Thực tiễn thi hành Nghị định số 61/2000/NĐ-CP đối với người được hưởng án treo

nghiªn cøu - trao ®æi

t¹p chÝ luËt häc sè 12/2008 21

NguyÔn Ngäc KiÖn *

gày 30/10/2000 Chính phủ ban hành

Nghị định số 61/2000/NĐ-CP quy

định việc thi hành hình phạt tù cho hưởng

án treo (sau đây viết tắt là Nghị định số

61/2000/NĐ-CP). Nghị định này đã cụ thể

hoá, triển khai thực hiện chế định về án treo

trong Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình

sự, thể hiện nguyên tắc nhân đạo của pháp

luật hình sự, coi “án treo” không phải là loại

hình phạt mà là miễn chấp hành hình phạt tù

có điều kiện; đồng thời nó là cơ sở pháp lí

quan trọng để cơ quan thi hành án thi hành

đối với người bị kết án phạt tù cho hưởng án

treo. Việc thi hành án treo nhằm tạo điều

kiện cho bị án làm ăn, sinh sống, hối cải,

hoàn lương ngay trong môi trường xã hội

bình thường, dưới sự quản lí, giáo dục của

cơ quan, tổ chức, đơn vị quân đội, cơ sở giáo

dục, đào tạo hoặc uỷ ban nhân xã, phường,

thị trấn nơi người chấp hành án làm việc,

công tác, học tập hoặc cư trú (gọi chung là

cơ quan, tổ chức giám sát, giáo dục) và gia

đình của người đó. Thực tiễn áp dụng chế

định án treo và thi hành Nghị định số

61/2000/NĐ-CP đã bộc lộ những điểm bất

cập và kiến nghị sửa đổi, bổ sung như sau:

1. Khoản 2 Điều 60 Bộ luật hình sự năm

1999 quy định: “Trong thời gian thử thách,

toà án giao người được hưởng án treo cho

cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc hoặc

chính quyền địa phương nơi người đó

thường trú để giám sát và giáo dục. Gia đình

người kết án có trách nhiệm phối hợp với cơ

quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong

việc giám sát, giáo dục người đó”. Và khoản

3 Điều 256 Bộ luật tố tụng hình sự về thủ tục

đưa ra thi hành bản án và quyết định của toà

án, nêu rõ: “Quyết định thi hành án, trích

lục bản án hoặc quyết định phải được gửi

cho viện kiểm sát cùng cấp nơi thi hành án,

cơ quan thi hành án và người bị kết án”.

Như vậy, về thủ tục “giao người được hưởng

án treo…” đã được xác lập theo tinh thần

khoản 2 Điều 60 Bộ luật hình sự đã viện dẫn

trên. Song, vấn đề cần quan tâm là thời hạn

bao lâu thì toà án gửi quyết định thi hành

hình phạt tù cho hưởng án treo và trích lục

bản án cho viện kiểm sát để thực hiện chức

năng kiểm sát thi hành án và gửi cho cơ

quan, tổ chức giám sát, giáo dục để họ thực

hiện trách nhiệm của mình theo luật định?

Quy phạm mang tính chất tuỳ nghi như thế

vừa không đề cao được tính pháp chế, lại

nảy sinh tình trạng toà án chậm gửi quyết

định thi hành án. Việc chậm gửi đó còn là

nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn khi tính

thời gian thử thách do toà án ấn định cho bị

cáo bị phạt tù nhưng cho hưởng án treo.

Điều đó được thể hiện qua ví dụ sau đây:

N

* Viện kiểm sát nhân dân huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương