Thường thức bảo vệ sức khỏe mùa thu

ỉ H E p I^ É ^ S

Í * H | 11 | ^ | M B ’ ■* V-■"' ^■‘ÍSĩk." ' I I | \ f \ F | ^ \ J | - i T l l l r ^ p T ''- -

B M V Ệ ^ K H Ỏ E ■ — ^

1

NHÀ XUẤT BẢN

QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN

2 Bis Nguyễn Thị Minh Khai' Q.1 - TP.HCM

ĐT: 0873 910 2062 / FAX: 08.3 910 2063

E-maÌl: nsthanglong@hcm.fpt.vn

Webs!te: //www.thanglong.com.vn

IH ÉG TÉÉIIẸÉKÉ

Mùn THU

NHÀ XUẤT BẢN MONG BẠN ĐỌC

GÓP Ý KIẾN. PHÊ BÌNH

Bien mục trSn xuất bản phẩm của Thư viện QuO'c gia Việt Nam

Nguyễn Văn Đức

Thường thức bảo vệ sức khỏe mùa thu / Nguyễn

Văn 0ức, Nông Thúy Ngọc. - H. : Quân đội nhân dân,

2013. - 200tr. ; 21cm

1. Bảo vệ sức khoẻ 2. Mùa thu 3. Sách thường thức

613 - dc14

ta QDH0030P-CIP

Những thư viện mua sách của Nhà sách Thăng Long điứ^c biên mục

chuẩn Marc 21 miễn phí.

Dữ liệu được Nhà sách Thăng Long chép vào đĩa mềm, hoặc gửi

email đến thư viện, hoặc download từ trang web:thanglong.com.vn

íil:^

(ỈĐN'1) - -^1)1:^

- 111-201;;

NGUYÊN VẢN ĐỨC

BÁC SĨ NÔNG THÚY NGỌC

HIÉGiltÚIIẺSIitllÉ

mùn THU

NHÀ XUẤT BẢN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN

Tổ chức bản thảo:

phòní; biên Tập sách quốc tế

J í í ) 'i í Ị Ì â i i l t ì e t í

Y học cá inivciì vù V h<>( liicii dại dcii kliăiìỊi dịnh sự tluiv

doi khi hạn hon nihu có anh Inùhn; rál lớn tới hoạt dộ/nt sóhít

cún cơ thc. Y học lìiộn dại cho rdnỊ’ dicn kiỴn khi hận tự nhicn

nlnf nhict dộ khóiỉ'^ khí. dọ íhn. khí áp. hiừhìíỊ Ịỉió. t()c dọ pió.

Iưíftì'ỉ num, VCI dcn trcn mặt tr('fi. sự vận dinip ciia thán thè... C(')

anh Itườnp tù\ theo nu'(c d<> t(fi chiíc nãiìsĩ chnvcn hóa và iu')i tiẽt

trom; cơ thè con npioyị. Y học co trnvcn thì cho rchn; vạn vạt

trotìỊi trời daì klnhip tóiì lại n c n Ị i lè. Cí) lặp. nià chihn; (inh

hườnp qua Un. quan hẹ qua lại dé sinh nhi. "con nỊiưi'fi nhi'r khi

liờ i dài nià sinh, nliiíphép h(hi mùa nià thành".

Sự tliav d(h khí Inin lự nlìicn cùa h(hì mùa C('> anh hưónp lớn

dim cơ thi' con npưih: (inh hườin; tới hoạt d(}ní’ linh thần, lun

lươnp khi hnycì. vạn hành cna npíi lạiìỊ;. chnyén h(>a trao dõi

chát... Dậc hict là. sự phát sinh hợnh líii theo mùa khác nhan,

và cnny mot hệnh thi hién hUhi niỊiií; nhẹ theo mùa cnniỊ khác

nhan. Dicn d('i díin dcn viẹc ph('my hệnh theo mùa khác nhan,

chữa trị ( íni'.; theo d('> mà (■(') sự vạn diuìỊi phíi hơp. \'i V(jy, con

Iiíỉưih phai ììíhn và thích i'(ny với qnv Inal ilìíiv doi khi hítn h(hì

mna de dnv tri hoạt dóii'.^ sõníỊ. lĩniíỉ khá năny i)hi'nnỊ chữa Inhilì.

