Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

2

MỤC LỤC

MỤC LỤC ................................................................................................................................. 2

DANH MỤC HÌNH .................................................................................................................. 4

DANH MỤC BẢNG.................................................................................................................. 8

LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................................................... 9

Chương 1 TỔNG QUAN VỀ QUẢ BÀNG VÀ HẠT BÀNG.............................................. 11

1.1 Giới thiệu chung về cây bàng..................................................................................... 11

1.2 Ứng dụng của hạt bàng ở Việt Nam.......................................................................... 13

1.3 Một số máy bóc, tách vỏ trên thị trường .................................................................. 14

1.4 Các loại máy tách vỏ quả bàng đã có trên thị trường ............................................. 25

1.5 Thực trạng tách vỏ quả bàng ở Việt Nam ................................................................ 25

1.6 Nhu cầu về máy tách vỏ quả bàng ở Nước ta hiện nay ........................................... 25

Chương 2 TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ TÁCH VỎ.................................................... 26

2.1 Cơ sở lý thuyết của công nghệ tách vỏ...................................................................... 26

2.2 Cấu tạo, đặc điểm và kích thước của quả bàng và hạt bàng .................................. 27

2.3 Cơ sở lý thuyết của quá trình tách vỏ quả bàng ...................................................... 29

2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tách vỏ quả bàng .......................................... 30

Chương 3 LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ............................................................. 32

3.1 Cơ sở để đưa ra các phương án thiết kế ................................................................... 32

3.2 Các phương án thiết kế .............................................................................................. 32

3.3 Lựa chọn phương án thiết kế..................................................................................... 41

Chương 4 THIẾT KẾ KỸ THUẬT MÁY TÁCH VỎ QUẢ BÀNG .................................. 45

4.1 Sơ đồ nguyên lý và sơ đồ động của máy tách vỏ quả bàng ..................................... 45

4.2 Tính toán các thông số kỹ thuật chủ yếu .................................................................. 46

4.3 Thiết kế bộ truyền động đai....................................................................................... 55

4.4 Thiết kế bộ truyền động bánh răng (Bộ truyền hở)................................................. 67

4.5 Thiết kế trục 2 ............................................................................................................. 73

4.6 Thiết kế trục 3 ............................................................................................................. 87

4.7 Thiết kế trục 4 ........................................................................................................... 100

4.8 Thiết kế gối đỡ........................................................................................................... 102

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

3

Chương 5 LẬP QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ GIA CÔNG CHI TIẾT ĐIỂN HÌNH ..... 109

5.1 Chọn chi tiết điển hình để gia công ......................................................................... 109

5.2 Xác định dạng sản xuất............................................................................................ 109

5.3 Phân tích chi tiết gia công ........................................................................................ 109

5.4 Xác định phôi và phương pháp chế tạo phôi.......................................................... 111

5.5 Chọn tiến trình gia công........................................................................................... 112

5.6 Thiết kế nguyên công................................................................................................ 115

5.7 Xác định lượng dư trung gian và kich thước trung gian ...................................... 135

5.8 Xác định chế độ cắt................................................................................................... 144

5.9 Tính toán thiết kế đồ gá............................................................................................ 148

Chương 6 HƯỚNG DẪN LẮP RÁP SỬ DỤNG................................................................ 150

6.1 Quy trình lắp ráp. ..................................................................................................... 150

6.2 Hướng dẫn lắp........................................................................................................... 151

6.3 Hướng dẫn tháo ........................................................................................................ 159

6.4 Khuyến cáo khi sử dụng........................................................................................... 159

6.5 Một số quy tắc an toàn ............................................................................................. 160

Chương 7 HOẠCH TOÁN SƠ BỘ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM ....................................... 161

7.1 Hoạch toán giá thành vật liệu .................................................................................. 161

7.2 Hoạch toán tiền công của công nhân....................................................................... 162

7.3 Hoạch toán tiền thuê xưởng và máy móc ............................................................... 162

7.4 Tổng hoạch toán giá thành sản phẩm..................................................................... 163

Chương 8 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT Ý KIẾN................................................................. 164

8.1 Kết luận...................................................................................................................... 164

8.2 Đề xuất ý kiến............................................................................................................ 164

TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................... 167

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

4

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1 Cành, lá, quả bàng...................................................................................................... 11

