Tiềm năng mở rộng và sự tham gia của khách hàng vào hoạt động cho vay ngang hàng tại Việt Nam: Khóa luận tốt nghiệp Đại học / Trần Lâm Thảo My

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

TRẦN LÂM THẢO MY

TIỀM NĂNG MỞ RỘNG VÀ SỰ THAM GIA

CỦA KHÁCH HÀNG VÀO HOẠT ĐỘNG CHO VAY

NGANG HÀNG TẠI VIỆT NAM

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ SỐ: 7340201

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

ThS. NGUYỄN TRUNG HIẾU

TP. HỒ CHÍ MINH , NĂM 2018

…, tháng… năm….



i

TÓM TẮT

Đề tài: “Tiềm năng mở rộng và sự tham gia của khách hàng vào hoạt động cho vay

ngang hàng tại Việt Nam”, được tiến hành tại TP. Hồ Chí Minh, thời gian từ 03/2018

đến 05/2018.

Mục tiêu của nghiên cứu là: Kiểm định các nhân tố tác động đến sự tham gia của khách

hàng vào hoạt động cho vay ngang hàng. Trên cơ sở đó đề xuất các kiến nghị phù hợp

về quyết định tham gia cho vay ngang hàng của khách hàng và tiềm năng mở rộng cho

vay ngang hàng tại Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu bao gồm nghiên cứu phân tích mô tả, phân tích SWOT và

nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu sử dụng phân tích mô tả, phân tích SWOT để thực

hiện đánh giá thực trạng hoạt động cho vay ngang hàng tại Việt Nam và các nhân tố ảnh

hưởng đến tiềm năng mở rộng hoạt động này. Trong phân tích định lượng thực hiện

thống kê mô tả, kiểm định thang đo, phân tích nhân tố EFA, phân tích yếu tố khẳng định

CFA, phân tích hồi quy đa biến và kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm đặc điểm nhân

khẩu học của khách hàng. Số mẫu chọn quan sát là 300 được thực hiện thông qua bảng

câu hỏi khảo sát và chọn ngẫu nhiên các cá thể. Nghiên cứu sử dụng phân tích hồi quy

đa biến thông qua phần mềm SPSS 16.0 và AMOS 20.0, sau đó sử dụng mô hình cấu

trúc SEM để tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến sự tham gia của khách hàng vào hoạt

động cho vay ngang hàng và mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố.

Kết quả nghiên cứu đã xác định được 5 nhân tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia cho

vay ngang hàng theo thứ tự ảnh hưởng từ cao đến thấp: Chuẩn chủ quan, Thái độ, Danh

tiếng, Nhận thức rủi ro, Niềm tin, Kiểm soát, Hiệu quả.

ii

ABSTRACT

Thesis topic “The potential for expansion and customer participation in peer-to￾peer lending in Vietnam”, was conducted in Ho Chi Minh City from Mar 2018 to May

2018.

The objective of the study is: Verifing the factors that affect customer participation in

peer-to-peer lending. Based on that, the author proposes suitable proposals for the

decision to participate in peer-to-peer lending and the potential for expansion peer-to￾peer lending in Vietnam.

The research comprised two phases: Descriptive Analysis and main survey and was

undertaken in HCMC. The research uses descriptive analysis and SWOT analysis to

assess the current status of peer-to-peer lending in Vietnam and the factors that influence

the potential for this expansion. The purpose of this pilot study was to modify, if any,

the measures to make them appropriate for the context of working environment in

Vietnam. The main survey was undertaken using face to face interviews. A convenience

sample of 300 customers. The purpose of this main survey was to validate the measures

and to test the structural model. Exploratory factor analysis (EFA), confirmatory factor

analysis (CFA) were used to preliminarily to assess the scales andmultiple regression

analysis was conductto test there lationship between five independent variables and one

dependent variable. We used SPSS 16.0 in this step and AMOS 20.0 to process data in

this step, then using the SEM to find out the factors that influence customer participation

in peer-to-peer lending and the impact of each factor.

These findings indicate that the scales measuring were 5 factors influencing customer

participation in peer-to-peer lending: Subjective norm, Attitude, Repulation Perceived

risks, Trust.

iii

LỜI CAM ĐOAN

Kính thưa quý Thầy Cô, tôi tên là Trần Lâm Thảo My, sinh viên khoa Tài chính trường

Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu

của tôi, có sự hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn là Ths. Nguyễn Trung Hiếu

Các nội dung, số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công

bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các nguồn dữ liệu, trích dẫn được sử dụng trong

khóa luận đều có nguồn trích dẫn và xuất xứ trong phần tài liệu tham khảo.

Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Hội

đồng.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 5 năm 2018

TRẦN LÂM THẢO MY

iv

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trường Đại học Ngân hàng TPHCM,

quý thầy cô khoa Tài Chính, khoa Ngân Hàng, các thầy cô đã giảng dạy trang bị nhiều

kiến thức quý báu cho tôi trong thời gian qua.

Tôi cũng xin cảm ơn ban điều hành chất lượng cao, đã tận tình giúp đỡ tôi suốt thời gian

học tập cũng như suốt thời gian thực hiện nghiên cứu.

