Thực trạng tái bảo hiểm kỹ thuật ở VINARE

Lêi nãi ®Çu.............................................................................................................3

PhÇn I: Lý luËn chung vÒ T¸i B¶o HiÓm................................................4

I-/ B¶n chÊt cña t¸i b¶o hiÓm.................................................................................4

1.Kh¸i niÖm chung vÒ T¸i B¶o HiÓm...................................................................4

2.B¶n chÊt cña T¸i B¶o HiÓm. ............................................................................4

II-/LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña TBH...........................................................4

1. Giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn cña t¸i b¶o hiÓm......................................................4

2. Sù ph¸t triÓn cña TBH sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II...............................5

III-/ Chøc n¨ng cña T¸i BH.........................................................................................6

IV-/ C¸c h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p TBH chñ yÕu............................................7

2. C¸c ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm.......................................................................10

PhÇn 2: B¶o hiÓm kü thuËt víi ho¹t ®éng .....................................17

T¸i b¶o hiÓm.......................................................................................................17

I. LÞch sö ph¸t triÓn b¶o hiÓm kü thuËt.........................................................17

II. C¸c lo¹i h×nh §¬n B¶o HiÓm kü thuËt.......................................................18

1.§¬n BH kh«ng t¸i tôc......................................................................................18

2. §¬n BH cã thÓ t¸i tôc.....................................................................................20

IV-/t¸i b¶o hiÓm kü thuËt.......................................................................................22

1.Sù cÇn thiÕt ph¶i T¸i B¶o HiÓm Kü thuËt........................................................22

2. Néi dung cña T¸i B¶o HiÓm Kü thuËt............................................................22

PhÇn III...................................................................................................................28

Thùc tr¹ng t¸i b¶o hiÓm kü thuËt ë VINARE................................28

I-/ Mét vµi nÐt vÒ VINARE.........................................................................................28

1-/ Giíi thiÖu chung vÒ VINARE........................................................................28

II-/ Qu¸ tr×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm kü thuËt ë ViÖt Nam.

34

1-/ Tríc n¨m 1994..............................................................................................34

2-/ Sau n¨m 1994...............................................................................................36

1

III-/ T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô kü thuËt..............................................37

1-/ NhËn t¸i b¶o hiÓm........................................................................................37

2-/ C«ng t¸c ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt.............................................................46

3-/ C«ng ty gi¸m ®Þnh båi thêng........................................................................47

4-/ Nhîng t¸i b¶o hiÓm......................................................................................49

5-/ KÕt qu¶ nghiÖp vô.........................................................................................57

IV-/ Mét sè biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn nghiÖp vô t¸i b¶o hiÓm kü

thuËt cña VINARE..................................................................................................................59

1-/ T¨ng tû lÖ hoa hång......................................................................................59

2-/ Chó träng chÝnh s¸ch gi÷ kh¸ch hµng..........................................................60

3-/ Më réng ph¹m vi nhËn t¸i ra ngoµi níc.......................................................61

4-/ X©y dùng hÖ thèng m«i giíi riªng.................................................................62

5-/ TriÓn khai ph¬ng ph¸p t¸i b¶o hiÓm míi......................................................62

6-/ TiÕp tôc hoµn thiÖn ho¹t ®éng nhîng t¸i......................................................63

7-/ N©ng cÊp hÖ thèng th«ng tin........................................................................64

8-/ N©ng cao tr×nh ®é c¸n bé nghiÖp vô............................................................64

2

Lêi nãi ®Çu

Ngµy nay, tríc sù tiÕn bé cña Khoa häc c«ng nghÖ, viÖc x©y dùng c¸c c«ng

tr×nh cã quy m« lín vµ l¾p ®Æt c¸c hÖ thèng m¸y mãc khæng lå ®· kh«ng cßn lµ ®iÒu

nan gi¶i. Vµ ®i ®«i víi quy m« ngµy cµng lín cña c¸c c«ng tr×nh th× thêi gian thi

c«ng cµng dµi kÐo theo lµ lîng vèn ®Çu t cµng lín. §©y lµ ®iÒu lµm ®au ®Çu kh«ng Ýt

c¸c nhµ thÇu vµ c¸c chñ ®Çu t, hä kh«ng thÓ lêng tríc c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra khi

tiÕn hµnh c«ng viÖc. V× vËy ®èi víi hä, viÖc ®¶m b¶o an toµn cho c«ng tr×nh còng

nh sè vèn hä bá ra lµ ®iÒu tèi quan träng

3

PhÇn I: Lý luËn chung vÒ T¸i B¶o HiÓm

I-/ B¶n chÊt cña t¸i b¶o hiÓm.

