thực tế công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty emi.co.

Chuyªn ®Ò thùc tËp

Lêi nãi ®Çu

Tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña ThËp kû 90 cña ThÕ kû XX ®Õn nay, nÒn kinh tÕ

ViÖt Nam ®· cã sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u, më ra

nhiÒu ngµnh nghÒ theo xu híng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi.

Ho¹t ®éng kinh doanh thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng ®a d¹ng, phong

phó vµ s«i ®éng ®ßi hái c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh, c«ng t¸c qu¶n

lý kinh tÕ vÜ m« ngµy cµng ®æi míi vµ hßan thiÖn ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn

kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. Tõ ®ã, ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n còng

ngµy cµng ph¸t triÓn. C«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét

trong c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ rÊt quan träng

vµ lu«n hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý vÒ kÕ to¸n.

NÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt qu¶n lý cña nhµ níc, c¸c doanh

nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®øng tríc sù c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t ®Ó cã

®îc mét chç ®øng v÷ng ch¾c ë thÞ trêng trong níc còng nh ngoµi níc. §Ó thùc

hiÖn ®iÒu ®ã doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm

vô ®ã lµ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®¹t ®îc hiÖu qu¶, lîi nhuËn

cao. Lîi nhuËn lµ tiÒn ®Ò, lµ ®éng lùc thóc ®Èy còng nh gióp doanh nghiÖp cã

chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp

®îc nhµ níc giao quyÒn tù chñ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

cña m×nh, v× thÕ mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch bè trÝ hîp lý lao ®éng vµ

c¸c phßng ban còng nh hîp ®ång kinh tÕ cña doanh nghiÖp. Vµ ®Æc biÖt lµ viÖc

tæ chøc qu¶n lý viÖc s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó

gi¶m gi¸ thµnh ®Õn møc thÊp nhÊt. §Ó gi¶m gi¸ thµnh ®Õn møc thÊp nhÊt th× ta

ph¶i tiÕt kiÖm ®îc tÊt c¶ c¸c kho¶n môc chi phÝ (chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu

trùc tiÕp, chi phÝ vÒ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ vÒ s¶n xuÊt chung, chi phÝ

dÞch vô mua ngoµi ) Trong ®ã cã kháan chi phÝ vÒ tiÒn l … ¬ng. Nh÷ng kho¶n

chi phÝ nµy cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp,

v× thÕ mµ nhiÒu doanh nghiÖp rÊt quan t©m ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng.

Lª ThÞ H¶o. Líp KT 3-5 1

Chuyªn ®Ò thùc tËp

TiÒn l¬ng lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng, nã lµ kho¶n thu

nhËp cÇn thiÕt gióp ngêi lao ®éng cã ®îc cuéc sèng æn ®Þnh, v× thÕ tiÒn l¬ng

nÕu ®îc tr¶ cho ngêi lao ®éng mét c¸ch hîp lý sÏ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra tiÒn l¬ng cßn lµ mét trong

nh÷ng c«ng cô kinh tÕ ®Ó ph©n phèi s¾p xÕp lao ®éng mét c¸ch cã kÕ ho¹ch

gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn

cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®ang cè g¾ng vËn dông

c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é tiÒn l¬ng do nhµ níc ban hµnh nh thÕ nµo ®Ó phï hîp

víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp nh»m ph¸t huy cao nhÊt c«ng cô kinh

tÕ ®ßn bÈy nµy, gi¶i quyÕt tèt vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a doanh nghiÖp vµ ngêi lao

®éng. §ång thêi ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n hîp lý chi phÝ tiÒn l¬ng trong chi phÝ

s¶n xuÊt ®¶m b¶o chÝnh x¸c ®Çy ®ñ. Nh÷ng lý do trªn vµ ®Ó lµm s¸ng tá thªm

vÒ vÊn ®Ò tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp còng nh t×nh h×nh qu¶n lý sö dông lao

®éng trong doanh nghiÖp t«i ®· chän ®Ò tµi nµy: “TiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n

trÝch theo l¬ng . ” Chuyªn ®Ò

gåm 3 phÇn:

PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.

PhÇn II: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-

¬ng t¹i c«ng ty EMI.CO.

PhÇn III: NhËn xÐt, kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c

kho¶n trÝch theo l¬ng.

Lª ThÞ H¶o. Líp KT 3-5 2

Chuyªn ®Ò thùc tËp

PhÇn I

C¸c vÊn ®Ò chung vÒ tiÒn l¬ng vµ

c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng

1.1. Vai trß cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh

- Lao ®éng lµ ho¹t ®éng ch©n tay, trÝ ãc cña con ngêi nh»m biÕn ®æi c¸c

vËt thÓ tù nhiªn thµnh c¸c vËt thÓ tiªu dïng. Lao ®éng lµ ho¹t ®éng quan träng

nhÊt cña con ngêi nh»m t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c gi¸ trÞ tinh thÇn cña x·

héi.

- Lùc lîng lao ®éng trong doanh nghiÖp bao gåm: sè lao ®éng trong

danh s¸ch vµ lao ®éng ngoµi danh s¸ch.

+ Sè lao ®éng trong danh s¸ch lµ lùc lîng lao ®éng do doanh nghiÖp

trùc tiÕp qu¶n lý nh: c«ng nh©n viªn s¶n xuÊt kinh doanh c¬ b¶n vµ c«ng nh©n

viªn thuéc c¸c ho¹t ®éng kh¸c.

+ Sè lao ®éng ngoµi danh s¸ch lµ lùc lîng lao ®éng lµm viÖc t¹i doanh

nghiÖp nh c¸c bé chuyªn tr¸ch ®oµn thÓ, häc sinh thùc tËp.

