Thi pháp cốt truyện truyện thơ nôm và vấn đề giảng dạy truyện thơ nôm ở nhà trường phổ thông

INmUYII

6 NHA TRUONG PH 6 THONG

O BUI MINH DUC - NGUYEN THI NHAN*

1. Truyen tho Ndm (TTN) ndi chung vd Truyin

Kieu (Nguyen Du) ndi rieng tu Idu dd cd vj trf

xung ddng trong ehuong trinh, SGK mdn Ngu

vdn d nhd trudng phd thdng. Vdi nhung gid trj

ddc sdc ve ndi dung vd nghe thudt, TTN ed tde

dyng to Idn ddi vdi viee gido dye the he tre. Nhirng

ndi dung gido dye ve tu hrdng dqo li, dqo due,

nhdn cdeh, Idi sdng... mong nep edm, nep nghT

tdt dep euo eon ngudi Viet Nam cung nhu cdc

hinh thue nghe thudt ddm dd bdn sdc vdn hdo

Viet dudng nhu deu cd the hm thdy d TTN, md

dien hinh nhd't Id Truyiri Kieu. Vi the, viee nghien

cuu vd gidng dqy TTN, ndng cao chd't lugng gidng

dqy TTN dd trd thdnh mdi quan tdm eua nhieu

nhd khoa hoc vd gido vien ngir vdn d ede trudng

phd thdng nude to nhieu ndm qua. Trong xu the

dy, viee dp dyng cdc thdnh tyu nghien cuu euo

thi phdp hoc ndi chung, thi phdp TTN ndi rieng

Id mdt hudng di tfch eye vd ed tinh khd thi coo; vi

nd dd cung cdp cho nhirng ngudi nghien eiru vd

gidng dqy vdn hqc ede edng cy huu hieu de hep

can mdt cdeh dung ddn, khoa hqc cdc vdn de

vdn hqc vd vdn hqc nhd trudng, giup gido vien

ddm bdo dugc tinh khoa hqc vd nghe thudt trong

gidng dqy vdn hoc, trdnh dugc Idi tiep edn xd

hdi hqc cdc tde phdm vdn ehuong. Tu binh dien

thi phdp the loqi, dd edn Id nhirng ehi ddn su

phqm huu ich de gido vien vd hoc sinh ed the lya

chqn cho minh mdt con dudng thfch hgp de budc

vdo the gidi vdn hge.

2. Trong cdc vd'n de euo thi phdp TTN, thi phdp

cdt truyen dugc coi Id mdt trong nhi/ng ndi dung

edn bdn nhdt. Bdi TTN Id nhung sdng tde thudc

loqi hinh hr sy (ndi mdt cdeh ddy du Id «thudc

loqi hinh ty sy trung dqi dugc viet chu yeu bdng

ehir Ndm dudi hinh thuc tho co"). Md loqi hinh

ty sy ndi chung thudng Id'y yeu to cdt truyen vd

nhdn vdt Idm diem tya de edu thdnh tde phdm.

Them nua, TTN thdi trung dqi thuqe phqm tri)

truyen cd dien. Md «trung tdm hung thij" euo

Tap ehi Giao due so 25 8 (ki a - s/aoi i)

truyen ed dien, «sy hdp ddn cua truyen ed trudc

tien Id d cdt truyen" (1 ;176). Do dd, ed the ndi

cdt truyen ed voi trd quon trqng, quyet djnh tdi sy

thdnh bqi euo tde phdm.

Nghien cuu thi phdp cdt truyen TTN khdng the

khdng quon tdm den he thdng ehi tiet trong tdc

phdm bdi «nghe thudt tdn tqi d cdp do ehi het".

Song, nghien cuu cdt truyen tCr binh dien thi phdp

edn phdi quon tdm nhieu hon den chieu sdu edu

true hdm chua cdc gid trj ndi dung ben trong. Dd

Id cdeh «sdp ddt", «bdi tri", td chuc nghe thudt

cua nhd vdn nhdm gdn ket tdt cd ede yeu to, thdnh

phdn de tqo nen mot chinh the nghe thudt todn

ven. Ndi cdeh khde, dd'y chinh Id ket edu euo tde

phdm. Neu cdt truyen Id phuong dien nqi dung

trye hep eua truyen thi ket cdu chinh Id hinh thuc

bieu hien ndi dung dd. Neu cdt truyen eho biet

guong mdt cuqc sdng thi ket cdu mdch bdo each

the hien cuqc sdng dy nhu the ndo. Md cdeh the

hien ndy mdi Id eho bde Id rd y dd nghe thudt

cua ngudi nghe sT cung nhu diem nhin nghe thudt,

quon niem nhdn sinh thdm mT vd tdi nghe euo

nhd vdn. Dd cung mdi Id cdi rieng eua ngudi

nghe sT ddng gdp vdo kho tdng vdn hoc nude

nhd. Chdng the md cdc tieu thuyet gia, cdc nhd

phe binh vdn hqc tu xua den nay deu khdng ddm

xem nhe ket edu. Trong Lao ddng nhd vdn, A.

Xaytlin cho biet A.Fodeev dd cd «hdng chye Idn

bdt ddu [...] vd Idn ndo cung thd't bqi" (2; 80).

Cdn M.Gorki thi dd tung phdi thua nhdn minh

khdng phdi sinh ro de viet nhirng eudn sdeh ldn,

d Irnh vyc dd dng Id mdt kien true su tdi. O to,

Phqm Quynh, tu ddu the kl XX, dd tung viet: «Tdi

euo nhd Idm heu thuyet phdn nhieu d cdi tdi ket

cdu dd. Neu ket edu khdng thdnh truyen, thi ddu

vdn ehuong ed hay den ddu cung khdng edm dugc

ngudi dqc" (3;12).

Chua het, phqm tri) ket edu rdng hon cdt truyen.

Ket cdu boo gdm ed ede yeu to ngodi cdt truyen

* Tnrcfng fiai hoc sir pham Ha Noi 2

#