1. Kh¸i niÖm chung vÒ T¸i B¶o HiÓm.

2. B¶n chÊt cña T¸i B¶o HiÓm.

II-/LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña TBH.

1. Giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn cña t¸i b¶o hiÓm

Vµo giai ®o¹n cuèi cïng cña thêi ®¹i trung cæ khi ngµnh b¶o hiÓm b¾t ®Çu ph¸t

triÓn vµ më réng ë Ch©u ¢u th× nhu cÇu t¸i b¶o hiÓm ®· xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng t¨ng

nhanh cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa. Tríc tiªn nghiÖp vô t¸i

b¶o hiÓm ®îc tiÕn hµnh cho lo¹i h×nh b¶o hiÓm hµng h¶i, sau nµy dÇn dÇn ®îc më

réng sang b¶o hiÓm ch¸y, b¶o hiÓm nh©n thä,...

DÞch vô TBH ®Çu tiªn ®îc ghi nhËn ë Italia vµo n¨m 1370 gi÷a mét bªn lµ hai

th¬ng nh©n ho¹t ®éng víi t c¸ch nh nhµ t¸i b¶o hiÓm, vµ mét bªn lµ ®¹i diÖn cho mét

nhµ b¶o hiÓm. Lóc ®Çu, dÞch vô TBH ®îc c¸c C«ng ty BH gèc tiÕn hµnh vµ h×nh thøc

TBH duy nhÊt ®îc sö dông lµ TBH tuú ý lùa chän cho tõng rñi ro riªng lÎ.

Sau cuéc C¸ch m¹ng C«ng nghiÖp vµo gi÷a thÕ kû 19, nhê ¸p dông KHKT vµo

s¶n xuÊt mµ nhiÒu níc TBCN ®· cã nh÷ng bíc tiÕn nh¶y vät. Quan hÖ th¬ng m¹i

gi÷a c¸c níc ®îc më réng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. §iÒu nµy ®· dÉn ®Õn nhu cÇu

vÒ BH vµ TBH ngµy cµng nhiÒu cho mäi lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ. Nh÷ng nhu cÇu

nµy kh«ng chØ nhiÒu vÒ sè lîng mµ gi¸ trÞ BH còng t¨ng lªn kh«ng ngõng vµ lóc nµy

dÞch vô TBH cÇn tíi sù chuyªn m«n ho¸ _ c¸c c«ng ty TBH chuyªn nghiÖp ra ®êi.

N¨m 1846, t¹i Kohn (§øc) C«ng ty TBH chuyªn nghiÖp ®Çu tiªn ®· ®îc thµnh lËp

lÊy tªn lµ "C«ng ty TBH Kohn" (Kolnische Rusk AG). TiÕp theo lµ sù xuÊt hiÖn cña

mét lo¹t c¸c C«ng ty nh:

• C«ng ty TBH Thôy sü (SwissRe) n¨m 1863.

• C«ng ty TBH London (London Guarantee Reinsuarance Co.Ltd) n¨m 1869.

• C«ng ty TBH Munich (Munchenes Ruck. AG) n¨m 1880.

ViÖc thµnh lËp c¸c c«ng ty TBH chuyªn nghiÖp lµ mét sù kiÖn cã tÝnh chÊt

quan träng trong viÖc ph¸t triÓn cña ngµnh BH. Qua ®ã c¸c c«ng ty BH gèc ®· cã

s½n trong tay nguån ®¶m b¶o ®¾c lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh cña hä vµ nhê ®ã

c¸c c«ng ty BH gèc kh«ng cßn ph¶i e ng¹i hoÆc lo sî khi ph¶i cung cÊp th«ng tin vµ

sè liÖu cho viÖc chµo c¸c hîp ®ång TBH. Tõ ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty

BH gèc ®îc t¨ng lªn. Nh vËy sù chuyªn m«n ho¸ dÞch vô TBH ®· cã thÓ ®¸p øng ®-

îc nh÷ng yªu cÇu cña c«ng ty BH gèc mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Kh¶ n¨ng phôc vô cña

c¸c c«ng ty TBH còng ®îc c¶i tiÕn thªm b»ng viÖc më réng TBH ra c¸c lo¹i h×nh

4

BH kh¸c vµ lan réng ra c¸c thÞ trêng BH níc ngoµi thóc ®Èy ngµnh BH ngµy cµng

ph¸t triÓn.

