Thể dục

Bộ giáo dục và đào tạo

Dự án phát triển giáo viên tiểu học

TÀI LIỆU IN: TIỂU MÔ ĐUN

Thể dục

Nhà xuất bản giáo dục - 2005

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

DỰ ÁN PHÁT TRIỂN GIÁO VIÊN TIỂU HỌC

LÊ QUANG SƠN (CHỦ BIÊN) - NGUYỄN ĐÌNH THÀNH

Tài liệu in: Tiểu mô đun

Thể dục

(DÙNG CHO CÁC TRƯỜNG CĐSP ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC)

bản thảo 5

Nhà xuất bản giáo dục - 2005

Chữ viết tắt và kí hiệu dùng trong sách

H. : Hình.

TTCB : Tư thế chuẩn bị.

TDNĐ : Thể dục nhịp điệu.

TDĐD : Thể dục đồng diễn.

SV : Sinh viên.

HS : Học sinh

: Vị trí của học sinh.

: Vị trí của giáo viên.

: Đường di chuyển.

Mục lục

Lời nói đầu. Trang 4

Chủ đề 1:

Đội hình đội ngũ

Trang 6

Chủ đề 2:

Rèn luyện tư thế và kĩ năng vận động cơ bản và Thể dục phát triển

chung

Trang 31

Chủ đề 3:

Thể dục thực dụng

Trang 89

Chủ đề 4:

Thể dục với dụng cụ đơn giãn

Trang 96

Chủ đề 5:

Thể dục nhịp điệu và Thể dục đồng diễn

Trang 108

Chủ đề 6:

Nhảy dây

Trang 180

Chủ đề 7:

Phương pháp dạy học Thể dục

Trang 189

Lời nói đầu

Để góp phần đổi mới công tác đào tạo và bồi dưỡng giáo viên tiểu học. Dự án

phát triển giáo viên tiểu học đã tổ chức biên soạn các mô đun đào tạo theo chương trình

Cao đẳng sư phạm và chương trình liên thông từ Trung học sư phạm lên Cao đẳng sư

phạm; biên soạn các môđun đào tạo và bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao năng lực

chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật những đổi mới về nội dung, phương pháp dạy học và

kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục tiểu học theo chương trình, sách giáo khoa tiểu học

mới.

Điểm mới của tài liệu viết theo môđun là thiết kế các hoạt động, nhằm tích cực

hoá hoạt động học tập của người học, kích thích óc sáng tạo và khả năng giải quyết vấn

đề, tự giám sát và đánh giá kết quả học tập của người học; chú trọng sử dụng tích hợp

nhiều phương tiện truyền đạt khác nhau (tài liệu in, băng hình/ băng tiếng...) giúp cho

người học dễ hiểu và gây được hứng thú học tập.

Tiểu môđun thể dục là tài liệu môn học Thể dục nằm trong chương trình đào tạo

giáo viên tiểu học có trình độ cao đẳng sư phạm. Tài liệu được biên soạn dựa trên các yêu

cầu đổi mới đào tạo giáo viên tiểu học.

Mục đích của tài liệu nhằm cung cấp cho sinh viên những kiến thức khoa học cơ

bản và cần thiết về phương pháp dạy học thực hành thể dục, tập luyện thể dục. Góp phần

tăng cường cũng cố, bồi dưỡng sức khoẻ và thể lực cho sinh viên, mở rộng nhận thức và

hiểu biết, phát triển năng lực để chuẩn bị cho việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất ở

trường tiểu học. Trên cơ sở đó sinh viên có thể vận dụng vào hoạt động thực tiễn dạy học

và học tập môn Thể dục nhằm nâng cao kiến thức và năng lực thực hành thể dục.

Mục tiêu của tài liệu là xác định được nguyên lý, kiến thức cơ bản, kĩ thuật động

tác môn Thể dục. Xác định được phương pháp dạy học kĩ thuật động tác, cách đánh giá

kết quả học tập môn Thể dục đối với học sinh tiểu học.

Thực hiện khá chính xác các kĩ thuật cơ bản động tác môn Thể dục. Có khả năng

hỗ trợ cho học sinh trong quá trình thực hiện kĩ thuật động tác ở các nội dung thể dục và

phương pháp vận dụng linh hoạt vào thực tiễn giảng dạy cấp học. Có năng lực tổ chức,

thiết kế, biên soạn bài đồng diễn thể dục quy mô nhỏ trong nhà trường tiểu học. Thể hiện

ý thức tích cực, tự giác, yêu thích trong học tập môn Thể dục. Có thể áp dụng các kĩ thuật

động tác môn Thể dục vào các hoạt động giáo dục thể chất để duy trì lối sống lành mạnh,

có tinh thần trách nhiệm với cấp học.

