Thống kê dự đoán sự biến động trong các cty SX CN tại VN

Mở đầu

I. Sự cần thiết của đề tài

ë ViÖt Nam hiÖn nay, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN

díi sù chØ ®¹o cña Nhµ níc còng ®ång nghÜa víi viÖc ph¸t triÓn m¹nh mÏ mäi ngµnh

nghÒ. Trong ®ã c«ng nghiÖp ®ang trë thµnh mét ngµnh mòi nhän víi tû träng ®ãng

gãp chung trong nÒn kinh tÕ chiÕm møc lín.

Lµ mét sinh viªn cña ngµnh thèng kª, xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých muèn cã mét c¸i

nh×n kh¸i qu¸t vµ tõng bíc nghiªn cøu s©u vÒ sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp

ViÖt Nam trong giai ®o¹n 1995-2002 còng nh ¸p dông mét sè ph¬ng ph¸p thèng kª

®· ®îc häc, t«i ®· chän ®Ò tµi: "¸p dông mét sè ph¬ng ph¸p thèng kª ph©n tÝch sù

biÕn ®éng trong s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam"

Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, t«i ®· nhËn ®îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh vµ

quý b¸u cña c¸c thÇy c«. Nhng do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm nghiªn cøu,

®Ò tµi nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái mét sè thiÕu sãt. Do ®ã, t«i rÊt mong nhËn ®îc sù

®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, c¸c c« vµ c¸c b¹n.

II. Néi dung nghiªn cøu

Víi môc ®Ých nªu trªn ®Ò tµi tËp trung chñ yÕu gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò sau:

- Kh¸i qu¸t mét sè lý thuyÕt c¬ b¶n ®îc vËn dông trong ph©n tÝch.

- Tæng quan t×nh h×nh ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam giai ®o¹n

1995-2002.

- VËn dông cña mét sè ph¬ng ph¸p thèng kª ®Ó ph©n tÝch sù biÕn ®éng trong

s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp.

- Mét sè khuyÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp.

III. §èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi

- §èi tîng nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu sù biÕn ®éng cña mét sè chØ

tiªu kinh tÕ tæng hîp trong s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp ViÖt Nam.

- §Ò tµi giíi h¹n nghiªn cøu biÕn ®éng s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp qua thêi

gian (1995-2002) vµ xÐt trong ph¹m vi toµn quèc.

Ch¬ng I

Mét sè chØ tiªu vµ ph¬ng ph¸p thèng kª ®Ó nghiªn cøu vµ

ph©n tÝch biÕn ®éng ngµnh c«ng nghiÖp

I. Mét sè chØ tiªu c¬ b¶n

1. Kh¸i niÖm chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt: (Gross output - GO)

GO = (1) Gi¸ trÞ thµnh phÈm ®· s¶n xuÊt ®îc trong kú (b»ng nguyªn vËt liÖu

cña ®¬n vÞ c¬ së hoÆc b»ng nguyªn, vËt liÖu cña ngêi ®Æt hµng ®em ®Õn).

+ (2) B¸n thµnh phÈm, phÕ liÖu, phÕ phÈm, thø phÈm ®· tiªu thô ®îc trong kú;

+ (3) Chªnh lÖch s¶n xuÊt dë dang cuèi kú so víi ®Çu kú

+ (4) Gi¸ trÞ c¸c c«ng viÖc cã tÝnh chÊt CN lµm thuª cho bªn ngoµi ®· hoµn

thµnh trong kú. §èi víi ho¹t ®éng nµy, chØ tÝnh theo sè thùc tÕ chi phÝ, tiÒn c«ng,

thuÕ, lîi nhuËn cña ®¬n vÞ ®· thùc hiÖn. Kh«ng tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ vËt t … cña

ngêi ®Æt hµng ®em ®Õn;

+ (5) Doanh thu cho thuª thiÕt bÞ, m¸y mãc thuéc d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña

®¬n vÞ, c¬ së.