Mìtu iliit (lược tính từ n^('l\' Lap Ih u . kết thúc từ Iì'<iày Lap

Ỉhtiiíỉ. trai (/lui ( á( tiút Xif Thứ. Bạch Lộ. 'I hu Phán. Iliin Lõ.

.Siùfní> Giánii vù lấy Tniin; 1 hu ỉủni phún yiới clìuxcn lìóu thời

tiẽt. f)(Ịc dicni niùci thu là khi àni dà thủny. vạn vụt dã hoàn

ihủidi két ípid. dcn lúc thu hoạch. Th('n tict quú dộ chuyhtì từ

tìóny suny hinh. hanh khó dc phát .'ánh các hộnh do "láo tà" 'ẠIV

ru. í ụ thi’ là ánh hưởny dciì các hẹnh vc phdi. dại triiny. da...

Mùa thu thời licì thay dõi licn lục. ddu thu U íu n t. yiữa thu mát.

cuói thu lạnh, lìyười la phái dùiu; vi('c yiữ yin khi ủm là iỊuan

trọmt. lai phai dớ phcmy hcnlì .sót rcl. hen .\uycn. hi riựn. rụny

tóc, viêm hom> man linh, vicm m ùi... Mùa thu chú V dư('nì'.i phc.

vì nớu Uim tôn ihươmt phi' khí thì mùa dôny sc phát sinh hcn.ìì

tiêu chdv.

DL' yiúp han dọc nắm vữny tìhữns; nyuvcn tốc háo vụ sức

khóc. Nha \U iil han Quăn dội nhân dán tó chức họ sách

"Thườni’ thức hd(> >'í' sức khóc". Irony dó có cuốn "'Lhườny thức

háo vẹ sức khóe mùa thu", cuõtì sách cuny cáp nhữtìỊi kiíhì thức

chù vcu Ircn các phiúmít diẹn Ún uõny. Viin dộny. sinh hoai. h(h

hò sức khóc dc phàm; hipih. chữa hộnlì mùa thu. Mony muôn lớn

nhát là thòny qua cuon sách nàv it('ip phần !.iiúp han doc dù là

dany khóc manh cũmc, hci sức qhì i;ìn sức khóc quÝ qiá cùa mhdì.

quanh nãm hốn mùa.

Xin trán irony yiứi ihicu cùny hạn dọc.

NHA XUÃI HAN

Ọl ÁN HÓI NH \N DÁN

Mùa thu cần dưỡng phế

Theo quv luật dường sinh, nêu như m ùa xuân

dưõng can (gan), m ùa hò dưỡng tâm (tim), dưỡng tì

(la lách), mùa dông dưỡng thận thì m ùa thu cần

dưữn^T phô (phoi). M ùa thu tính từ lập thu dên lập

dóng, là m ùa chủ vôu cúa phô, phê khí m ùa thu

thịnh vượng nhât, dồng thời phố cũng là tạng khí

vôu duối nhất, dỗ sinh bệnh nhât vồ m ùa này. Sau

khi bước vào m ùa thu, khí hậu dần dcấn khô hanh,

thành phần nước trong niêm mạc da của con người

bôc lnti rất nhanh lam cho da trở nên khô nẻ, mũi,

môi dổu khô táo, họng dau rát. Miện tưọng dó chính

la do khô táo - khí chủ vôu của m ùa thu.