Trong giai ®o¹n nµy, hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi cïng víi c¸c cuéc khñng

ho¶ng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t tiÒn tÖ ®· lµm tæn h¹i lín ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh BH

nãi chung vµ ngµnh TBH nãi riªng. BÞ tæn h¹i nhiÒu nhÊt ph¶i kÓ ®Õn c¸c c«ng ty

TBH §øc. Trong hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi nµy, c¸c nhµ t b¶n ®éc quyÒn ®· lÊy

vèn vµ quü dù tr÷ BH (trong ®ã cã dù tr÷ phÝ cña BH nh©n thä) cña c¸c c«ng ty BH

vµ TBH ®Ó chi phÝ cho chiÕn tranh. Trong khi ®ã c¸c c«ng ty TBH cña nh÷ng níc

kh«ng bÞ chiÕn tranh ®e do¹ ®· v¬n lªn, n¾m lÊy thÞ trêng TBH quèc tÕ. VÝ dô nh

c«ng ty TBH Thuþ SÜ ®· ph¸t triÓn lªn thµnh mét c«ng ty TBH ®å sé. Ngoµi ra trong

thêi gian nµy cã rÊt nhiÒu c«ng ty TBH ®· ra ®êi, nhÊt lµ ë Mü, Thuþ SÜ.

2. Sù ph¸t triÓn cña TBH sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II

ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2 ®· kÕt thóc n¨m 1945 ®· më ra mét giai ®o¹n

míi cña lÞch sö loµi ngêi còng nh cña nÒn kinh tÕ vµ ngµnh BH. HÖ thèng x· héi chñ

nghÜa ra ®êi, phong trµo gi¶i phãng d©n téc cña nhiÒu níc thuéc ®Þa ®· dÇn ®îc

th¾ng lîi, chñ nghÜa ®Õ quèc l©m vµo cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ míi, tÊt c¶ c¸c sù

kiÖn trªn ®Òu ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn cña TBH. Giai ®o¹n nµy ®îc ®Æc trng th«ng

qua c¸c biÕn ®éng lín sau ®©y:

_ Sù phôc håi nhanh chãng cña c¸c c«ng ty TBH cña Céng hoµ liªn bang §øc:

Trong chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø 2, c¸c c«ng ty TBH §øc ®· bÞ c¾t ®øt quan hÖ víi

quèc tÕ vµ n¨m 1947 l¹i bÞ cÊm kh«ng cho ho¹t ®éng ë níc ngoµi. Nhng ngay sau

khi lÖnh cÊm nµy ®îc b·i bá n¨m 1950 th× c¸c c«ng ty TBH ë Céng hoµ liªn bang

§øc ®· nhanh chãng kh«i phôc l¹i ®Þa vô truyÒn thèng cña m×nh vµ thiÕt lËp c¸c

quan hÖ quèc tÕ réng r·i, vÝ dô nh c«ng ty TBH Munich, c«ng ty TBH Kohn. Ho¹t

®éng BH vµ TBH ®îc ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh. §Õn nh÷ng n¨m 70 tæng doanh

thu phÝ cña thÞ trêng CHLB §øc ®· chiÕm vÞ trÝ thø 3 trªn thÕ giíi sau Mü vµ NhËt.

_ Sù thµnh lËp c¸c c«ng ty BH Nhµ níc ë c¸c níc XHCN: Sù kiÖn nµy ¶nh h￾ëng lín ®Õn chiÒu híng ph¸t triÓn cña TBH quèc tÕ. C¸c níc XHCN ®· tiÕn hµnh

biÖn ph¸p ®éc quyÒn vÒ TBH vµ h¹n chÕ quan hÖ víi thÞ trêng TBH TBCN. §ång

thêi ë c¸c níc XHCN kh«ng tiÕn hµnh TBH cho c¸c lo¹i h×nh BH ®èi néi.

