Thuyết lượng tử và giải thương nobel ppt

1

Thuyết lượng tử và giải thưởng Nobel

Robert Marc Friedman

Thành kiến cá nhân và sự thiếu hiểu biết của ủy ban xét trao giải Nobel khiến cho

nhiều nhà tiên phong của cơ học lượng tử không được nhận giải, mãi cho đến khi

phát hiện ra phản vật chất vào năm 1932.

Năm 1933, giải thưởng Nobel hình như cũng kém phần quan trọng đi so với cuộc

khủng hoảng kinh tế thế giới và sự leo thang quyền lực của chế độ phát xít, nhưng

nhiều nhà vật lí vẫn giữ cái nhìn thận trọng hướng về Stockholm. Họ cảm thấy

hoang mang và tràn trề thất vọng trước những quyết định trước đó của Viện Hàn

lâm khoa học Hoàng gia Thụy Điển. Không có giải thưởng cho ngành vật lí trong

năm 1930, nhưng những thành tựu lí thuyết và thực nghiệm trong thời gian gần đấy

đã dẫn đến cuộc cách mạng mô tả nguyên tử bằng cơ chế lượng tử mới. Liệu rồi

cuối cùng Viện Hàn lâm có chịu công nhận những thành tựu này không ?

Các giải thưởng Nobel cho thấy lịch sử thật phức tạp (Nguồn: Nobel Foundation)

Sau cùng, khi Viện Hàn lâm công bố quyết định của họ vào tháng 11, kết quả làm

một số người cảm thấy hài lòng, một số tỏ ra giận dữ và một số khác thì cảm thấy

khó hiểu. Giải thưởng dành riêng cho năm 1932 trao cho một mình Werner

Heisenberg, cho “việc sáng tạo ra cơ học lượng tử, mà những ứng dụng của nó,

không kể đến những thứ khác, đã dẫn đến việc khám phá ra hình thái đặc trưng của

hydro”. Trong khi đó, giải thưởng năm 1933 chia cho Erwin Schrödinger and Paul

Dirac, cho việc “khám phá ra hình thức hữu ích mới của thuyết nguyên tử”.

Giải thưởng Nobel dành cho cơ học lượng tử từ lâu luôn là đề tài mà nhiều người

bàn tán và dị nghị. Tại sao cũng những nhà khoa học này nhưng có khi một người

một mình một giải, có khi giải thưởng lại chia cho nhiều người, và tại sao lí do

chính thức để trao giải lại linh tinh như vậy ? Nói chung, quyết định trao giải năm

1933 đã mang đến một câu hỏi lớn như rắc tiêu lên cả lịch sử đời thường và học

thuật của nền vật lí hiện đại: tại sao có quá ít giải thưởng Nobel cho những đóng

góp về mặt lí thuyết ? Liệu đây có phải là làm theo di chúc của Alfred Nobel, trong