Thực trạng ngành kho vận Việt Nam sau 5 năm gia nhập ATIGA / Nguyễn Hải Phú, Cao Văn Trị, Trần Nguyễn Hương Trang ; Nguyễn Đức Vinh [Hướng dẫn]

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

THỰC TRẠNG NGÀNH KHO VẬN VIỆT NAM

SAU 5 NĂM GIA NHẬP ATIGA

<Mã số đề tài>

TP.HCM, 4/2018

2 | P a g e

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

BÁO CÁO TỔNG KẾT

ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN

THỰC TRẠNG NGÀNH KHO VẬN VIỆT NAM

SAU 5 NĂM GIA NHẬP ATIGA

<Mã số đề tài>

Chủ nhiệm đề tài: Nguyễn Hải Phú

Khoa: Kinh tế và Quản lý công

Các thành viên: Cao Văn Trị

Trần Nguyễn Hương Trang

Người hướng dẫn: Nguyễn Đức Vinh

TP.HCM, 4/2018

3 | P a g e

Mục lục

Mục lục .............................................................................................................................................. 3

DANH MỤC BẢNG ............................................................................................................................. 5

DANH MỤC HÌNH .............................................................................................................................. 6

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................................................. 7

Chương 1: Tổng quan đề tài ............................................................................................................ 12

Chương 2: Tổng quan về Hiệp định thương mại ATIGA và ngành kho vận Việt Nam ........................... 15

I. HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI ATIGA ...................................................................................... 15

1. Lịch sử hình thành ............................................................................................................... 15

2. Các cam kết chính ................................................................................................................ 15

II. TỔNG QUAN VỀ NGÀNH KHO VẬN ................................................................................ 17

1. Khái niệm ............................................................................................................................. 17

2. Đặc điểm của ngành Logistics............................................................................................... 19

3. Quá trình phát triển của ngành Logistics ............................................................................. 19

4. Vai trò của ngành logistic ..................................................................................................... 21

5. Logistics trong ngành nông nghiệp và chế biến thực phẩm ................................................... 26

6. Logistics trong ngành công nghiệp ....................................................................................... 27

b. Vai trò đối với nền kinh tế: ................................................................................................. 29

c. Đối với nền kinh tế quốc dân.............................................................................................. 30

7. Phân loại Logistics ................................................................................................................ 31

8. Xu hướng phát triển logistics trên thế giới............................................................................ 33

Chương 3: Thực trạng ngành kho vận Việt Nam giai đoạn 2012 - 2017 ........................................... 35

I. THỰC TRẠNG NGÀNH LOGISTICS .................................................................................... 35

1. Tình hình chung ................................................................................................................... 35

2. Dịch vụ vận tải ..................................................................................................................... 37

a) Tình hình chung ............................................................................................................... 37

Hình 5: Doanh thu hoạt động vận tải theo loại hình ................................................................. 38

b) Vận tải đường biển ........................................................................................................... 39

Bảng 3. Sản lượng hàng qua cảng giai đoạn năm 2012-2017 ........................................... 40

c) Vận tải đường bộ .............................................................................................................. 40

4 | P a g e

d) Vận tải hàng không ........................................................................................................... 42

e) Vận tải đường sắt.............................................................................................................. 43

3. Dịch vụ kho bãi .................................................................................................................... 43

Hình 6. Quy mô một số trung tâm phân phối lớn của Việt Nam ............................................... 45

4. Dịch vụ giao nhận ................................................................................................................. 46

5. Các dịch vụ khác .................................................................................................................. 47

II. THỰC TRẠNG CÁC DOANH NGHIỆP DỊCH VỤ LOGISTICS........................................ 48

1. Các loại hình doanh nghiệp Logistics tại Việt Nam............................................................... 48

2. Theo địa bàn phân bố ........................................................................................................... 49

3. Theo lĩnh vực kinh doanh ..................................................................................................... 50

4. Quy mô vốn và năng lực hoạt động của các doanh nghiệp logistics ...................................... 52

a) Quy mô ............................................................................................................................. 52

b) Năng lực hoạt động ........................................................................................................... 54

5. Các công nghệ hiện hành trong logistics ............................................................................... 55

a) Khai hải quan điện tử ....................................................................................................... 55

b) Định vị toàn cầu bằng về tinh (GPS) ................................................................................. 56

c) Truy xuất trực tuyến hàng hoá( E-Tracking/Tracing) ...................................................... 58

d) Hệ thống quản lý kho hàng ............................................................................................... 58

e) Hệ thống quản lí vận tại (TMS) ........................................................................................ 60

f) Hệ thống quản lý nguồn lực Doanh nghiệp (ERP) ............................................................ 61

Chương 4: Kết luận – Kiến nghị ...................................................................................................... 63

I. KẾT LUẬN .............................................................................................................................. 63

II. KIẾN NGHỊ ......................................................................................................................... 64

Tài liệu tham khảo........................................................................................................................... 66

Chú giải thuật ngữ.............................................................................................................................. 67

5 | P a g e

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1. Các hoạt động logistics đang được thuê ngoài 23

Bảng 2. Xếp hạng LPI của Việt Nam 37

Bảng 3. Sản lượng vận chuyển và luân chuyển hàng hóa trong và ngoài nước 39

Bảng 4. Sản lượng hàng qua cảng giai đoạn năm 2012-2017 40

Bảng 5. Số lượng doanh nghiệp logistics theo quy mô vốn 53

Bảng 6. Số doanh nghiệp kinh doanh có lãi hoặc lỗ 55

6 | P a g e

DANH MỤC HÌNH

Hình 1. Tỷ lệ chi phí logistics trong doanh thu của doanh nghiệp 23

Hình 2. Mức độ sử dụng CNTT phục vụ sản xuất, kinh doanh (% DN lựa chọn) 24

Hình 3. Nhu cầu quan trọng nhất đối với DN trong tương lai

về hoạt động logistics (% DN lựa chọn)

25

Hình 4. Các giải pháp cắt giảm chi phí logistics (theo đánh giá của các DN sản xuất, kinh

doanh: % DN lựa chọn)

25

Hình 5. Chuỗi logistics hàng xuất khẩu của Việt Nam 36

Hình 6. Doanh thu hoạt động vận tải theo loại hình 38

Hình 7. Doanh thu logistics 3PL phục vụ một số ngành hàng lớn 5

Hình 8. Phân bổ doanh nghiệp logistics theo vùng miền 50

Hình 9. Phân bổ doanh nghiệp logistics theo tỉnh thành (năm 2017) 50

Hình 10. Số lượng doanh nghiệp logistics theo lĩnh vực dịch vụ chính 51

Hình 11. Tỷ lệ doanh nghiệp logistics theo số lượng loại hình dịch vụ 52

Hình 12. Tỷ lệ doanh nghiệp logistics theo quy mô vốn 54