Hình 1.2 Hình vẽ hoa, lá và quả bàng....................................................................................... 11

Hình 1.3 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc của Đài Loan .......................................................................... 15

Hình 1.4 Máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su............................................................................ 16

Hình 1.6 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc phông của Thái Lan................................................................ 17

Hình 1.7 Máy tách vỏ cứng hạt điều......................................................................................... 18

Hình 1.8 Máy bóc vỏ lụa hạt điều............................................................................................. 19

Hinh 1.9 Máy bóc vỏ hạt sen ................................................................................................... 19

Hình 1.10 Máy bóc vỏ khoai tây............................................................................................... 20

Hình 1.11 Máy bóc vỏ chôm chôm........................................................................................... 21

Hinh 1.12 Máy bóc vỏ tôm ....................................................................................................... 21

Hình 1.13 Máy xát vỏ cà phê khô............................................................................................. 22

Hình 1.14 Máy xát vỏ cà phê tươi và tách quả sót.................................................................... 22

Hinh 1.15 Máy xát lúa. ............................................................................................................ 23

Hình 1.16 Máy bóc vỏ trứng chim cút...................................................................................... 24

Hình 2.1 Các lực cơ học phá vỡ lớp vỏ vật liệu. ...................................................................... 26

Hình 2.2 Cấu tạo quả bàng........................................................................................................ 27

Hình 2.3 Cấu tạo vỏ và nhân quả bàng. .................................................................................... 28

Hình 2.4 Kích thước quả và hạt bàng khô. ............................................................................... 29

Hình 2.5 Các lực cơ học tác dụng để tách quả bàng................................................................. 29

Hình 3.1 Mô hình tổng quát máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy. ................................................. 32

Hình 3.2 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy. .................................................................. 33

Hình 3.3 Cấu tạo hệ thống đẩy. ................................................................................................ 33

Hình 3.4 Nguyên lý hoạt động của máy tách vỏ quả bàng dạng đẩy........................................ 34

Hình 3.5 Mô hình tổng quát máy tách quả bàng dạng cắt 1. .................................................... 35

Hình 3.6 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 1.................................................................. 36

Hình 3.7 Sơ đồ nguyên lý hoạt động của máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 1. ........................... 37

Hình 3.8 Mô hình tổng quát máy tách quả bàng dạng cắt 2. .................................................... 38

Hình 3.9 Cấu tạo máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2.................................................................. 39

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

5

Hình 3.10 Sơ đồ nguyên lý hoạt động máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2................................. 40

Hình 3.11 Nguyên lý cắt của máy tách vỏ quả bàng dạng cắt 2............................................... 41

Hình 4.1 Sơ đồ nguyên lý hoạt động máy tách vỏ quả............................................................. 45

Hình 4.2 Sơ đồ động máy tách vỏ quả...................................................................................... 46

Hình 4.3 Sơ đồ tính lực cắt lưỡi dao bằng phương pháp thực nghiệm..................................... 47

Hình 4.4 Sơ đồ phân bố lực đàn hồi và lực cắt khi quả bàng đi qua. ....................................... 49

Hình 4.5 Động cơ giảm tốc kiểu chân đế.................................................................................. 52

Hình 4.6 Tiết diện đai thang. .................................................................................................... 56

Hình 4.7 Tiết diện đai thang. .................................................................................................... 62

Hình 4.8 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ................................................................................................ 75

Hình 4.9 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc..................................................................... 75

Hình 4.10 Sơ đồ tổng quát sự phân bố các lực tác dụng lên các trục. ...................................... 76

Hình 4.11 Sơ đồ tính toán trục.................................................................................................. 77

Hình 4.12 Biểu đồ nội lực......................................................................................................... 80

Hình 4.13 Định kết cấu trục...................................................................................................... 81

Hình 4.14 Cấu tạo then bằng .................................................................................................... 81

Hình 4.15 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. .............................................................................................. 88

Hình 4.16 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc................................................................... 89

Hình 4.17 Sơ đồ tổng quát sự phân bố các lực tác dụng lên các trục. ...................................... 90

Hình 4.18 Sơ đồ tính toán trục.................................................................................................. 91

Hình 4.20 Định kết cấu trục...................................................................................................... 94