- Lao ®éng lµ yÕu tè c¬ b¶n cã t¸c dông quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh

doanh. V× thÕ mµ lao ®éng cã n¨ng suÊt chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ lµ nh©n tè quyÕt

®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi. Lao ®éng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬

b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt vµ kh«ng

cã lao ®éng th× kh«ng tån t¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

1.2. Ph©n lo¹i lao ®éng trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh.

- Ph©n lo¹i lao ®éng theo thêi gian lao ®éng.

+ Lao ®éng thêng xuyªn trong danh s¸ch: lµ toµn bé sè ngêi ®· ®¨ng ký

trong danh s¸ch lao ®éng cña c«ng ty do c«ng ty qu¶n lý vµ tr¶ l¬ng.

+ Lao ®éng t¹m thêi mang tÝnh chÊt thêi vô lµ:

- Ph©n lo¹i lao ®éng theo quan hÖ víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:

Lª ThÞ H¶o. Líp KT 3-5 3

Chuyªn ®Ò thùc tËp

Dùa vµo mèi quan hÖ cña ngêi lao ®éng víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã thÓ

ph©n lo¹i lao ®éng cña doanh nghiÖp thµnh 2 lo¹i:

+ Lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt: lµ bé phËn c«ng nh©n viªn trùc tiÕp tham

gia vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Lo¹i

nµy gåm: nh÷ng ngêi ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ, m¸y mãc ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm (kÓ

c¶ c¸n bé kü thuËt trùc tiÕp s¶n xuÊt) nh÷ng ngêi phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

(vËn chuyÓn, bèc dì trong néi bé, s¬ chÕ nguyªn vËt liÖu tríc khi ®a vµo d©y

chuyÒn s¶n xuÊt).

+ Lao ®éng gi¸n tiÕp s¶n xuÊt: §©y lµ bé phËn lao ®éng tham gia mét

c¸ch gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thuéc tæ chøc, chØ ®¹o híng

dÉn kü thuËt (trùc tiÕp lµm c«ng t¸c kü thuËt tæ chøc, chØ ®¹o híng dÉn kü

thuËt) Nh©n viªn qu¶n lý kinh tÕ (trùc tiÕp l·nh ®¹o, tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng

s¶n xuÊt kinh doanh nh: Gi¸m ®èc, Phã Gi¸m ®èc kinh doanh, c¸n bé phßng

kÕ to¸n, thèng kª, nh©n viªn qu¶n lý hµnh chÝnh – nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c

tæ chøc, nh©n sù, v¨n th, ®¸nh m¸y, qu¶n trÞ).

C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®îc tÝnh hîp lý cña c¬

cÊu lao ®éng. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p tæ chøc lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu cña

c«ng viÖc.

- Ph©n lo¹i lao ®éng theo chøc n¨ng cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt kinh doanh. Theo c¸ch nµy toµn bé lao ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ

chia thµnh 3 lo¹i:

+ Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng s¶n xuÊt: bao gåm nh÷ng lao ®éng

tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n xuÊt hay

thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh: c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt c«ng nh©n viªn

ph©n xëng.

+ Lao ®éng theo chøc n¨ng b¸n hµng: lµ nh÷ng lao ®éng tham gia ho¹t

®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa, lao vô nh: nh©n viªn b¸n hµng, tiÕp thÞ vµ

nghiªn cøu thÞ trêng.

Lª ThÞ H¶o. Líp KT 3-5 4

Chuyªn ®Ò thùc tËp

+ Lao ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý: lµ nh÷ng lao ®éng tham gia

qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh cña doanh nghiÖp nh: nh©n viªn

qu¶n lý kinh doanh, nh©n viªn qu¶n lý hµnh chÝnh.

C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho viÖc tËp hîp chi phÝ lao ®éng

®îc kÞp thêi, chÝnh x¸c ph©n ®Þnh ®îc chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ chi phÝ

thêi kú.

1.3. ý nghÜa, t¸c dông cña c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng, tæ chøc lao ®éng.

Tæ chøc h¹ch to¸n lao ®éng vµ tiÒn l¬ng lµ mét biÖn ph¸p cÇn thiÕt gióp

cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp ®i vµo nÒ nÕp

thóc ®Èy ngêi lao ®éng chÊp hµnh tèt kü thuËt lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao

®éng vµ hiÖu suÊt c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng hîp lý khoa häc, nã gãp phÇn cho

sù ph¸t triÓn lín m¹nh thóc ®Èy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

1.4. C¸c kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña tiÒn l¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.

1.4.1. C¸c kh¸i niÖm.

- Kh¸i niÖm tiÒn l¬ng.

Trong qu¸ tr×nh sö dông lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i chia ra c¸c kho¶n

chi phÝ ®Ó bï ®¾p lµ t¸i t¹o søc lao ®éng díi h×nh thøc l¬ng, kho¶n chi phÝ nµy

®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt ra.

Nh vËy, tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña chi phÝ nh©n c«ng mµ

doanh nghiÖp tr¶ cho ngêi lao ®éng theo thêi gian, khèi lîng c«ng viÖc mµ hä

®· cèng hiÕn cho doanh nghiÖp.

- Kh¸i niÖm vµ néi dung c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.

+ TrÝch b¶o hiÓm x· héi: §îc trÝch lËp ®Ó tµi trî cho nh÷ng trêng hîp

c«ng nh©n viªn t¹m thêi mÊt søc lao ®éng nh: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao

®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, hu trÝ, mÊt søc.

+ TrÝch b¶o hiÓm y tÕ: §îc trÝch lËp ®Ó tµi trî cho viÖc phßng ch÷a bÖnh

vµ ch¨m sãc søc kháe cho ngêi lao ®éng.

Lª ThÞ H¶o. Líp KT 3-5 5