Thị trường việc làm và TT lao động

Lêi më ®Çu

Bíc vµo nh÷ng n¨m ®Çu thËp kØ 90 cña thÕ kØ XX, t×nh h×nh kinh tÕ

– x· héi níc ta rÊt khã kh¨n. §Êt níc vÉn cßn cha thãat khái cuéc khñng

ho¶ng kinh tÕ – x· héi; t×nh h×nh lao ®éng viÖc lµm trë thµnh vÊn ®Ò x· héi g¨y

g¾t vµ bøc xóc, lµ mèi quan t©m lín cña §¶ng vµ Nhµ níc, cña toµn x· héi vµ

mäi ngêi d©n. Lao ®éng viÖc lµm lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng yÕu cña

§¶ng vµ Nhµ níc. NghÞ quyÕt ®¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh ph¶i ®Èy

m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng theo híng t¨ng tØ träng c«ng

ngiÖp vµ dÞch vô t¨ng nhanh hµm lîng c«ng nghÖ trong s¶n phÈm

Tríc yªu cÇu cña giai ®o¹n CNH-H§H ®Êt níc, viÖc h×nh thµnh, ph¸t

triÓn thÞ trêng viÖc lµm vµ æn ®Þnh, ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng lµ nhiÖm vô

quan träng. KÕt hîp t¨ng trëng viÖc lµm víi kh«ng ngõng n©ng chÊt lîng lao

®éng viÖc lµm .§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm vµ hoµn thiÖn thÞ trêng lao ®éng,

§¶ng vµ Nhµ níc ®· ban hµnh c¸c nghÞ quyÕt, v¨n kiÖn (nã kh«ng chØ dõg l¹i ë

nhËn thøc mµ ®îc cô thÓ hãa b»ng Ph¸p luËt) nh»m hoµn thiiÖn, ph¸t triÓn thÞ tr￾êng viÖc lµm vµ thÞ trêng lao ®éng ë níc ta, t¹o viÖc lµm cho lùc lîng lao ®éng

dåi dµo. gi¶m tØ lÖ thÊt nghiÖp, ph¸t triÓn kinhtÕ x· héi theokÞp víi xu híng

CNH- H§H vµ héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi.

Do kh¶ n¨ng ph©n tÝch vµ tæng hîp cßn cha tèt nªn bµi viÕt cña em

cßn thiÕu sãt , em mong thÇy híng dÉn, söa ch÷a cho bµi viÕt cña em ®îc hoµn

chØnh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.

1

Ch ¬ngI: ThÞ trêng viÖc lµm vµ thÞ trêng lao ®éng

I.Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ viÖc lµm

1. Kh¸i niÖm vÒ viÖc lµm

Con ngêi lµ mét nh©n tè quan träng, võa lµ môc tiªu, võa lµ ®éng lùc cña

sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Hä trë thµnh ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn khi hä

cã nhiÒu ®iÒu kiÖn sö dông søc lao ®éng ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt vµ tinh thÇn

cho b¶n th©n hä vµ cho x· héi.§Ó sö dông søc lao ®éng th× ngêi lao ®éng ph¶i

cã viÖc lµm.

1.1) ViÖc lµm lµ ph¹m trï ®Ó chØ tr¹ng th¸i phï hîp gi÷a søc lao ®éng vµ

nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt( vèn, t liÖu s¶n xuÊt, c«ng nghÖ....) ®Ó sö

dông søc lao ®éng ®ã.

1.2) Theo ®iÒu 13, ch¬ng II Bé luËt lao ®éng cña níc Céng Hßa X· Héi

Chñ NghÜa ViÖt Nam “mäi ho¹t ®éng lao ®éng t¹o ra nguån thu nhËp,

kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm ®Òu ®îc thõa nhËn lµ viÖc lµm”.

1.3) Theo tæ chøc lao ®éng quèc tÕ(ILO): ViÖc lµm lµ nh÷ng ho¹t ®éng lao

®éng ®îc tr¶ c«ng b»ng tiÒn vµ b»ng hiÖn vËt.