Nội dung tài liệu được cấu trúc thành 7 chủ đề theo nguyên tắc hệ thống kiến thức

thể dục nhằm đạt được mục đích đào tạo giáo viên có khả năng trình độ chuẩn cao đẳng

để dạy học ở bậc tiểu học:

Chủ đề1: Đội hình đội ngũ (10 tiết).

Chủ đề 2: Rèn luyện tư thế và kỹ năng vận động cơ bản,Thể dục phát triển chung

(10 tiết).

Chủ đề1: Đội hình đội ngũ (10 tiết).

Chủ đề 2: Rèn luyện tư thế và kỹ năng vận động cơ bản,Thể dục phát triển chung

(10 tiết).

Chủ đề 3: Thể dục thực dụng (2 tiết).

Chủ đề 4: Thể dục với dụng cụ đơn giãn ( 3 tiết).

Chủ đề 5: Thể dục nhịp điệu và Thể dục đồng diễn (10 tiết).

Chủ đề 6: Nhảy dây (4 tiết).

Chủ đề 7: Phương pháp dạy học Thể dục( 6 tiết).

Thời gian học tập tiểu Môđun: 3 đvht = 45 tiết (L.T.10 tiết +T.H.35 tiết).

Lần đầu tiên, tài liệu được biên soạn theo chương trình và phương pháp mới,

chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. ban điều phối Dự án rất mong

nhận được những ý kiến đóng góp chân thành của bạn đọc, đặc biệt là đội ngũ giảng viên,

sinh viên các trường Sư phạm, giáo viên tiểu học trong cả nước.

Trân trọng cảm ơn.

DỰ ÁN PHÁT TRIỂN GVTH

Chủ đề 1: Đội hình đội ngũ

" Chủ đề 1 gồm 10 tiết, bao gồm 8 nội dung chính đó là:

1. ý nghĩa, tác dụng của luyện tập đội hình đội ngũ Thể dục(1tiết).

2. Tập hợp hàng dọc, dóng hàng, điểm số, Tập hợp hàng ngang, dóng hàng, điểm số(1

tiết).

3.Chào báo cáo khi lên lớp xuống lớp giờ học Thể dục (1 tiết).

4. Nghiêm, nghỉ, quay phải, quay trái, quay sau, giậm chân tại chổ, đứng lại (2tiết).

5. Từ một hàng ngang (một hàng dọc) chuyển thành hai hàng ngang (hai hàng dọc)

(1tiết).

6. Đi đều và đứng lại, chạy đều và đứng lại. Đi đều: vòng phải, vòng trái và vòng sau(2

tiết).

7. Đi theo đội hình xoáy trôn ốc, chữ chi. Đội hình 0 - 2 - 4, đội hình 0 - 3 - 6 - 9(1 tiết).

8. Chuyển đội hình hàng dọc(hàng ngang) thành đội hình vòng tròn và ngược lại (1tiết)."

Mục tiêu :

- Xác định được kiến thức cơ bản kĩ thuật động tác đội hình đội ngũ.

- Mô tả và giải thích được phương pháp dạy học đội hình đội ngũ.

- Thực hiện khá chính xác các kĩ thuật cơ bản đội hình đội ngũ.

- Tôn trọng môn học, thể hiện ý thức tự giác tích cực trong học tập đội hình đội ngũ.

Hoạt động 1:

Nghiên cứu ý nghĩa, tác dụng của luyện tập đội hình đội

ngũ Thể dục (1tiết)

Thông tin cho hoạt động 1

- Tập luyện đội hình đội ngũ là những động tác hiệp đồng nhất trí của một tập thể

theo một đội hình nhất định và cách sắp xếp bố trí người tập luyện hoặc biểu diễn dưới sự

điều khiển của chỉ huy. Tập thể hiệp đồng thực hiện các yếu lĩnh kĩ thuật về xếp hàng

ngay ngắn, chính xác về vị trí và thời gian.

