Thu hồi vốn đã đầu tư trong quá trình sản xuất - kinh doanh được nhanh chóng, thực hiện tái sản xuất

Lời mở đầu

Trong cơ chế thị trường hiện nay, hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản

phẩm trong doanh nghiệp sản xuất là hai chỉ tiêu quan trọng đóng vai trò chủ đạo

trong nền kinh tế quốc dân, là một trong những yếu tố quan trọng có tính chất quyết

định đối với sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp.

Đối với doanh nghiệp vừa sản xuất vừa kinh doanh, mục đích của họ là ngày càng

sản xuất nhiều sản phẩm có chất lượng mẫu mã tốt hơn, đa dạng hơn nhămg đáp

ứng nhu cầu của xã hội. Bên cạnh đó, để đảm bảo thu hồi vốn đã đầu tư trong quá

trình sản xuất - kinh doanh được nhanh chóng, thực hiện tái sản xuất giản đơn và tái

sản xuất mở rộng, điều đó đặt ra cho mỗi doanh nghiệp hướng làm thế nào để sản

phẩm của mình tiêu thụ được trên thị trường và được thị trường chấp nhận. Hay nói

cách khác, mỗi doanh nghiệp phải tổ chức công tác hạch toán một cách có khoa học

và hợp lý. Chính điều này để chứng minh doanh nghiệp phải tự khẳng định mình,

phải có phương án thích hợp cho công tác tổ chức, quản lý, hạch toán chi phí sản

xuất ngày càng tốt hơn. Vì vậy đòi hỏi bộ phận kế toán của mỗi doanh nghiệp phải

hạch toán kế toán chính xác, rõ ràng, cung cấp thông tin kịp thời cho lãnh đạo

doanh nghiệp để công tác điều hành sản xuất ngày càng tốt hơn, thu được nhiều lợi

nhuận, qua đó doanh nghiệp có khả năng hoàn thành tốt nghĩa vụ nộp ngân sách

Nhà nước.

Qua thời gian thực tập tại Công ty Cao Su Đà Nẵng em đã nghiên cứu tìm hiểu và

chọn đề tài "Hạch toán chi phí sản xuất và tính sản phẩm tại Công ty Cao Su Đà

Nẵng". Tuy thời gian thực tập không nhiều nhưng bản thân em đã nhận được sự

giúp đỡ tận tình của các cô và cung cấp chị trong phòng kế toán, đồng thời được sự

giúp đỡ chỉ bảo tận tình của cô giáo hướng dẫn thực tập Võ Thị Thanh Tâm đã giúp

em sớm hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp.

Phần I NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ

TÍNH GIÁ THÀNH SPE TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT

I. HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ TÍNH GIÁ THÀNH

SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT:

1. Chi phí sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp sản xuất:

1.1. Chi phí sản xuất:

1.1.1. Khái niệm: Chi phí sản xuất là tổng các hao phí về lao động sống và lao động

vật hoá được biểu hiện bằng tiền phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh của

doanh nghiệp trong một kỳ nhất định (tháng, quý, năm).

1.1.2. Phân loại chi phí sản xuất: để quản lý và hạch toán chi phí sản xuất, người ta

phân loại chi phí sản xuất theo nhiều cách khác nhau.

a. Phân loại chi phí theo nội dung (tính chất) kinh tế của chi phí:

Theo cách phân loại này những khoản chi phí có chung tính chất kinh tế được xếp

chung vào một yếu tố chi phí, không kể chi phí đó phát sinh ở địa điểm nào và dùng

vào mục đích gì trong quá trình sản xuất kinh doanh. Phân loại theo cách này chi

phí được chia thành các yếu tố sau:

- Chi phí nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ giá trị nguyên vật liệu, phụ tùng thay

thế, CCDC, xuất dùng cho sản xuất, kinh doanh trong kỳ trừ nguyên vật liệu ... bán

hoặc xuất cho xây dựng cơ bản.

- Chi phí nhân công : Bao gồm toàn bộ chi phí phải trả cho người lao động (thường

xuyên hay tạm thời) về tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp có tính

chất lượng trong kỳ báo cáo trước khi trừ các khoản giảm trừ. Bao gồm cả chi phí

BHXH, BHYT, KPCĐ mà doanh nghiệp phải nộp Nhà nước theo quy định . Không

bao gồm chi phí nhân công cho XDCB hoặc được bù đắp bằng các nguồn kinh phí

khác như: đảng, đoàn .. .các khoản chi từ quỹ khen thưởng, phúc lợi.

- Chi phí khấu hao tài sản cố định : Bao gồm chi phí khấu hao toàn bộ TSCĐ của

doanh nghiệp dùng trong sản xuất kinh doanh kỳ báo cáo.