Hình 4.21 Cấu tạo then bằng .................................................................................................... 95

Hình 4.22 Phác thảo kết cấu các bộ phận làm việc................................................................. 101

Hình 4.23 Cấu tạo then bằng .................................................................................................. 101

Hình 4.24 Sơ đồ lực đặt trên các gối đỡ. ................................................................................ 102

Hình 4.35 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ............................................................................................ 104

Hình 4.26 Sơ đồ lực đặt trên các gối đỡ. ................................................................................ 105

Hình 4.27 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ............................................................................................ 106

Hình 4.28 Cấu tạo ổ bi đỡ 1 dãy. ............................................................................................ 107

Hình 5.1 Bản vẽ chế thạo chi tiết trục 3.................................................................................. 109

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

6

Hình 5.2 Bản vẽ lồng phôi...................................................................................................... 112

Hình 5.3 Bản vẽ đánh số thứ tự các bề mặt. ........................................................................... 112

Hình 5.4 Sơ đồ gá đặt của nguyên công chuẩn bị phôi........................................................... 115

Hình 5.5 Sơ đồ gá đặt của nguyên công khỏa mặt đầu, khoan lỗ tâm.................................... 116

Hình 5.6 Kích thước mũi khoan tâm....................................................................................... 117

Hình 5.7 Sơ đồ gá đặt của nguyên tiện thô và tinh mặt ngoài. ............................................... 118

Hình 5.8 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện rãnh. ................................................................. 121

Hình 5.9 Sơ đồ gá đặt của nguyên công vát mép.................................................................... 123

Hình 5.10 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện ren. ................................................................. 125

Hình 5.11 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện mặt ngoài. ...................................................... 127

Hình 5.12 Sơ đồ gá đặt của nguyên công tiện rãnh. ............................................................... 130

Hình 5.13 Sơ đồ gá đặt của nguyên công vát mép.................................................................. 132

Hình 5.14 Sơ đồ gá đặt của nguyên công phay lỗ then và rãnh then...................................... 134

Hình 5.15 Dao phay ngón....................................................................................................... 135

Hình 6.1 Sơ đồ quy trình lắp ráp máy..................................................................................... 150

Hình 6.2 Cấu tạo trục 2........................................................................................................... 151

Hình 6.3 Lắp then lên trục. ..................................................................................................... 151

Hình 6.4 Trục sau khi lắp then................................................................................................ 151

Hình 6.5 Lắp dao cắt lên trục và chặn bằng phe..................................................................... 151

Hình 6.6 Lắp hai bánh cao su lên trục. ................................................................................... 152

Hình 6.7 Trục sau khi lắp hai mặt bích ép cao su và chặn bằng phe. ..................................... 152

Hình 6.8 Lắp hai ổ bi lên trục. ................................................................................................ 152

Hình 6.9 Lắp hai cùm ổ bi lên hai ổ bi. .................................................................................. 152

Hình 6.9 Lắp bánh răng lên đầu trục. ..................................................................................... 153

Hình 6.10 Lắp ghép bánh răng và puly lên trục...................................................................... 153

Hình 6.11 Xiết đai ốc hai đầu trục. ......................................................................................... 153

Hình 6.12 Cấu tạo trục 4......................................................................................................... 154

Hình 6.13 Lắp trống tang đưa quả bàng lên trục. ................................................................... 154

Hình 6.14 Lắp phe chặn trống tang lên trục. .......................................................................... 154

Hình 6.15 Lắp ổ bi và cùm ổ bi lên trục. ................................................................................ 155

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

7

Hình 6.16 Lắp puly và xiết đai ốc giữ puly lên trục ............................................................... 155

Hình 6.17 Lắp motor lên khung của máy, cố định bằng bu lông, đai ốc................................ 155

Hình 6.18 Lắp cụm chi tiết trục 2 lên khung của máy............................................................ 156

Hình 6.19 Lắp cụm chi tiết trục 3 lên khung của máy............................................................ 156

Hình 6.20 Lắp cụm chi tiết trục 4 lên khung của máy............................................................ 157

Hình 6.20 Lắp dây đai lên các cặp puly.................................................................................. 157

Hình 6.21 Lắp phễu dẫn liệu lên khung của máy. .................................................................. 158

Hình 6.22 Lắp lò xo và bắt bu lông, đai ốc............................................................................. 158