- Đội hình đội ngũ có liên quan rất khăng khít với nhau, tập luyện đội hình đội

ngũ nhất thiết phải tuân theo những điều lệnh đã được quy định, không được tuỳ tiện thay

đổi.

- Thông qua tập luyện làm cho sinh viên hiểu được tác dụng của điều lệnh tổ

chức tập luyện Thể dục Thể thao và công tác phát triển, huấn luyện dân quân tự vệ, bồi

dưỡng lực lượng hậu bị cho quốc phòng.

- Bồi dưỡng tính tổ chức kĩ luật, tính tự giác, tinh thần tập thể cho sinh viên.

- Thúc đẩy sự phát triển cơ thể, đồng thời rèn luyện tư thế cơ bản đúng cho sinh

viên.

- Phát triển khả năng chú ý và năng lực hiệp đồng tập thể, củng cố và nâng cao kĩ

năng thực hành đội hình đội ngũ cho sinh viên.

- Giải quyết một cách thuận lợi, nhiệm vụ phần mở đầu của bài thể dục. Qua tập

luyện đội hình đội ngũ sẽ rèn luyện khả năng tập trung chú ý của sinh viên, nâng cao

hứng thú tập luyện, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hoàn thành phần cơ bản của bài tập…

Nhiệm vụ:

- Bạn hãy đọc thông tin: ý nghĩa, tác dụng của luyện tập đội hình đội ngũ .

- Sinh viên nghe GV giảng bài.

- Thảo luận các câu hỏi ở nhóm?

+ Tập luyện đội hình đội ngũ có tác dụng trực tiếp như thế nào trong các giờ học

thể dục và hoạt động ngoài giờ lên lớp, ngoại khoá? Ví dụ minh hoạ?

+ Theo bạn đội hình đội ngũ mang những ý nghĩa như thế nào?

+ Thế nào là đội hình? Ví dụ minh hoạ?

+ Thế nào là đội ngũ? Ví dụ minh hoạ?

- Làm việc toàn lớp: Đại diện các nhóm nêu ý kiến của nhóm mình, từng cá nhân phát

biểu , nhận xét bổ sung, giáo viên kết luận.

Đánh giá hoạt động 1:

- Bạn cho biết ý nghĩa, tác dụng của tập luyện đội hình đội ngũ?

- Bạn hãy nêu ví dụ minh hoạ về đội hình ?

- Bạn hãy nêu ví dụ minh hoạ về đội ngũ ?

Hoạt động 2:

Thực hành: - Tập hợp hàng dọc, dóng hàng, điểm số

- Tập hợp hàng ngang, dóng hàng, điểm số (1 tiết)

Thông tin cho hoạt động 2

1. Tập hợp hàng dọc, dóng hàng, điểm số

- Tập hợp hàng dọc

+ Khẩu lệnh: " Toàn lớp (tổ) chú ý - Thành 1 (2, 3, 4..) hàng dọc - Tập hợp ! ".

+ Động tác: Trước khi phát lệnh, người chỉ huy xác định vị trí thích hợp rồi dùng hiệu

lệnh thổi một hồi còi dài hoặc hô '' Toàn lớp chú ý !'', nhằm giúp học sinh trật tự và lắng

nghe khẩu lệnh. Sau đó chỉ huy hô tiếp khẩu lệnh: - Thành 1(2,3..) hàng dọc - Tập hợp

! "

Nghe khẩu lệnh sinh viên hàng thứ nhất (tổ1) nhanh chóng đứng đối diện và cách

giáo viên khoảng một cánh tay của người thầy giáo giơ tay phải về trước, em đứng đầu

hàng thứ nhất đứng sát mũi cánh tay của Thầy (Cô) giáo giơ tay phải, các em khác lần

lượt đứng tiếp theo, em nọ cách em kia một cánh tay. Các em tổ còn lại theo hàng thứ

nhất lần lượt xếp hàng theo về phía bên trái, cách hàng bên phải một khuỷu tay chống

hông. Chú ý điều chỉnh hàng của mình cho thẳng(hàng ngang và hàng dọc).