Nhân đây, tôi đặc biệt gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến Ths. Nguyễn Trung Hiếu,

người hướng dẫn khoa học của luận văn đã giúp tôi tiếp cận thực tế, phát hiện đề tài và

tận tình giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Và cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè đã luôn bên cạnh

tôi, hỗ trợ giúp đỡ và động viên tinh thần tôi để giúp tôi kiên trì hoàn tất bài luận văn

này.

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

v

MỤC LỤC

TÓM TẮT .........................................................................................................................i

ABSTRACT.....................................................................................................................ii

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................iv

MỤC LỤC........................................................................................................................v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................................ix

DANH MỤC BẢNG........................................................................................................x

DANH MỤC HÌNH ........................................................................................................xi

DANH MỤC PHỤ LỤC................................................................................................xii

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU....................................................................1

1.1. BỐI CẢNH NGHIÊN CỨU...............................................................................1

1.2. SỰ CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI..........................................................................5

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU..................................................................................7

1.5. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU...............................................................................7

1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...................................................7

1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................8

1.6. Ý NGHĨA NGHIÊN CỨU .................................................................................9

TÓM TẮT CHƯƠNG 1.................................................................................................10

CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN.......................11

2.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY NGANG HÀNG..................................11

vi

2.1.1. Cơ sở lý thuyết về kinh tế chia sẻ (sharing economy) ...........................11

2.1.2. Cơ sở lý thuyết về peer-to-peer lending trong tài chính.........................13

2.1.3. Lý thuyết hành vi dự định (Theory of Planned Behavior) và Mô hình chấp

nhận công nghệ (Technology Acceptance Model) ................................................20

2.2. NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN VỀ CHO VAY NGANG HÀNG VÀ SỰ THAM

GIA CỦA KHÁCH HÀNG .......................................................................................23

2.2.1. Các nghiên cứu về cho vay ngang hàng peer-to-peer lending ...............23

2.2.2. Các nghiên cứu về sự tham gia của khách hàng.....................................24

2.3. CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGANG

HÀNG VÀ SỰ THAM GIA CỦA KHÁCH HÀNG.................................................28

2.3.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay ngang hàng trong nền kinh

tế ................................................................................................................28

2.3.2. Các nhân tố tác động đến sự tham gia của khách hàng vào hoạt động cho

vay ngang hàng ......................................................................................................34

TÓM TẮT CHƯƠNG 2.................................................................................................42

CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG VÀ TIỀM NĂNG MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY

NGANG HÀNG TẠI VIỆT NAM.................................................................................43

3.1. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGANG HÀNG TẠI VIỆT NAM

..........................................................................................................................43

3.2. PHÂN TÍCH SWOT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGANG HÀNG

CỦA TIMA ................................................................................................................46

3.3.1. Tổng quan về công ty cho vay ngang hàng Tima ..................................47

3.3.2. Phân tích SWOT đối với hoạt động cho vay ngang hàng của công ty Tima

................................................................................................................50

vii

TÓM TẮT CHƯƠNG 3.................................................................................................55

CHƯƠNG 4. NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ THAM GIA CỦA KHÁCH HÀNG

VÀO HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGANG HÀNG .......................................................56

4.1. THANG ĐO LÝ THUYẾT VỀ NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ THAM GIA

CỦA KHÁCH HÀNG VÀO HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGANG HÀNG..............56

4.1.1. Thang đo.......................................................................................................56

4.1.2. Phương pháp phân tích.................................................................................56

4.2. PHƯƠNG PHÁP CHỌN MẪU VÀ TIẾN TRÌNH PHÂN TÍCH...................58

4.2.1. Phương pháp chọn mẫu................................................................................58

4.2.2. Tiến trình phân tích ......................................................................................59

4.3. THỐNG KÊ MÔ TẢ MẪU..............................................................................60

4.4. KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH THANG ĐO CRONBACH’S ALPHA ...................62

4.5. PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ VÀ NHÂN TỐ KHẲNG ĐỊNH........62

4.6. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ THAM GIA CỦA

KHÁCH HÀNG VÀO HOẠT ĐỘNG CHO VAY NGANG HÀNG BẰNG MÔ HÌNH

PHƯƠNG TRÌNH CẤU TRÚC SEM .......................................................................65

4.7. KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN KẾT QUẢ 66

TÓM TẮT CHƯƠNG 4.................................................................................................68

CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................69

5.1. KẾT LUẬN ......................................................................................................69

5.2. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ TỪ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................70

5.2.1. Kiến nghị tác động đến chuẩn chủ quan của khách hàng tham gia .............70

5.2.3. Kiến nghị tác động đến danh tiếng của nền tảng .........................................73

viii

5.2.4. Kiến nghị tác động đến nhận thức rủi ro của khách hàng tham gia.............74

5.2.5. Kiến nghị tác động đến niềm tin của khách hàng tham gia .........................75

5.3. HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO...................................76

TÓM TẮT CHƯƠNG 5.................................................................................................78

TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................................................79

PHỤ LỤC.......................................................................................................................87

ix

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT TẮT NGUYÊN NGHĨA

AML Giải quyết chống “rửa tiền”

B2B Doanh nghiệp với doanh nghiệp

B2C Doanh nghiệp với người tiêu dùng

Ctg Cộng sự

KYC Thấu hiểu khách hàng

P2PL Cho vay ngang hàng

PwC PricewaterhouseCoopers

TAM Mô hình chấp nhận công nghệ

TPB Lý thuyết hành vi dự định

TRA Thuyết hành động hợp lý