Hình 6.23 Mô hình máy tách vỏ quả bàng khô....................................................................... 159

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

8

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1 Thông số máy xát lúa CL1000. ................................................................................. 23

Bảng 1.2 Thông số kỹ thuật...................................................................................................... 24

Bảng 4.1 Thông số kĩ thuật của động cơ giảm tốc kiểu chân đế của hãng Rossi (Italia). ........ 52

Bảng 4.2 Thông số kĩ thuật của động cơ .................................................................................. 54

Bảng 4.3 Giá trị thông số động-động lực học các cấp của hệ truyền dẫn................................. 55

Bảng 4.4 Thông số đai thang loại Б.......................................................................................... 56

Bảng 4.5 Thông số đai thang loại B.......................................................................................... 62

Bảng 4.6 Thông số hình học của bánh răng trụ răng thẳng. ..................................................... 72

Bảng 4.7 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 206. ................................................... 75

Bảng 4.8 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then ............................................. 82

Bảng 4.9 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 206 .................................................... 88

Bảng 4.10 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then ........................................... 95

Bảng 4.11 Then bằng – kich thước mặt cắt của then và rãnh then ......................................... 102

Bảng 4.12 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 305. ............................................... 104

Bảng 4.13 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 30 .................................................. 106

Bảng 4.14 Đặc tính kĩ thuật và kích thước ổ bi đỡ 1 dãy 30 .................................................. 107

Bảng 5.1 Phương án gia công 1. ............................................................................................. 113

Bảng 5.2 Phương án gia công 2. ............................................................................................. 113

Bảng 5.3 Thông số dao tiện ngoài thân thẳng, gắn mảnh hợp kim........................................ 117

Bảng 5.4 Thông số dao tiện thân thẳng, gắn mảnh hợp kim. ................................................. 121

Bảng 5. 5 Thông số dao tiện cắt đứt có gắn mảnh hợp kim cứng,mm. .................................. 123

Bảng 5.6 Thông số dao tiện ngoài thân cong có gắn mảnh hợp kim cứng ,mm..................... 125

Bảng 5.7 Thông số dao tiện ren gắn mảnh hợp kim cứng,mm.............................................. 127

Bảng 5.8 Thông số dao tiện ngoài thân thẳng, gắn mảnh hợp kim......................................... 129

Bảng 5.9 Thông số dao tiện cắt đứt có gắn mảnh hợp kim cứng,mm. ................................... 131

Bảng 5.10 Thông số dao tiện ngoài thân cong có gắn mảnh hợp kim cứng ,mm................... 133

Bảng 5. 11 Thông số dao phay ngón. [3, trang 360, bảng 4-71] ............................................ 135

Bảng 7.1 Chi phí vật liệu cho quá trình thử nghiệm............................................................... 161

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

9

LỜI NÓI ĐẦU

Sau thời gian 4 năm học tập tại trường Đại học Nha trang, các thầy cô đã

tận tình trau dồi cho chúng em nhiều kiến thức quý giá, cả lý thuyết cũng như kỹ

năng thực hành. Để cũng cố vững hơn những kiến thức đã học và để kiểm tra độ

tích lũy kiến thức trong 4 năm qua của sinh viên thì đồ án tốt nghiệp là môn học

bắt buộc phải có trước khi ra trường. Đồ án tốt nghiệp giúp cho sinh viên cũng

cố và hệ thống lại kiến thức cơ sở, kiến thức chuyên môn cũng như kỹ năng thực

hành bên cạnh đó giúp cho sinh viên có sự tìm tòi, nghiên cứu, tăng khả năng tư

duy, sáng tạo…Điều này giúp ích rất nhiều cho những kỹ sư tương lai không bị

bỡ ngỡ khi chập chững bước vào nghề.

Chúng em đã chọn làm đồ án tốt nghiệp với đề tài “ Thiết kế, chế tạo

máy tách vỏ quả bàng khô”. Chúng em chọn đề tài này vì tính mới mẻ đề tài,

giúp cho chúng em có hứng thú tìm tòi những thứ mới lạ mà chúng em chưa biết,

chưa hiểu để chúng em có thể cũng cố thêm kiến thức và hoàn thiện bản thân

mình trước khi ra trường.

