nhdn cua sy chua thdnh

cdng ngudi ta hay dua ra cum tu «loi he thdng"

chinh Id mudn nhdn mqnh den vai trd quan trqng

cua phuong phdp tiep can he thdng ddi vdi hien

thyc, sy kien, hien tuqng. Trong tinh todn ven,

tinh chinh the ciia he thdng thi Idi ciia he thdng

con, ciia mdt bd phdn se ddn den Idi ciia cd he

thdng, bdi vi khdng mdt sy kien, hien tuqng ndo

trong hien thyc Iqi khdng cd mdi lien he, sy lien

quan (d cdc muc dd khdc nhau) vdi cdc thdnh to

ciia mdt he thdng.

Phuong phdp tiep can he thdng qua trinh dqy

hoc vdn d phd thdng duqc hieu Id sy tiep can,

nghien cuu dqy hoc vdn vdi tu each Id mdt he

thdng vT md ciia qua trinh gido dye dqy hoc vdn,

bao gdm nhung he thdng (nhd) d cap dd phy

thudc Idn nhau, nhung he thdng ndy Iqi bao gdm

nhung he thdng vi md lien he vdi nhau, sao cho

tdt cd tqo nen mdt chinh the chat che vd hudng

vdo viec dqt duqc nhung myc tieu, myc dich cudi

cung ciia dqy hoc, gido dye vdn. De cd the dqy

hoc vdn dqt hieu qua cao phdi vua ndm vung

khoa hoc ca bdn, vua ndm vung khoa hoc gido

dye vd mdt sd khoa hoc lien ngdnh, cd nghTa Id

* Tap chi Giao due

Tap chi Giao due so 231 ggj - 2/201 <»