H. 1: Đội hình hàng dọc

- Dóng hàng dọc

+ Khẩu lệnh: " Nhìn trước - Thẳng ! "

+ Động tác: Tổ trưởng tổ một đứng ngay ngắn, tay trái áp nhẹ vào đùi, tay phải giơ lên

cao và hô có. Các tổ trưởng tổ hai, tổ ba, tổ bốn…lần lượt chống tay phải vào hông và

dịch chuyển sao cho khuỷu tay vừa chạm vào người đứng bên phải mình, đồng thời chỉnh

hàng ngang cho thẳng. Các thành viên tổ một đưa tay trái đầu ngón tay chạm vai bạn phía

trước để giãn cho đúng cự li, đồng thời nhìn vào gáy bạn để dóng cho thẳng hàng. Các

thành viên tổ hai, tổ ba, tổ bốn…nhìn các tổ viên tổ một để dóng hàng ngang và nhìn

người đứng trước để dóng hàng dọc (không cần giơ tay ra trước dóng hàng như tổ một).

Nghe khẩu lệnh, các em nhìn về phía trước làm chuẩn dóng hàng cho thẳng, em sau cách

em trước một cánh tay, các em hàng bên theo hàng bên phải điều chỉnh cho thẳng hàng

ngang và hàng dọc.

Khi có khẩu lệnh "Thôi" em giơ tay làm chuẩn mới hạ tay xuống, các em trong hàng thứ

nhất hạ tay đặt lên vai bạn xuống thành tư thế đứng nghiêm.

H.2: Dóng hàng dọc

- Điểm số theo đội hình hàng dọc

+ Khẩu lệnh: " Từ một đến hết - điểm số ! "

+ Động tác: Nghe khẩu lệnh, thứ tự từng em đứng đầu hàng, quay mặt sang trái ra sau

và hô to số của mình: 1, rồi quay mặt luôn về tư thế ban đầu. Người số 2 quay mặt qua

trái ra sau và hô to số của mình: 2, rồi quay mặt luôn về tư thế ban đầu. Những người tiếp

theo lần lượt điểm số như vậy cho đến hết tổ. Riêng người cuối cùng không quay mặt ra

sau, mà hô to số của mình, sau đó hô " Hết ! ”. Ví dụ: “ 10 hết”.

2. Tập hợp hàng ngang, dóng hàng, điểm số

- Tập hợp hàng ngang

+ Khẩu lệnh: " Toàn lớp (tổ) chú ý - Thành 2 (3,4..) hàng ngang - Tập hợp! ".

+ Động tác: Nghe khẩu lệnh sinh viên hàng thứ nhất (tổ1) nhanh chóng đứng về phía

trái của người thầy giáo giơ tay trái ngang, em đứng đầu hàng thứ nhất đứng sát cánh tay

của Thầy (Cô) giáo dang tay, các em khác lần lượt đứng tiếp theo, em nọ cách em kia

khoảng một cánh tay chống hông. Các em tổ còn lại theo hàng thứ nhất lần lượt xếp hàng

theo, chú ý điều chỉnh cử ly của mình cho thẳng hàng ngang và hàng dọc.

1hàng ngang 3 hàng ngang

H.3: Đội hình hàng ngang

- Dóng hàng ngang

+ Khẩu lệnh: " Nhìn phải - Thẳng ! "

+ Động tác: Nghe khẩu lệnh, các em quay mặt nhìn về phía làm chuẩn dóng hàng cho

thẳng, em nọ cách em kia khoảng một cánh tay chống hông, các em hàng sau theo hàng

trước điều chỉnh cho thẳng hàng ngang và hàng dọc.

Khi có khẩu lệnh "Thôi" em giơ tay làm chuẩn mới hạ tay xuống, các em trong hàng

thứ nhất hạ tay xuống và quay mặt về tư thế đứng nghiêm.(xem H.4).

H.4: Dóng hàng ngang

- Điểm số theo đội hình hàng ngang

+ Khẩu lệnh: " Từ một đến hết điểm số ! "

+ Động tác: Nghe khẩu lệnh, thứ tự từng em đứng đầu hàng (bên phải của các em) hô

số 1, em thứ 2 hô số 2 và cứ như vậy lần lượt điểm số đến hết. Khi điểm số các em làm

động tác quay mặt về bên trái và nhanh chóng trở về tư thế đứng nghiêm, em cuối cùng

điểm số xong hô "hết"

H.5a: Điểm số theo đội hình hàng ngang.

H.5b: Điểm số theo đội hình hàng ngang (chu kỳ 1-2)

Nhiệm vụ:

- Bạn hãy đọc các thông tin:

+ Kĩ thuật tập hợp hàng dọc, dóng hàng dọc, điểm số hàng dọc.

+ Kĩ thuật tập hợp hàng ngang, dóng hàng ngang, điểm số hàng ngang.