Cây bàng là một loài cây được trồng nhiều ở những nơi có khí hậu nhiệt

đới. Ở nước ta bàng được trồng rải rác những vùng ven biển bắc trung nam, đặc

biệt trồng nhiều ở các hòn đảo bởi sức chịu đựng của cây bàng rất cao. Các bộ

phận của cây bàng đều có những ứng dụng nhất định, riêng hạt bàng có thể làm

món mứt hoặc rang với muối làm món tráng miệng phục vụ khách du lịch. Mứt

bàng là một đặc sản của Côn Đảo,Vũng Tàu. Hạt bàng được tách ra từ quả bàng,

việc chẻ quả bàng rất khó khăn và tốn nhiều thời gian và công sức. Trước nhu

cầu rất lớn về hạt bàng của người tiêu dùng hiện nay thì nhu cầu về máy tách vỏ

quả bàng cho người nông dân là rất lớn. Trước tình hình đó cùng với việc thực

hiện đề tài tốt nghiệp. Với phương pháp nghiên cứu lý thuyết kết hợp với thử

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

10

nghiệm thực tế sau thời gian làm việc khá tích cực chúng em đã thiết kế và chế

tạo thành công máy tách vỏ quả bàng khô.

Đồ án “Thiết kế, chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô” gồm 8 chương:

Chương 1 Tổng quan về cây bàng và hạt bàng

Chương 2 Tổng quan về công nghệ tách vỏ

Chương 3 Lựa chọn phương án thiết kế

Chương 4 Thiết kế kỹ thuật máy tách vỏ quả bàng khô

Chương 5 Lập quy trình chế tạo chi tiết điển hình

Chương 6 Hướng dẫn lắp ráp sử dụng

Chương 7 Hoạch toán giá thành sản phẩm

Chương 8 Kết luận và đề xuất ý kiến

Do thời gian có hạn và sự hiểu biết của bản thân còn hạn chế nên trong đồ

án chắc chắn còn có những thiếu sót, chúng em rất mong được sự góp ý của quý

thầy cô.

Chúng em xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Th.S Trần Ngọc

Nhuần đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ chúng em trong suốt quá trình thực hiện

đồ án. Bên cạnh đó chúng em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy trong Bộ

môn Chế tạo máy và các thầy trong xưởng cơ khí của trường đã tạo điều kiện

giúp đỡ cho chúng em có thể thực hiện xong đồ án này.

Nha Trang, ngày 25 tháng 5 năm 2011

Sinh viên

Nguyễn Xuân Thiên

Trình Quốc Hùng

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

11

Chương 1

TỔNG QUAN VỀ QUẢ BÀNG VÀ HẠT BÀNG

1.1 Giới thiệu chung về cây bàng

Hình 1.1 Hình 1.2

Hình 1.1 Cành, lá, quả bàng.

Hình 1.2 Hình vẽ hoa, lá và quả bàng.

Bàng (danh pháp khoa học: Terminalia catappa) là một loài cây thân gỗ

lớn sinh sống ở vùng nhiệt đới, thuộc họ Trâm bầu (Combretaceae). Nguồn gốc

của loài này hiện vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi, nó có thể có nguồn gốc từ Ấn

Độ, bán đảo Mã Lai hay New Guinea.

Loài cây này có thể mọc cao tới 35 m, với tán lá mọc thẳng, đối xứng và

các cành nằm ngang. Khi cây già hơn thì tán lá của nó trở nên phẳng hơn để tạo

thành hình dáng giống như cái bát trải rộng. Lá to, dài khoảng 15-25 cm và rộng

10-14 cm, hình trứng, xanh sẫm và bóng. Đây là loài cây có lá sớm rụng về mùa

khô; trước khi rụng thì các lá chuyển màu thành màu đỏ ánh hồng hay nâu vàng,

do các sắc tố như violaxanthin, lutein hay zeaxanthin.

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

12

Hoa đơn tính cùng gốc, với các hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây.

Cả hai loại hoa có đường kính khoảng 1 cm, có màu trắng hơi xanh, không lộ rõ,

không có cánh hoa; chúng mọc trên các nách lá hoặc ở đầu cành. Quả thuộc loại

quả hạch dài 5-7 cm và rộng 3-5,5 cm, khi non có màu xanh lục, sau đó ngả sang

màu vàng và cuối cùng có màu đỏ khi chín, chứa một hạt.