Trong thùc tÕ ®¬n vÞ c¬ së kh«ng h¹ch to¸n ®îc gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu cña ng￾êi ®Æt hµng ®em ®Õn chÕ biÕn nªn gi¸ trÞ nµy kh«ng thÓ hiÖn trong thu nhËp vµ chi

phÝ cña ®¬n vÞ c¬ së.

HoÆc tÝnh GO c«ng nghiÖp theo c«ng thøc thø 2:

GO = (1) Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm s¶n xuÊt chÝnh;

+ (2) Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm s¶n xuÊt phô;

+ (3) Doanh thu b¸n phÕ liÖu, phÕ phÈm, b¸n thµnh phÈm thùc tÕ ®· tiªu thô

trong kú tÝnh to¸n;

+ (4) Chªnh lÖch cuèi kú so víi ®Çu kú thµnh phÈm tån kho;

+ (5) Chªnh lÖch cuèi kú so víi ®Çu kú thµnh phÈm göi b¸n nhng cha thu ®îc

tiÒn;

+ (6) Chªnh lÖch cuèi kú so víi ®Çu kú s¶n phÈm s¶n xuÊt dë dang;

+ (7) Gi¸ trÞ c¸c c«ng viÖc cã tÝnh chÊt CN lµm thuª cho bªn ngoµi ®· hoµn

thµnh trong kú. §èi víi ho¹t ®éng nµy, chØ tÝnh sè thùc tÕ chi phÝ, tiÒn c«ng, thuÕ lîi

nhuËn cña ®¬n vÞ ®· thùc hiÖn; kh«ng tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ vËt t … cña ngêi ®Æt

hµng ®em ®Õn;

+ (8) Gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc tÝnh theo quy ®Þnh ®Æc biÖt

+ (9) TiÒn thu ®îc do cho thuª m¸y mãc, thiÕt bÞ trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt

cña ®¬n vÞ c¬ së;

ý nghÜa chØ tiªu GO:

- Tæng hîp kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh

- §Ó tÝnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ c¬ së

- §Ó tÝnh gi¸ trÞ gia t¨ng (VA), gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn (NVA) cña ®¬n vÞ c¬ së

Nhîc ®iÓm:

ChØ tiªu cã sù tÝnh to¸n trïng lÆp trong ph¹m vi tõng ngµnh s¶n xuÊt vµ gi÷a

c¸c ngµnh kinh tÕ.

2. Gi¸ trÞ gia t¨ng cña ®¬n vÞ c¬ së (VA)

Gi¸ trÞ gia t¨ng cßn gäi lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm lµ toµn bé kÕt qu¶ lao ®éng h÷u Ých

cña nh÷ng ngêi lao ®éng trong ®¬n vÞ c¬ së míi s¸ng t¹o ra vµ gi¸ trÞ hoµn vèn, cè

®Þnh (KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh) trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (mét th¸ng,

mét quý hoÆc mét n¨m). Nã ph¶n ¸nh bé phËn gi¸ trÞ míi ®îc t¹o ra c¸c ho¹t ®éng

s¶n xuÊt hµng ho¸ dÞch vô mµ nh÷ng ngêi lao ®éng cña ®¬n vÞ c¬ së míi lµm ra bao

gåm phÇn gi¸ trÞ cho m×nh (V), phÇn cho ®¬n vÞ c¬ së vµ x· héi (M) vµ phÇn gi¸ trÞ

hoµn vèn cè ®Þnh (khÊu hao TSC§ = C1).

- VÒ mÆt gi¸ trÞ: VA = V + M + C1

- Ph¬ng ph¸p tÝnh VA: cã 2 ph¬ng ph¸p c¬ b¶n:

a. Ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt

Gi¸ trÞ gia t¨ng cña ®¬n vÞ c¬ së = gi¸ trÞ s¶n xuÊt - chi phÝ trung gian

b. Ph¬ng ph¸p ph©n phèi

= + + +

ý nghÜa cña chØ tiªu VA:

Trªn gi¸c ®é vÜ m«,chØ tiªu VA lµ c¬ së ®Ó tÝnh GDP, GNI, thuÕ gi¸ trÞ

gia t¨ng (VAT).