1. Mua thu dưõng phê, trước nhàt phải dưỡng

thán

Bo thán về m ùa thu chủ vôu là thu liỗm thần khí

lam cho khí vổ m ùa thu bình hoà, Icàm cho phê khí

thanh sạch. Mùa thu là m ùa của vạn vật chín muồi,

dưọc thu hoạch, dưítng khí dán thu tàng, âm khí dần

thịnh vượng, khí hậu từ nóng chuyổn sang mát, giới

tư nhiên dần chuvcn sang thanh mát, dương khí của

co' thô người bắt dấu thu liỗm. Lúc này cần ngủ sớm.

dậy sớm, thần trí duv trì ninh tĩnh, làm cho thần khí

thu vào trong, không làm cho ý chí bộc lộ ra ngoài,

tránh dể dương khí tiét ra ngoài kìm cho khí bị

thương tổn.

Một cách tuyệt vời d ể diều chỉnh thần khí, bổ

thần vổ m ùa thu là dược tắm m ình trong không khí

cùa rừng cây, nghe tiêng lá cây reo, dược ngắm trăng

thu soi bóng xuống m ặt hồ lung linh huyền ao, giúp

cho tâm hổn thư thái, như vậy có thể làm cho thần

liềm chí thu.

2. Diều dưỡng bằng tẩm bo \'à dùng thuốc trong

m ùa thu

N huận táo là dcii pháp dưỡng phê về m ùa thu.

Phải chọn ăn các thức ăn và vị thuốc bổ âm nhuận

táo, bổ dưỡng phê khí. Mùa thu khí ôn dần trờ nên

mát, khí hậu khô táo, mồi ngàv thanh phần nưctc

trong cơ thê bốc hcti m ất h('in bOOml thông qua da,

cho nên phải bô sung nước cang nhiều càng tốt. Thu

tao dễ tổn thưctng phoi cỉia con người, hao tôn phê

âm, làm cho con người m iệng khô họng tóo, ho ít

dòm , dcỊÌ tiện phân táo bón. Do dó căn cứ vào

nguyôn tắc bo dưỡng táo thì phải nhuận, tư âm

nhuận phê, sử dung những thức ăn và vị thuốc có tác

dụng nhuận ngọt dê bd dương. N hững thức ăn và

thuốc có thể sử dung bao gổm quà lê, mía, mộc nhĩ,

chuôi tiêu, m ật ong, bcích lìỢp, thiên môn dông, mạch

môn dóng, sa sâm, ngân nhĩ... Các thuốc Dõng y viên

chê sẵn có Lục vị dịii h o ả m ; h o ủ n , M c ì c h vị d ịc ì hi\m ìỊ

hoAn... giúp cho phôi được yên ổn khỏe m ạnh qua

m ùa thu.

M ột số bài thuốc bổ bằng ăn uống về m ùa thu

Bài 1. Thịt gà 30()g ninh hầm vói ngọc trúc 30g,

cho gia vị vừa ăn vào để ăn. Có công hiệu tư âm

nhuận táo, giảm nhẹ táo vồ m ùa thu.

Bài 2. Khiôm thực 30g, S (tn dược 50g, g^ul tẻ 200g,

nâu thành cháo đê ăn. Có công hiệu thu liễm, rít tinh,

kiện ti, bo phê.

Bài 3. Bách hỢp 30g, bạch quà 15g, mạch môn

đông lOg, gạo tỏ 2(H)g, nâu thành cháo đò ăn. Có công

hiệu tư âm nhuận táo, trừ hỏa, có thô’ dùng dè chữa

ho do táo vổ m ùa thu.

4. N hững diêm sinh hoạt vỢ chổng về m ùa thu

cần chú ý

H am m uốn tình duc vồ m ùa thu không dỗ p h át

sinh giống n h ư m ùa xuân, cũng không dẻ lên cao

trcào n h ư m ùa hò, mà cỏ p h ẩn giảm httn m ột chút.

Nói ch u n g dưctng khí cùa con người bất túc, có thô

nhò' vào sự trỢ giú p của tình dục sinh sỏi vổ m ùa

xuân, khí dư ơ ng nh iệt vồ m ùa hè nhờ vào dươ ng

khí sinh sới p h át tricn dổ ôn dư ỡ ng. Còn nhữ ng

phu n ữ cám huvôt bcVt tuc thi có the nhờ vào tình

duc thu tàng về m ùa thu d ô n g dê nuôi d ư ỡ ng cím

hu\'êt, cho nên q u an niệm d ư ỡ n g âm tuv nhcĩn

nicỊnh vốu tô bcìo d ư ỡ n g sức khỏe \'ề m ùa dóng,

như ng thưc ra thì dcĩ phải bcit dcầu ngay từ m ùa

thu.