Ứng dụng cây bàng:

Bàng được trồng trong khu vực nhiệt đới như là một loại cây cảnh hay để

lấy bóng râm nhờ tán lá lớn và rậm. Quả ăn được và có vị hơi chua.

Gỗ có màu đỏ, rắn chắc và chống thấm nước khá tốt; tại Polynesia người

ta dùng nó để đóng các loại canoe (xuồng gỗ).

Lá chứa một số flavonoid (chẳng hạn kamferol hay quercetin) cũng như

các chất tanin (như punicalin, punicalagin, tercatin), các chất saponin và

phytosterol. Do chứa nhiều hóa chất nên lá và vỏ thân cây bàng còn được sử

dụng trong nhiều nền y học cổ truyền khác nhau vào một số mục đích. Chẳng

hạn, tại Đài Loan người ta dùng các lá rụng làm thuốc chữa một số bệnh liên

quan tới gan. Tại Suriname, chè được làm từ lá bàng được dùng để chữa các

bệnh như lỵ và tiêu chảy. Người ta cũng cho rằng lá bàng có chứa các chất ngăn

cản ung thư (mặc dù không thấy chúng thể hiện khả năng chống ung thư) và các

đặc trưng chống ôxi hóa cũng như chống phá hủy bộ nhiễm sắc thể. (nguồn:

http://vi.wikipedia.org/).

Bàng được dùng như thực phẩm từ hột, dầu nấu ăn từ hột khô. Gỗ Bàng

dùng ở những nơi thiếu gỗ; Bàng được làm những vật chịu nặng như xe kéo,

bánh xe và trụ cột.

Tannin và thuốc nhuộm màu đen được trích từ vỏ cây, lá và hột.

Bàng được trồng bên đường với mục đích cung cấp bóng mát.

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

13

Bàng được dùng làm thuốc truyền thống:

- Lá, vỏ và trái: kiết lỵ (Đông Nam Á) , thuốc đắp cho những bênh đau khớp

(Nam Dương)

- Trái và Vỏ: thuốc ho (Samoa), thuốc suyễn (Mexico)

- Trái: thuóc cho bệnh cùi, nhức đầu (Ấn Độ)

- Trái chín: Say sóng (Mexico)

- Lá: ký sinh trùng đường ruột ( Philippines); bệnh mắt, thấp khớp, vết thương

(Samoa); làm ngừng chảy máu lúc nhổ răng (Mexico); Lá Bàng rụng được dùng

chữa bệnh gan (Đài Loan); Lá Bàng tươi được dùng chữa bênh đau ruột-colic-

(Nam Mỹ)

- Nước lấy từ lá- juice of leaves- chữa ghẻ, bệnh da, cùi (Ấn Độ, Pakítan)

- Vỏ cây: bệnh họng và miệng, rối loạn đường ruột và tiêu chẩy (Samoa); sốt,

kiết lỵ (Brazil). (nguồn www.naturia.per.sg/buloh/plants).

Những nghiên cứu mới đã khám phá vài đăc tính có thể dùng điều trị

huyết áp cao. Một nghiên cứu mới gần đây theo S.N.Nagendra lá Bàng có chứa

chất kháng sinh organic acid như humic và tannin. Để lá bàng khô vào nước sẽ

tạo một môi trường êm dịu rất tốt khi so với hóa chất và là một nguòn thuốc rẻ

tiền nuôi cá. (nguồn: www.aquarticles.com).

Ở Việt Nam, cây Bàng có mặt khắp mọi nơi. Đặc biệt là dải đất dọc ven

biển, các hòn đảo và hải đảo như: đảo Phú Quốc, Côn Đảo, quần đảo Hoàng Sa

và Trường Sa… Cây Bàng đã được trồng ở một nơi dễ thấy, những khu công

cộng như là bên đường của làng, khu phố, sân trường, công sở, các khu du lịch,

các khu công nghiệp, các khu nghỉ dưỡng, công viên, bên cạnh miếu, đền...Hầu

như đâu đâu cũng thấy. Tuy nhiên cho đến nay ở nước ta vấn đề về sử dụng cây

bàng và các bộ phận của nó vô cùng ít ỏi.