§èi víi ®¬n vÞ c¬ së ®Ó tÝnh to¸n trong c«ng viÖc ph©n chia lîi Ých gi÷a

nh÷ng ngêi lao ®éng cña ®¬n vÞ c¬ së (V) víi lîi Ých cña ®¬n vÞ c¬ së vµ x·

héi(M), gi¸ trÞ thu håi vèn do khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (C).....

3. Chi phÝ trung gian cña ho¹t ®éng CN

Chi phÝ trung gian cña ho¹t ®éng CN gåm toµn bé chi phÝ vÒ vËt chÊt vµ dÞch

vô phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô cña lÜnh vùc CN.

a. Chi phÝ vËt chÊt

- Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu chÝnh

- Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu phô

- §iÖn n¨ng, nhiªn liÖu, chÊt ®èt

- Chi cho mua s¾m dông cô nhá dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

- Chi phÝ vËt t cho söa ch÷a thêng xuyªn TSC§

- Chi v¨n phßng phÈm.

- Chi phÝ vËt chÊt kh¸c

b. Chi phÝ dÞch vô

- C«ng t¸c phÝ

- TiÒn thuª nhµ, m¸y mãc thiÕt bÞ, thuª söa ch÷a nhá c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc,

nhµ lµm viÖc…

- Tr¶ tiÒn dÞch vô ph¸p lý

- Tr¶ tiÒn c«ng ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho CBCNV

- Tr¶ tiÒn cho c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ nghiªn cøu khoa häc.

- Tr¶ tiÒn thuª qu¶ng c¸o.

- Tr¶ tiÒn vÖ sinh khu vùc, phßng ch¸y, ch÷a ch¸y, b¶o vÖ an ninh

- Tr¶ tiÒn cíc phÝ vËn chuyÓn vµ bu ®iÖn, lÖ phÝ b¶o hiÓm nhµ níc vÒ tµi s¶n vµ

nhµ cöa, ®¶m b¶o an toµn s¶n xuÊt, kinh doanh.

- Tr¶ tiÒn c¸c dÞch vô kh¸c: in chôp, sao v¨n b¶n, lÖ phÝ ng©n hµng…

II. Một số phương pháp cơ bản dùng để phân tích sự biến động trong

sản xuất của ngành công nghiệp

1. Phân tích biến động của giá trị sản xuất (GO):

a. M« h×nh 1:

GO theo gi¸ hiÖn hµnh hoÆc gi¸ trÞ so s¸nh t¨ng (gi¶m do 3 nh©n tè).

+ NSL§ sèng c¸ biÖt

+ NÕu kÕt cÊu lao ®éng cña tæng thÓ dT

+ Tæng sè lao ®éng ( ∑ chi phÝ lao ®éng, ∑ thêi gian lao ®éng )

W1 . ∑T1 W1 . ∑T1 W01 . ∑T1 W0 . ∑T1

Ipq = = x x

W0 . ∑T0 W01 . ∑T1 W0 . ∑T1 W0 . ∑T0

IGo = Iw . Id . I∑t

w ( dT T ) ( ) pq pq pq pq∑ ∆ = ∑ + ∆ + ∆

b. M« h×nh 2:

GO theo gi¸ hiÖn hµnh hoÆc gi¸ so s¸nh t¨ng (gi¶m) do 3 nh©n tè:

+ HiÖu suÊt sö dông TSC§. (VC§) : H = ( )

Go

G v

∑

+ Møc trang thiÕt bÞ TSC§ (VC§) b×nh qu©n lao ®éng : G v( )

TR

T

=

∑

+ Tæng sè lao ®éng.

1 1 1 1 0 1 1 0 0 1

0 0 0 1 0 0 1 0 0 0

. . . . .

. .

. .

pq HTR T HTR T H TR T Ipq

pq H TR T HTR T HTR T

∑ ∑ ∑ ∑

= =

∑ ∑ ∑ ∑

1 1 1

0 0 0

. .

H T . .TR

H TR T

H T TR

I I I ∑

=

∑

∑

=

2. Phân tích biến động của giá trị tăng thêm VA.

ChØ sè gi¸ trÞ cña VA.

IRP =

1 1

0 0

R P.

R P

∑

∑