- Tập luyện theo tổ:

Tập hợp hàng ngang- dóng hàng ngang, điểm số hàng ngang.

Tập hợp hàng dọc - dóng hàng dọc, điểm số hàng dọc.

- Tập luyện cả lớp - GV làm mẫu và giảng giãi kĩ thuật.

- Các tổ cử 1-2 sinh viên báo cáo kết quả tập luyện.

Cả lớp góp ý kiến đánh giá kết quả tập luyện.

Giáo viên trả lời những thắc mắc trong tập luyện cũng như kĩ thuật.

Đánh giá hoạt động 2

- Đội hình hàng ngang giãn cách như thế nào?

- Đội hình hàng dọc cự ly như thế nào?

- Khi tập hợp đội hình cần có những khẩu lệnh nào?

- Tập hợp đội hình hàng dọc, người chỉ huy giơ tay nào về trước?

( Đánh dấu x vào ô bạn chọn)

a. Tay phải

b. Tay trái

- Khi tập hợp hàng dọc, hàng thứ 2, 3, 4... đứng tiếp phía bên nào của hàng thứ nhất

?

( Đánh dấu x vào ô bạn chọn)

a. Bên phải

b. Bên trái

- Khi điểm sồ hàng dọc, người thực hiện quay đầu theo chiều nào?

( Đánh dấu x vào ô bạn chọn)

a. Bên phải

b. Bên trái

Hoạt động3:

Thực hành về chào báo cáo khi lên lớp xuống lớp giờ học

Thể dục (1 tiết)

Thông tin hoạt động 3

Chào và báo cáo khi lên lớp, xuống lớp giờ học Thể dục

Trước giờ học từ một đến hai phút lớp trưởng hoặc cán sự tập hợp lớp ở sân tập

để kiểm tra số người nghỉ, số người có mặt, sau đó đứng về phía bên phải của lớp (cho

lớp đứng nghỉ) khi giáo viên tới lớp. Người trực nhật lớp lập tức hô: toàn lớp đứng

"nghiêm", mắt nhìn thẳng về giáo viên, trực nhật chạy chậm hoặc đi nhanh về phía

giáo viên và cách chừng hai ba bước đứng nghiêm báo cáo, nội dung báo cáo như sau:

" Báo cáo giáo viên toàn lớp đã tập hợp xong, tổng số lớp có… có mặt …, vắng mặt…,

có lý do…, không có lý do…, xin ý kiến giáo viên". Sau khi báo cáo xong, giáo viên có

ý kiến …, Trực nhật lớp trở về vị trí chỉ huy hô: cả lớp chúc giáo viên - Cả lớp đồng

thanh chúc giáo viên " khoẻ".

³

Giáo viên đáp lại : "Chúc cả lớp khoẻ".

- Khi hết giờ học, giáo viên tập hợp lớp nhận xét xong, giáo viên hô cả lớp "giải tán

"

- Cả lớp đồng thanh hô "Khoẻ".

- Giải tán tập hợp nhanh, thực hiện tập luyện với tác phong nhanh nhẹn, khi tập hợp

đội hình hoàn thành trong vòng 10 giây.

H.6: Đường đi của người chỉ huy khi báo cáo

Nhiệm vụ:

- Bạn hãy đọc thông tin: Chào và báo cáo khi lên lớp, xuống lớp giờ học Thể dục.

- Tập luyện theo nhóm.

Ôn: + Tập hợp hàng ngang, dóng hàng ngang, điểm số hàng ngang.

+ Tập hợp hàng dọc, dóng hàng dọc, điểm số hàng dọc.

Học: Chào báo cáo khi lên lớp học môn Thể dục .

- Tập luyện cả lớp xem GV làm mẫu và giảng giải kĩ thuật

- Các nhóm cử 1 - 2 sinh viên báo cáo kết quả tập luyện.

Cả lớp góp ý kiến đánh giá kết quả tập luyện.

Giáo viên trả lời những thắc mắc trong tập luyện cũng như kĩ thuật.

Đánh giá hoạt động 3

- Vị trí di chuyển báo cáo giờ học thể dục của cán sự lớp ?

- Khi tập hợp đội hình báo cáo lên lớp giờ học thể dục cần có những khẩu lệnh nào?

Hoạt động 4

Tập luyện nghiêm, nghỉ, quay phải, quay trái, quay sau, dậm

"

/