1.2 Ứng dụng của hạt bàng ở Việt Nam

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

14

Như trên đã trình bày cây bàng, vỏ bàng, lá bàng, quả bàng trên thế giới có

rất nhiều ứng dụng, chủ yếu là làm thuốc. Nhưng ở nước ta, việc tận dụng cây

bàng và các thành phần của nó là rất ít ỏi. Cây bàng chủ yếu dùng để tạo bóng

mát, bên cạnh đó hiện nay nhiều nơi đã biết tận dụng hạt bàng để làm mứt bàng,

hạt bàng rang muối… làm món tráng miệng để phục vụ hoặc bán cho khách du

lịch với giá từ 300.000 đến 500.000 đồng/kg. Với nhu cầu ngày càng nhiều về

hạt bàng thành phẩm như hiện nay thì “cung” vẫn chưa đủ cho “cầu”. Bên cạnh

đó trong một số phương thuốc nam có sử dụng một số bộ phận của cây bàng để

chữa bệnh.

1.3 Một số máy bóc, tách vỏ trên thị trường

1.3.1 Máy bóc vỏ lạc

Trống tôn lượn sóng

Nếu lạc nằm ngang với đường sinh của trống, dưới tác dụng trực tiếp của

lực tiếp tuyến vỏ lạc bị tách vở ra. Còn nếu trái lạc lọt vào khe hở thì lực tiếp

tuyến không thể nào phá vở vỏ lạc được, khi đó trái lạc bị lùa vào vị trí làm việc.

Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Đài Loan (hình 1). Nhược

điểm của máy này là năng suất thấp 80 Kg/h, khe hở giữa trống và máng trống

cố định 18 mm và sàng tĩnh. Sau này cải tiến nâng năng suất lên 300 Kg/h, điều

chỉnh được khe hở giữa trống và máng trống, sàng động nhưng độ vở hạt còn cao

6-7 %.

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

15

Hình 1.3 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc của Đài Loan

1. Máng cấp liệu 5. Tấm hứng 2. Trống bóc vỏ 6. Khung máy

3. Sàng 7. Máng phân ly 4. Cửa hứng hạt 8. Cửa ra tạp chất.

Trống bóc vỏ bằng thanh tròn

Trái lạc được bóc vỏ khi nó tiếp xúc với đầu thanh, khối lạc sẽ bị ép giữa

hai cánh bóc vỏ, năng suất máy thấp.

Trống thanh đai vải cao su

Lạc được chà xát trên toàn bề mặt của bản đai cao su. Do đai cao su bị

biến dạng nên lạc được bóc vỏ ở bất kỳ vị trí nào mà bản đai tiếp xúc. Tuy nhiên

khi trái lạc lọt vào phía bên trong cánh bóc , vỏ trái lạc không còn tiếp xúc với

bản đai cao su, lạc sẽ bị dồn vào giữa hai cánh.

Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Tây Ninh (hình 2) năng suất

600 Kg/h.

Đồ án tốt nghiệp

Thiết kế,chế tạo máy tách vỏ quả bàng khô.

16

Hình 1.4 hình 1.5

Hình 1.4 Máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su

Hình 1.5 Sơ đồ máy bóc vỏ lạc kiểu đai vải cao su

1.máng cấp liệu; 6. tấm điều chỉnh; 2. máng trống; 7. cửa ra vỏ;

3. trống bóc vỏ; 8. sàng; 4. ống dẩn gio; 9. cơ cấu lắc; 5. quạt

Trống bóc vỏ bằng cao su ( vỏ lốp xe hơi)

Vì trống bóc vỏ làm bằng cao su nên hạt lạc được chà xát trên toàn bề mặt

trống. Va chạm giữa hạt lạc và trống là va chạm mềm, hạt vở ít, năng suất cao.

Đặc trưng cho loại này là máy bóc vỏ lạc của Trường Đại học Khon Kaen

Thái Lan năng suất 300 Kg/h, độ vở hạt từ 4-6 %.

Hiện tại Việt Nam cũng đã sản xuất dạng mẫu máy này, tuy nhiên cũng có

vài thay đổi như góc bao của máng trống lớn hơn và có dạng ô lưới hình chữ

nhật dài 12 mm x rộng 10 mm. Trống bóc là hai vỏ xe hơi ghép lại.