Thách thức về luật pháp khi Việt Nam gia nhập WTO.doc

Thách thức về luật pháp khi Việt Nam gia nhập WTO

I. Thực trạng - thách thức của pháp luật Việt Nam trước yêu cầu gia nhập WTO:

1. Về việc “văn hoá nước ta lấy cảm tình làm bản vị” và tinh thần "thượng tôn

pháp luật" của nhân dân Việt Nam:

Đáp ứng đòi hỏi của quá trình đàm phán gia nhập WTO, Quốc hội ta đã phải ban

hành 65 luật và pháp lệnh. Chỉ riêng năm 2005 đã có 25 luật và pháp lệnh, những văn bản

pháp lý mới nhất có liên quan trực tiếp đến các nghĩa vụ thành viên của Việt Nam được

gửi đến Ban thư ký WTO.

Trong kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết phê chuẩn Nghị định thư gia nhập

WTO của Chính phủ có các Phụ lục đính kèm đề cập đến các nội dung áp dụng trực tiếp

cam kết của Việt nam liên quan đến 6 văn bản Luật và danh mục các văn bản quy phạm

pháp luật cần sửa đổi, bổ sung theo lội trình mà ta đã đàm phán được, liên quan đến 6 văn

bản luật và 1 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Rõ ràng là một trong những thách thức lớn nhất khi gia nhập WTO là sự thử thách

về chất lượng pháp luật và năng lực thể chế. Giờ đây, thực hiện những cam kết không

những là nghĩa vụ mà còn là danh dự quốc gia. Thực chất những "cam kết" với quốc tế

không là gì khác ngoài những ràng buộc về pháp luật, luật của đất nước và luật của quốc

tế.

Thế mà đúng vào lúc cần phải phát huy chức năng và thế mạnh của pháp luật thì cơ

quan thực thi pháp luật, nơi thể hiện tập trung nhất và nghiêm minh nhất sức mạnh của

pháp luật là Tòa án nhân dân tối cao lại cho thấy sự yếu kém của "cán cân công lý". Một

quy định mà công an hiểu thế này, viện kiểm sát hiểu thế kia, toà án hiểu thế khác, hội

đồng sơ thẩm hiểu một kiểu, cuối cùng phải biểu quyết (theo báo Pháp luật Tp. Hồ Chí

Minh). Quả thật đây là một thực trạng đáng suy nghĩ và kịp thời có những quyết sách.

Điều này có nguyên nhân xã hội của nó. Dễ thấy nhất là cái quán tính trọng tình

hơn lý vốn có sức trì kéo triền miên trong suốt chiều dài lịch sử. Thậm chí ngay tại công

đường mà quan tòa còn quen lối ứng xử "đã đưa đến trước cửa công, ngoài thì là lý nhưng

trong là tình". Lối ứng xử ấy đối lập hoàn toàn với tinh thần "thượng tôn pháp luật", một

thuộc tính của xã hội hiện đại.

Nhưng ngay khi đất nước bước vào thời kỳ thực hành công nghiệp hoá và hiện đại

hoá thì biến tướng của lối ứng xử ấy lại vẫn in đậm trong thói quen vận hành guồng máy

xã hội bằng chỉ thị, nghị quyết hơn là bằng sự công khai, minh bạch của pháp luật. Sự

GV: TS. Phạm Văn Chắt 1 HV: Trần Thị Trúc Giang