thực tiễn xử lý hợp đồng kinh tế vô hiệu

TiÓu luËn luËt kinh tÕ Ph¹m Thanh Loan

LỜI NÓI ĐẦU

Sự xuất hiện của nhiều thành phần kinh tế với sự đa dạng về quy mô kinh

doanh, hình thức hoạt động, hình thức sở hữu. trong giai đoạn chuyển đổi sang nền

kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý

của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa đã làm cho quan hệ hợp đồnh kinh

tế thay đổi về cơ bản. Cùng với sự phát triển một bước các quan hệ hợp đồng kinh

tế (HĐKT), pháp luật về hợp đồng kinh tế đã có những bước phát triển nhất định,

đặc biệt kể từ khi Pháp lệnh hợp đồng kinh tế ra đời. Lần đầu tiên các quy định về

hợp đồng kinh tế vô hiệu(HĐKTVH) và xử lý hợp đồng kinh tế vô hiệu được ghi

nhận trong một văn bản pháp luật có giá trị pháp lý cao là Pháp lệnh.

Trong những năm đầu thực hiện, Pháp lệnh HĐKT đã góp phần quan trọng

trong việc điều chỉnh các quan hệ HĐKT, góp phần thúc đẩy nền kinh tế hàng hoá

phát triển, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể kinh tế cũng như bảo

đảm trật tự an toàn pháp luật của đất nước. Tuy nhiên, do được ban hành vào thời

kỳ đầu của quá trình chuyển đổi, các quan hệ kinh tế mới tuy đã phát sinh song

chưa định hình một cách rõ rệt và phổ biến, các tác động đa chiều của quan hệ kinh

tế thế giới đến các quan hệ kinh tế trong nước chưa mấy phức tạp, khiến cho các

văn bản này giờ đây đang bộc lộ rất nhiều nhược điểm, bất cập. Sự thiếu hoàn

chỉnh về hợp đồng kinh tế nói chung và về hợp đồng kinh tế vô hiệu nói riêng đã

gây ảnh hưởng không nhỏ đến các chủ thể của nền kinh tế, đến sự ổn định và phát

triển của kinh tế. Việc tuyên bố hợp đồng bị vô hiệu và xử lý hợp đồng vô hiệu của

các toà án hiện nay trong nhiều trường hợp bộc lộ nhiều điểm không hợp lý đã gây

cho người dân, cho doanh nghiệp lo ngại khi quyền và lợi ích chính đáng của mình

bị chối bỏ.

Tuy vậy, do tính chất phức tạp của vấn đề, nên trong phạm vi của tiểu luận

không đề cập hết tất cả các khía cạnh, nội dung của một hợp đồng kinh tế khi vô

hiệu. Bởi vậy, trong phạm vi tiểu luận này, em chỉ xin đề cập đến một số vấn đề cơ

bản liên quan đến xử lý Hợp đồng kinh tế vô hiệu.

Líp 5A03 - MSV: D1424

TiÓu luËn luËt kinh tÕ Ph¹m Thanh Loan

Bước đầu nghiên cứu, chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu xót, kính

mong được sự góp ý của các thấy, các cô.

Em xin chân thành cám ơn!

I./ Khái niệm Hợp đồng kinh tế vô hiệu

1, Hợp đồng kinh tế

Hợp đồng kinh tế có thể hiểu dưới nhiều nghĩa khác nhau:

Dưới nghĩa khách quan HĐKT là tổng thể các quy phạm pháp luật do nàh

nước ban hành để đIều chỉnh các quu phạm pháp luật do nhà nước ban hành để

đIũu chỉnh các quan hệ kinh tế phát sinh trên cơ sở tự nguyện và bình đẳng giữa

các chủ thể kinh doanh với nhau.

Dưới nghĩa chủ quan HĐKT là sự thoả thuận bằng văn bản hoặc tài liệu

giao dịch giữa các bên ký kết về thực hiện công việc sản xuất trao đổi hàng hoá,

dịch vụ, nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và các thoả thuận khác có

mục đích kinh doanh với sự quy định rõ ràng về quyền thực hiện kế hoạch của

mình.

2, Hợp đồng kinh tế vô hiệu

Hợp đồng kinh tế vô hiệu hiện nay là thuật ngữ được sử dụng khá phổ biến,

song để đưa ra một khái niệm cụ thể thì chưa có tài liệu nào đề cập tới. Tuy nhiên

cũng có thể hiểu một hợp đồng vô hiệu là một hợp đồng không tồn tại theo luật

hoặc một hợp đồng không có giá trị pháp lý hoặc không có giá trị bắt buộc đối với

các bên giao kết hợp đồng. Cách hiểu trên được áp dụng cho trường hợp vô hiệu

tuyệt đối. Còn “hợp đồng có thể vô hiệu” được hiểu là một hợp đồng có hiệu lực

nhưng có thể bị vô hiệu theo sự lựa chọn của một trong các bên giao kết.

II/ Thực tiễn xử lý hợp đồng kinh tế vô hiệu

1/ Mục đích về quy định hợp đồng vô hiệu

Việc quy định hợp đồng vô hiệu thông thường nhằm đảm bảo các mục đích

cơ bản sau:

• Bảo vệ trật tự công cộng, lợi ích chung và đạo đức xã hội

Hợp đồng được xem là vô hiệu khi:

Líp 5A03 - MSV: D1424