2.Hµng hãa viÖc lµm

ViÖc lµm ®îc hiÓu lµ lao ®éng cô thÓ vµ lao ®éng s¶n xuÊt. Ngµy nay,

viÖc lµm còng ®îc coi lµ hµng hãa, nã cã ®Çy ®ñ hai thuéc tÝnh cña hµng hãa lµ

gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông.Nhng hµng hãa viÖc lµm kh¸c víi c¸c hµng hãa kh¸c lµ

khi sö dông hµng hãa viÖc lµm th× ngêi lao ®éng cã ®iÒu kiÖn sö dông søc lao

®éng vµ c¸c ®iÒu kiÖn vèn, t liÖu s¶n xuÊt, c«ng nghÖ phï hîp ®Ó t¹o ra cña c¶i

vËt chÊt( sè lîng, chÊt lîng søc lao ®éng) vµ gi¸ trÞ tinh thÇn, ®iÒu kiÖn kinh tÕ

x· héi kh¸c ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.Tr¹ng th¸i

phï hîp ®îc thÓ hiÖn th«ng qua quan hÖ tØ lÖ gi÷a chi phÝ ban ®Çu (C) nh nhµ x￾ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu vµ c¸c chi phÝ vÒ søc lao ®éng Quan hÖ …

tû lÖ biÓu hiÖn sù kÕt hîp gi÷a C vµ Vph¶i phï hîp víi tr×nh ®é céng nghÖ cña

s¶n xuÊt, khi tr×nh ®é c«ng nghÖ thay ®æi th× sù kÕt hîp ®ã còng thay ®æi theo.

Hµng hãa viÖc lµm kh¸c hµng hãa th«ng thêng lµ viÖc t¹o viÖc lµm ph¶i th«ng

2

qua nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh, nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh

tÕ cña mét quèc gia.

Gi¸ trÞ hµng hãa viÖc lµm ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn gäi lµ gi¸ c¶ hµng hãa

viÖc lµm hay ®ã chÝnh lµ tiªn c«ng, tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng.

Gi¸ trÞ sö dông hµng hãa viÖc lµm lµ vai trß, t¸c dông cña nã mét lµ

nh»m ®¸p øng nhu cÇu t×m viÖc lµm cña ngêi lao ®éng ®Ó t¹o ra thu nhËp æn

®Þnh cuéc sèng cho b¶n th©n hä vµ gia ®×nh hä, hai lµ ®¸p øng sè lao ®éng mµ

c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc cÇn ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt.

- Qu¸ tr×nh t¹o viÖc lµm( s¶n xuÊt viÖc lµm) lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp søc lao

®éng

vµ c¸c ®iÒu kiÖn vèn, t liÖu s¶n xuÊt, c«ng nghÖ.

viÖc lµm ®îc trao ®æi khi ngêi lao ®éng cã nhu cÇu t×m viÖc lµm vµ ngêi cung

cÊp viÖc lµm tháa thuËn mét møc tiÒn c«ng hîp lý víi søc lao ®éng mµ ngêi lao

®éng bá ra.

3. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ viÖc lµm

ViÖc lµm ®îc ®¸nh gi¸ theo c¸c tiªu chuÈn sau ®©y:

- TÝnh chÊt ®Þa lý cña viÖc lµm: Trong khu vùc n«ng th«n, thµnh thÞ.

- TÝnh chÊt kü thuËt cña viÖc lµm: Dùa trªn c¸c ®Æc thï vÒ kü thuËt vµ

c«ng nghÖ, ta cã viÖc lµm theo c¸c nghµnh, nghÒ, khu vùc kinh tÕ kh¸c nhau.

- TÝnh chÊt thµnh th¹o cña viÖc lµm: C¸c yªu cÇu vÒ n¨ng lùc vµ phÈm

chÊt cña ngêi lao ®éng nh tr×nh ®é tay nghÒ, kinh nghiÖm.

- TÝnh chÊt kinh tÕ cña viÖc lµm: VÞ trÝ cña viÖc lµm trong hÖ thèng quan

hÖ lao ®éng nh qu¶n lý, c«ng nh©n viªn

- §iÒu kiÖn lµm viÖc: TÝnh an toµn lao ®éng vµ m«i trêng lao ®éng vµ m«i

trêng lµm viÖc.

- TÝnh chÊt c¬ ®éng cña viÖc lµm: Kh¶ n¨ng thay ®æi nghÒ nghiÖp, kh¶

n¨ng lµm nhiÒu hay Ýt nghÒ…

4. Ph©n lo¹i viÖc lµm :

4.1. Theo tÝnh chÊt cña viÖc lµm

3