Tính chât của m ùa thu làm cho xung động và

hưng phấn tình dục cũng cỏ phần hạ thâp đôi chút

so với m ùa hè. Phu nữ về m ùa thu có thổ xuât hiện

hiện tượng suy giảm ham m uốn tình duc, thường

có hiện tượng âm dạo khô táo khi giao hỢp, dó là

do tán khí vổ m ùa thu gây nên, không phải lo ngại

nhiều. Tóm lại, vồ m ùa thu khi sinh hoạt tình dục

cần có su' thu licm dc dư ỡ ng thần khí, phải cỏ nhận

thức chính xác dối với nhữ ng nhân tô bất lợi trong

sinh hoạt tình duc, dồng thời áp d ụ n g những biện

pháp thích lìỢp dc d ạt dược nhữ ng diều n hư m ong

m uốn.

Làm thế nào để sống vui vẻ và

hạnh phúc?

Luôn sống vui vẻ, không phải lo nghĩ nhiều là

liều thuốc rất tốt cho tinh thần, tình cảm; sức khoe

tám Iv tốt sẽ giúp tăng cường sức khỏe vổ m ặt sinh

lý. Người luôn sống lạc e]uan vôu dò'i sẽ trẻ lâu và

trường thọ. Lo nghĩ, buồn phicMi, bực tức, tcâm trạng

tiêu cưc sẽ hủy hocại sức khỏe. Rât nhiều bệnh tàt dều

là do phiền não, lo nghĩ, thât vọng trong cuộc sống

hàng ngàv tích lũy lâu ngày, chồng chât vượt quá

mức chịu dim g của cơ thể. Căn nguyên của bệnh

phần nhiều là ở sự kiem soát không thỏa dáng tám tư

tình cảm.

10

Y học hiện đại qua nghiên cứu X iíc etịnh sự phản

ứng của tâm tư tình cảm và tâm trạng có thê kích

thích tuyên vcm cùa não và adrcnin. Chỉ cần loại bò

tâm trạng tiêu cực gây nôn căng thẳng và có những

kích thích lam cho vui vỏ thoải mái sõ có thổ duy trì

dược sự cân bằng thích dáng nội tiôt, có lợi cho sức

khoe.

Trong cuộc sống cùa con ngưừi, của cải vỏ hình

con quan trọng và quý hơn nhiều so với của cải hữu

hình. Tiến bạc, tuổi tac, giới tinh, chủng tộc và sự

gick) dục dều không phải là m ấu chốt của niềm vui.

Niềm vui thực ra không phải là càng có nliiều nhĩm g

thứ nói trên càng tòt, mà là ở chỗ hiêu dược những gì

mìnla dã dược hưởng thụ cì' trên dời này. Mồi buổi

sáng ngủ dậy, dược hít thở khổng khí trong lành,

mỗi khi hoàng hôn dêh co thê tìm thâv ở dó niềm

vui, làm cho tâm tình tro' nên thư thái, dó la cái quý

gicá nhát cua con người.

Cần học biết cách làm m ọt bác sĩ tâm lý của minh

dể làm cho m ình giữ mãi dược tâm tình tốt dẹp và sư

trẻ trung yêu dời, dó la diểu kiện quan trọng dê' dưỢc

tận hưởng cuộc sống luôn vui vẻ hạnh phúc:

- ĩràn trề tin tường và hi vọng vào cuộc dời. Qua

nghiên cứu cho thâv, có tới 15% sô người cảm thấy

rât vui vì kiêm soát dưỢc cuộc sống của m ình và

hăng long với cuộc sống ấv- N hững người luôn sông

vui vè, co niêm tin yêu cu()c dời, bât luận trong hoàn

cành thuận lợi hav khó khăn dều có thái dộ tích cực.

n

Nói chung, người có tâm trạng tích cưc, vô tư thì

càng khỏe m ạnh, càng ít bệnh tật. N gười luôn lạc

quan yêu đừi cho dù có bị bệnh đi nữa cũng sẽ nhanh

chóng phục hổi sức khỏe.