_ Trong nh÷ng níc chËm ph¸t triÓn hoÆc míi giµnh ®îc ®éc lËp nh÷ng tæ chøc

®éc quyÒn TBH, côc bé hay toµn phÇn ®· ®îc thµnh lËp nh»m b¶o vÖ lîi Ých riªng

cña hä (vÝ dô nh ë Achentina, Braxin, Chilª, Thæ NhÜ Kú, Ai CËp vµ mét sè níc ë

Ch©u Phi, §«ng Nam ¸,...). Sù kiÖn nµy cã t¸c ®éng lµm thu hÑp kh¶ n¨ng ho¹t ®éng

cña c¸c c«ng ty TBH quèc tÕ ë nh÷ng níc ®ã.

_ NhiÒu c«ng ty TBH míi ®îc thµnh lËp vµ cµng ngµy cµng cã nhiÒu c«ng ty

BH tiÕn hµnh ®ång thêi dÞch vô TBH. Do ®ã cuéc c¹nh tranh gi÷a hä ngµy cµng gay

g¾t vµ díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau.

_ Trong thêi gian nµy h×nh thøc TBH kh«ng theo tØ lÖ lµ h×nh thøc tèi u nhÊt

®¸p øng ®îc nhu cÇu ®¶m b¶o cña c¸c c«ng ty BH gèc vµ ngµy cµng ®îc phæ biÕn

réng r·i. §iÒu nµy lµm cho c¸c nhµ TBH cã khã kh¨n h¬n trong viÖc tÝnh phÝ phï

hîp víi phÇn rñi ro mµ hä ph¶i g¸nh chÞu. Thªm vµo ®ã lµ kh¶ n¨ng x¶y ra tæn thÊt

ngµy cµng t¨ng. V× vËy ®Æc ®iÓm cña giai ®o¹n nµy lµ chiÒu híng ngµy cµng gi¶m

cña kÕt qu¶ kinh doanh dÞch vô TBH thuÇn tuý, nhng ®ång thêi chiÒu híng ngµy

cµng t¨ng cña kÕt qu¶ kinh doanh ®Çu t quü tiÒn tÖ BH th«ng qua l·i suÊt cao.

5

III-/ Chøc n¨ng cña T¸i BH.

_ T¨ng cêng kh¶ n¨ng nhËn T¸i BH. Cã thÓ nãi, nÕu kh«ng cã TBH c¸c

c«ng ty BH gèc sÏ ph¶i duy tr× mét sè vèn rÊt lín, nÕu kh«ng C«ng ty sÏ kh«ng cã

kh¶ n¨ng nhËn mét sè lîng lín c¸c rñi ro cã gi¸ trÞ cao. Nh vËy nhê cã TBH c¸c

C«ng ty cã kh¶ n¨ng t¨ng cêng nhËn BH mµ kh«ng ph¶i lo l¾ng vÒ tiÒm n¨ng vèn dù

tr÷ cña m×nh.

_ Lo¹i bá nh÷ng rñi ro nguy c¬ cao. Trong thùc tÕ gi¸ trÞ cña mét rñi ro mµ

mét C«ng ty BH cã thÓ nhËn lµ tõ vµi ngµn ®Õn vµi triÖu USD. Cô thÓ nh trong BH

kü thuËt, gi¸ trÞ mét c«ng tr×nh x©y l¾p cã thÓ lªn tíi hµng tr¨m triÖu USD, thËm chÝ

nhá nh mét nåi h¬i còng cã gi¸ trÞ kho¶ng 50 triÖu USD. V× vËy mét nhµ BH thËn

träng thêng cè g¾ng duy tr× mét c¬ cÊu rñi ro thuÇn nhÊt b»ng c¸ch chuyÓn TBH

nh»m gi¶m bíi nh÷ng rñi ro nguy c¬ cao trong phÇn gi÷ l¹i cña m×nh.

