Thư viện số và cán bộ thư viện số

THÖNG TIN vaâ TÛ LIÏÅU - 4/2014 3

Nghiïn cûáu - Trao àöíi

1. Töíng quan vïì thû viïån söë

1.1. Khaái niïåm thû viïån söë

Àöi vú ë i viï á c pha å t triï á n thû viï í n sö å , co ë le á ä

àiïu àê ì u tiïn va ì quan tro â ng la å àõnh nghôa ro â ä

thï na ë o la â thû viï â n sö å . Rê ë t tiï ë c, trong thû ë c tï å ë

vên chûa co î sû á thö å ng nhê ë t trong viï ë c àûa ra å

möt àõnh nghôa hay cê å u tru ë c chung vï á thû ì

viïn sö å trïn thï ë giú ë i. Mö á i mö î t tö å chû í c àï á u co ì á

cach tiï á p cê ë n va å àûa ra àõnh nghôa riïng vï â ì

thû viïn sö å . Thû viï ë n sö å (digital library) ë

thûúng àûú â c go å i la å “thû viï â n cu å a tûúng lai” ã

vúi nhiï á u thuê ì t ngû å hiï ä n àa å i kha å c nhû: thû á

viïn àiï å n tû å (electronic library), thû viï ã n a å oã

(virtual library), hay thû viïn khöng tûú å ngâ

(library without walls). Thuêt ngû å thû viï ä n sö å ë

co nhiï á u àõnh nghôa va ì ca â ch hiï á u kha í c nhau á

tû chuyïn gia cöng nghï â thöng tin (CNTT), å

nha nghiïn cû â u va á nhû â ng chuyïn gia thöng ä

tin-thû viïn (TT-TV). Co å mö á t àiï å u khù ì ngè

àõnh rùng, thû viï ç n sö å khöng thï ë àõnh nghôa í

bùng mö ç t kha å i niï á m àún gia å n [11]. Mö ã t sö å ë

àõnh nghôa têp trung va å o khña ca â nh cöng å

nghï, mö å t sö å nhê ë n ma ë nh àï å n vê ë n àï ë lûu trû ì ä

thöng tin sö [1, 2, 13], sö ë kha ë c la á i àï å cê ì p àï å në

vên àï ë con ngûú ì i va â tñnh xa â hö ä i cu å a thû viï ã nå

sö. Nhòn chung, thû viï ë n sö å khöng àún thuê ë nì

la mö â t nguö å n tin trû ì c tuyï å n trïn Internet ë

(chûa àûúc tö å chû í c), hay mö á t thû viï å n truyï å nì

thöng àûú ë c sö å ho ë a. Thû viï á n sö å co ë nguö á n dû ì ä

liïu àûú å c lû å a cho å n ky å ca ä ng, àûú â c tö å chû í c va á â

cêu tru ë c chù á t che å hún Internet. Thû viï ä n sö å ë

giup chu á ng ta tö á chû í c va á chia se â tri thû ã c nhên á

loai thöng qua möi trûú å ng sö â va ë ma â ng [22, 23]. å

Bö sûu tê å p sö å se ë la ä linh hö â n cu ì a thû viï ã n sö å .ë

Thû viïn sö å giu ë p bö á sûu tê å p sö å àûú ë c trû å cå

tuyïn cu ë ng nhû cung cê ä p ca ë c phûúng thû á c àï á í

truy cêp va å khai tha â c nguö á n tin ào ì [29]. Va á â

quan trong, thû viï å n sö å pha ë i phu ã c vu å nhu cê å uì

tin cho möt nho å m ngûú á i du â ng tin, hay cho â

möt cö å ng àö å ng cu ì thï å na í o ào â [2]. á

Tiïëp cêån theo caách phuåc vuå cöång àöng, ì

Choi vaâ Rasmussen àûa ra mö hònh töíng

quan vïì thû viïån söë (Hònh 1) vúái caác thaânh töë

cú baãn: cú súã haå têìng/cú cêëu töí chûác, böå sûu

têåp söë/nöåi dung, hïå thöëng phên phöëi, caác dõch

vuå thöng tin, caác ûáng duång cuãa thû viïån söë,

vaâ cöång àöìng/ngûúâi duâng tin.

THÛ VIÏÅN SÖË VAÂ CAÁN BÖÅ THÛ VIÏÅN SÖË

ThS Àöî Vùn Huâng

Trûúâng Àaåi hoåc KHXH&NV Haâ Nöåi

Toám tùæt: Trònh baây töíng quan vïì thû viïån söë (khaái niïåm, thaânh phêìn cêëu thaânh, vai troâ,

lõch sûã phaát triïín,…) vaâ caán böå thû viïån söë (khaái niïåm, vai troâ cuãa caán böå thû viïån trong

möi trûúâng söë,…). Xaác àõnh caác kiïën thûác vaâ kyä nùng cú baãn cêìn phaãi coá cuãa caán böå thû

viïån söë vaâ àûa ra möåt söë àõnh hûúáng cho viïåc phaát triïín thû viïån söë trong thúâi gian túái.

Tûâ khoáa: Thû viïån söë; caán böå thû viïån söë; nöåi dung söë; cöng nghïå thöng tin; thöng

tin-thû viïån.

Digital library and Digital librarians

Summary: Presents a review on digital library (concepts, components, role and

development history,) and digital librarians (concept, role of librarians in digital

environment,); identifies basic knowledge and skills necessary for digital librarians and

sets forth some orientations for DL development in the coming time.

Keywords: Digital library; digital librarians; digital content; information technology;

information - library.