thực tiễn hoạt động của tổ chức bhtg và bttg ở việt nam

Lêi më ®Çu

ë ViÖt Nam hiÖn nay, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ vµ cã nh÷ng bíc

tiÕn vît bËc so víi nh÷ng n¨m 1986 trë vÒ tríc. ViÖc kinh doanh, hîp t¸c, ®Çu

t diÔn ra s«i næi ë kh¾p mäi n¬i. Sè lîng c¸c c¸ nh©n, tæ chøc tham gia c¸c

ho¹t ®éng nµy víi môc ®Ých kiÕm lêi ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn, cã mét bé

phËn d©n chóng kh«ng muèn tham gia c¸c lo¹i h×nh nµy v× mét sè nguyªn

nh©n kh¸c nhau (nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do cã sù rñi ro) l¹i göi tiÒn vµo c¸c

tæ chøc tÝn dông. Nhng ®ã còng kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p an toµn nhÊt ®Ó ®¶m

b¶o cho lîng tiÒn göi v× thùc tÕ cho thÊy cã sù ®æ bÓ cña nhiÒu qòy tÝn dông,

sù vì nî cña nhiÒu ng©n hµng ®· g©y t©m lý e ng¹i cho ngêi göi tiÒn. ChÝnh v×

vËy viÖc thµnh lËp tæ chøc BHTG ë ViÖt Nam lµ mét viÖc lµm s¸ng suèt trong

giai ®o¹n hiÖn nay vµ c¶ trong t¬ng lai. BHTG lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm cßn rÊt

míi mÎ ë ViÖt Nam. Do vËy, viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c dông tÝch cùc còng nh

nh÷ng h¹n chÕ cña nã cÇn ph¶i dîc xem xÐt trong mét thêi gian dµi.

Bªn c¹nh ®ã, trong bµi viÕt nµy, em còng nªu ramét lo¹i h×nh b¶o hiÓm

kh¸c lµ BTTG mµ hiÖn nay ®ang ®îc hoµn thiÖn dÇn ®Ó mau chãng ®i vµo ho¹t

®éng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi, ®îc sù gióp ®ì, chØ b¶o tËn t×nh cña c«

céng víi viÖc t×m hiÓu, tham kh¶o tµi liÖu ®· gióp em rÊt nhiÒu trong ®Þnh h￾íng, t duy. Nhng do cßn nhiÒu h¹n chÕ trong kiÕn thøc chuyªn ngµnh còng nh

kiÕn thøc x· héi nªn bµi viÕt nµy cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.

Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña c«.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.

Ch¬ng I: Nh÷ng lÝ luËn chung vÒ b¶o hiÓm vµ

b¶o toµn tiÒn göi

I. Mét sè quan niÖm vÒ b¶o hiÓm vµ b¶o toµn tiÒn göi:

Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc BH vµ BTTG, ta cÇn

t×m hiÓu mét sè kh¸i niÖm cã liªn quan nh: thÕ nµo lµ BHTG, BTTG, tæ chøc

BHTG, tæ chøc BTTG lµ g× ?

1

B¶o hiÓm lµ ho¹t ®éng thÓ hiÖn viÖc ngêi b¶o hiÓm cam kÕt båi thêng

cho ngêi tham gia b¶o hiÓm trong trêng hîp x¶y ra rñi ro thuéc ph¹m vi b¶o

hiÓm víi ®iÒu kiÖn ngêi tham gia nép mét kho¶n phÝ nhÊt ®Þnh theo yªu cÇu

cña ngêi b¶o hiÓm.

B¶o hiÓm tiÒn göi lµ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®èi

víi c¸c kho¶n tiÒn göi.

Tæ chøc BHTG còng lµ mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm nãi chung (t¬ng tù nh b¶o

hiÓm tµu thuyÒn, b¶o hiÓm nh©n thä..) nhng lµ mét lo¹i ho¹t ®éng ®Æc thï vµ

cã ý nghÜa ®Æc biÖt trong viÖc b¶o hiÓm lßng tin cña ngêi göi tiÒn vµo c¸c

TCTD, v× vËy mµ c¸c TCTD sÏ cã ®iÒu kiÖn t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Ó

më réng kinh doanh. Tæ chøc BHTG lµ tæ chøc tµi chÝnh Nhµ níc do Nhµ níc

thµnh lËp vµ cÊp vèn ®iÒu lÖ, b¾t buéc c¸c ng©n hµng ph¶i tham gia ®Ó b¶o

hiÓm tiÒn göi cho ngêi göi tiÒn.ë ®©y tiÒn göi ®îc b¶o hiÓm trùc tiÕp.

B¶o toµn tiÒn göi lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña HiÖp héi

ng©n hµng, nh»m tæ chøc viÖn trî, gióp ®ì lÉn nhau gi÷a c¸c ng©n hµng héi

viªn khi gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn

dông.

Quü BTTG lµ tæ chøc tµi chÝnh do b¶n th©n c¸c chñ ng©n hµng lËp nªn,

mang tÝnh tù nguyÖn, liªn kÕt nh»m hç trî nghÒ nghiÖp gi÷a c¸c héi viªn HiÖp

héi ng©n hµng, ®¶m b¶o an toµn võa cho ho¹t ®éng kinh doanh cña chñ ng©n

hµng, võa cho ngêi göi tiÒn. ë ®©y tiÒn göi ®îc b¶o hiÓm gi¸n tiÕp.

II. §Æc trng cña BHTG vµ BTTG:

Qua nghiªn cøu, kh¶o s¸t hÖ thèng BHTG vµ BTTG cña mét sè quèc gia

trªn thÕ giíi cho thÊy hai lo¹i h×nh tæ chøc nµy cã mét sè ®Æc trng c¬ b¶n sau:

1. Môc tiªu ho¹t ®éng:

C¸c c«ng ty b¶o hiÓm nãi chung, còng nh c«ng ty b¶o hiÓm tiÒn göi th￾êng ho¹t ®éng v× môc ®Ých kinh doanh, t×m kiÕm lîi nhuËn qua viÖc bï ®¾p

thiÖt h¹i cho ngêi göi tiÒn sau khi c¸c TCTD bÞ ph¸ s¶n.

Cßn quü BTTG ho¹t ®éng kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn mµ lµ h×nh thøc

liªn kÕt, mang tÝnh t¬ng hç gi÷a c¸c thµnh viªn cña HiÖp héi ng©n hµng, tøc lµ

híng tíi quyÒn lîi cña chñ ng©n hµng lµ chÝnh, qua ®ã ®¶m b¶o cho ngêi göi

tiÒn. Môc tiªu nµy còng phï hîp víi t«n chØ vµ môc tiªu ho¹t ®éng cña b¶n

th©n HiÖp héi ng©n hµng. NghÜa lµ khi héi viªn HiÖp héi ng©n hµng cã nguy

c¬ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n th× quü BTTG thêng tr¶ tiÒn göi cho ngêi göi tiÒn

th«ng qua viÖc trî gióp TCTD mµ hä ®· göi tiÒn vµo.

2