- Bồi dưỡng tính Ctách hướng ngoại. N hững người

tính cách hướng ngoại dễ có bạn bè, người yêu và gia

dinh hơn những người hướng nội.

- Tìm mọi cách vôu quý m inh. Trường Đại học

M ichigan dã tiên hành diều tra về quan niệm hạnh

phúc của con người, kêt quả cho thày nổi bệt là sư

quan trọng của lòng tư tôn lành m ạnh, co cảm giác

hài lòng với sư tồn tại và cuộc sông hiện tại; dó

không phải là thòa m ãn với cuộc sống gia dinh, tình

bạn bè hay thu nhập, mà là thỏa m ãn dối với cuộc

sống minh dược hưởng.

Yêu quý chính mình tương như rất dỗ, nhưng làm

dược rât khó. Lòng tụ' tôn bắt nguồn từ mục tiêu phù

lìỢp với thưc tẽ. Dối với dại da sô mà nói, giữa nguyện

vọng và mục tiêu vẫn có một khoảng cách thường lam

cho người ta nản lòng. Chỉ cần làm cho nguyện vọng

phù hỢp h(Vn với thực té thì Ciìng có thê dỏ dàng thoa

mãn dưỢc. Ngoai ra, tránh so bì với ngươi khác về cac

mặt như tướng mạo, thu nhập, thánh tích công việc...

mà họ có thê cao h(m minh.

- N ghĩ dên việc thay dổi mói trường cóng tcíc.

N hững công việc vui vẻ có thế dảm nhiệm dược dem

lại niềm vui ràt lớn, nhũng công việc tiêu tốn nhieu

thoi gian hoặc khó khàn chì có thê lam cho phải lo

12

nghĩ và căng thiing. Làm nghề được kính trọng là

m ột trong những nhân tố Lìm cho con người vui vỏ.

N hững công việc thích hựp có thể tạo ra cảm giác hài

lòng.

- Coi trọng quan hộ giữa người với người. Q uan

hệ tốt dẹp với người khác cỏ lợi cho sức khỏe, giúp

cho ta nhọ bớt những nỗi buồn khổ trong lòng.

Không có bạn ưi kỉ thì rât buồn chán. Theo kêt quả

m ột cuộc diều tra ở Hà Lan, những người góa vỢ,

góa chồng có tỉ lệ tử vong cao hơn rât nhiều so \'ới

những người cỏ bạn dời.

Người có quan lìộ m ật thiêt với nhiều người khác

sẽ càng thây cuộc sống vui vẻ. Còn người sống cô

dộc chắc chắn sẽ cảm thây cuộc dời tẻ nhạt, không

mâV ý nghĩa.

- H ôn nhân m ĩ m ãn. N hững người cỏ gia dinh

vui ve hơn nhiều so với nhữ ng người sống dộc

thân. H ôn nhân m ĩ m ãn có thể xây dư n g nên quan

hộ m ật thiêt lâu dài, quan hẹ dó có thể sinh ra C iỉm

giác su n g sướng.

Vui vẻ m ang lại hòn nhân hay là hôn nhân m ang

lại vui vẻ cho con người? cả hai cái dó cỏ tác dung

hỗ trỢ lẫn nhau. Một người vui vẻ trong giao tiếp xã

hội có sức hâp dẫn hem nhiều so với những người

luôn lo âu, từ dó càng dề dàng có cuộc sống gia dinh

vui vẻ hạnh phúc.

- N gủ phải dủ. Người m át ngủ không thể là

người vui vẻ dược. Ngủ dủ có lợi cho việc nâng cao

13