_C©n b»ng c¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô. Mét C«ng ty BH kh«ng nªn ®Ó tån t¹i

mét c¬ cÊu kh«ng c©n ®èi gi÷a c¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô kh¸c nhau. Cã nh÷ng t×nh

huèng cã thÓ thuËn lîi cho nhãm rñi ro nµy nhng l¹i kh«ng thuËn lîi cho nhãm rñi

ro kh¸c. VÝ dô nh rñi ro do ho¶ ho¹n vµ rñi ro do lò lôt. Bªn c¹nh ®ã, sù thay ®æi cña

hoµn c¶nh cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nh÷ng rñi ro cã møc ®é an toµn cao còng cã thÓ

vÊp ph¶i nh÷ng tæn thÊt lín trong mét vµi n¨m. Do vËy ®Ó ®¶m b¶o møc ®é æn ®Þnh

t¬ng ®èi trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng hµng n¨m, mét C«ng ty BH kh«ng nªn ®Ó lÖ thuéc

qu¸ nhiÒu vµo mét lo¹i h×nh nghiÖp vô. Vµ nh vËy, nh÷ng tr¸ch nhiÖm ®îc ®¸nh gi¸

lµ vît qu¸ kh¶ n¨ng sÏ ®îc nhîng TBH ®Ó c©n b»ng c¬ cÊu c¸c nghiÖp vô.

_T¹o ra c«ng cô ®Ó tiÕn hµnh trao ®æi lÉn nhau. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x·

héi kh¸c nhau, viÖc kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c C«ng ty BH kh«ng gièng nhau lµ

®iÒu tÊt yÕu. Bªn c¹nh viÖc chuyÓn ®i nh÷ng rñi ro ®îc ®¸nh gi¸ lµ xÊu, c¸c C«ng ty

BH gèc cßn më réng nguyªn t¾c ph©n t¸n rñi ro b»ng c¸ch trao ®æi mét phÇn nh÷ng

rñi ro tèt vît qu¸ møc gi÷ l¹i cña m×nh cho c¸c C«ng ty kh¸c trªn c¬ së cã ®i cã l¹i.

C¸ch lµm nµy sÏ cho phÐp c¸c C«ng ty ®îc hëng møc phÝ gi÷ l¹i cao h¬n bao gåm

nh÷ng rñi ro cã møc ph©n t¸n réng h¬n vµ cã thÓ bao gåm c¶ nh÷ng rñi ro tèt tõ c¸c

C«ng ty kh¸c. H¬n thÕ n÷a ®©y cßn lµ c¸ch ®Ó c¸c C«ng ty BH cã ®îc nh÷ng mèi

quan hÖ tèt kh«ng chØ víi c¸c C«ng ty trong níc mµ cßn c¶ víi c¸c C«ng ty BH níc

ngoµi.

_Gãp phÇn æn ®Þnh tû lÖ båi thêng. Mét tæn thÊt lín do thiªn tai g©y ra cã thÓ

lµm suy yÕu kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña mét C«ng ty BH. V× vËy, nÕu C«ng ty BH cã

mét kÕ ho¹ch T¸i BH nh»m h¹n chÕ chi phÝ båi thêng trong ph¹m vi cã thÓ chÊp

nhËn ®îc th× C«ng ty ®ã ®· cã thÓ chñ ®éng trong viÖc æn ®Þnh tû lÖ båi thêng. Vµ

nh vËy, trong trêng hîp nµy, TBH ®· gi÷ vai trß quan träng trong viÖc æn ®Þnh kinh

doanh cña c¸c C«ng ty BH gèc cô thÓ lµ æn ®Þnh tû lÖ gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i chi båi

thêng vµ tæng doanh thu phÝ cïng trong mét n¨m.

_ §em l¹i sù b¶o vÖ tríc nh÷ng th¶m ho¹ lín. T¸i BH cho nh÷ng th¶m ho¹

lín lµ mét nhu cÇu tÊt yÕu cña C«ng ty BH nh»m tù b¶o vÖ m×nh. Nh÷ng tæn thÊt do

nh÷ng th¶m ho¹ rñi ro thiªn nhiªn nh giã, b·o, ma ®¸, ®éng ®Êt, nói löa hay c¸c vô

ho¶ ho¹n lín vµ c¸c vô næ c«ng nghiÖp thêng lµ rÊt lín vµ ¶nh hëng ®Õn nhiÒu

6