- Chi phí dịch vụ mua ngoài : Bao gồm các chi phí về nhận cung cấp dịch vụ từ các

đơn vị khác để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong

kỳ báo cáo như : điện, tiền nước, điện thoại ...

- Chi phí khác bằng tiền : Bao gồm các chi phí không thuộc các loại trên như : Chi

phí tiếp khách, hội nghị, thuê quảng cáo ,. . .

Cách phân loại này giúp cho doanh nghiệp biết được trong quá trình sản xuất kinh

doanh cần chi dùng những chi phí gì để từ đó phục vụ cho việc lập, kiểm tra và

phân tích dự toán chi phí:

b. Phân loại chi phí theo khoản mục giá thành sản phẩm:

Theo quy định hiện hành, giá thành sản xuất bao gồm có ba khoản mục chi phí:

- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: gồm có nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ,

nhiên liệu... tham gia trực tiếp vào việc sản xuất, chế tạo sản phẩm hoặc thực hiện

các lao vụ, dịch vụ.

- Chi phí nhân công trực tiếp : là những khoản tiền phải trả, phải thanh toán cho

công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm, trực tiếp thực hiện các lao vụ, dịch vụ.

- Chi phí sản xuất chung: là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng như

tiền lương, phụ cấp, chi phí CCDC xuất dùng cho phân xưởng bộ phận sản xuất, các

chi phí dịch vụ, lao vụ mua ngoài và chi phí khác thuộc phạm vi phân xưởng.

Cách phân loại này có tác dụng để hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành thực

tế của sản phẩm theo khoản mục, tính toán chính xác giá thành thực tế của sản

phẩm, xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố khác nhau đến giá thành sản

phẩm.

c. Phân loại chi phí theo phạm vi sử dụng và vai trò của chi phí trong quá trình sản

xuất:

- Chi phí cơ bản: là những chi phí thuộc các yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất

như: chi phí nguyên vật liệu, tiền lương...

- Chi phí quản lý phục vụ: là những khoản chi phí có tính chất quản lý, phục vụ liên

quan chung đến hoạt động sản xuất kinh doanh như: Chi phí quản lý doanh nghiệp...

1.1.3. Phân loại theo chức năng hoạt động:

- Chi phí cung cấp: là những chi phí dùng để mua sắm vật tư, máy móc...

- Chi phí sản xuất: là những chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất bao gồm: chi

phí NVL trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung...

- Chi phí bán hàng: là toàn bộ những chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ hàng

hóa như: Chi phí quảng cáo, hoa hồng bán hàng, lương của bộ phận bán hàng...

- Chi phí quản lý doanh nghiệp: đó là các chi phí liên quan đến quá trình quản lý và

phục vụ của doanh nghiệp như: lương của cán bộ lãnh đạo, nhân viên quản lý...

- Chi phí nghiên cứu phát triển:

- Chi phí đầu tư XDCB.

- Chi phí hoạt động tài chính.

- Chi phí hoạt động bất thường.

1.1.4. Phân loại chi phí theo cách thức kết chuyển chi phí:

- Chi phí sản phẩm: là những chi phí liên quan đến việc sản xuất ra sản phẩm bao

gồm ba yếu tố: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí

sản xuất chung.

- Chi phí thời kỳ: là những chi phí làm giảm lợi tức trong một thời kỳ như: chi phí

lưu thông, chi phí quản lý. Nó không gắn liền với các đơn vị sản phẩm mà gắn liền

với quá trình bán ra và trong điều kiện này nó được xem là phí tổn và được khấu trừ

vào lợi tức của thời kỳ mà chúng phát sinh.

1.2. Giá thành sản phẩm:

1.2.1. Khái niệm về giá thành sản phẩm:

a. Xét theo thời điểm và nguồn số liệu để tính giá thành:

- Giá thành kế hoạch: là giá thành được tính trước khi bắt đầu sản xuất - kinh doanh

của kỳ kế hoạch, được xây dựng căn cứ vào các định mức và dự toán chi phí của kỳ

kế hoạch. Nói một cách khác, giá thành kế hoạch là biểu hiện bằng tiền của tổng số

các chi phí tính theo định mức và dự toán cần thiết để sản xuất ra một đơn vị sản

phẩm.

- Giá thành định mức: là một loại giá thành được tính trước khi bắt đầu sản xuất

sản phẩm. Giá thành định mức được xây dựng trên cơ sở các định mức chi phí hiện

hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch (thường là ngày đầu tháng).

- Giá thành thực tế: là giá thành được xác định sau khi đã hoàn thành việc sản xuất

sản phẩm, căn cứ vào các chi phí sản xuất thực tế phát sinh trong quá trình sản xuất