Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Tạo vật liệu phục vụ chọn dòng chịu hạn ở giống đậu xanh VN93 - 1 và VC1973A bằng kĩ thuật nuôi cấy in vitro
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
BÙI HỒNG XUYẾN
TẠO VẬT LIỆU PHỤC VỤ CHỌN DÒNG
CHỊU HẠN Ở GIỐNG ĐẬU XANH VN93 – 1 VÀ VC1973A
BẰNG KỸ THUẬT NUÔI CẤY IN VITRO
LUẬN VĂN THẠC SỸ SINH HỌC
Thái Nguyên – 8/2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS. TS. Chu Hoàng Mậu
đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành
công trình nghiên cứu này.
Tôi xin cảm ơn TS. Nguyễn Thị Tâm, TS. Nguyễn Vũ Thanh Thanh
và các anh chị Nguyễn Thị Thủy (Phòng thí nghiệm Công nghệ Tế bào),
CN Hoàng Văn Mạnh (Viện khoa học Sự sống – ĐH Thái Nguyên) đã giúp
đỡ tôi trong quá trình hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo trường Đại học Sư phạm –
Đại học Thái Nguyên, Ban chủ nhiệm khoa Sinh – Kỹ thuật Nông nghiệp
và các thầy cô giáo, cán bộ của khoa.
Tôi xin cảm ơn Bộ môn hệ thống canh tác – Viện Ngô Trung ương
đã cung cấp các giống đậu xanh làm vật liệu nghiên cứu trong luận văn.
Tôi xin cảm ơn sự động viên, khích lệ của gia đình, bạn bè trong suốt
thời gian học tập và hoàn thành luận văn.
Tác giả
Bùi Hống Xuyến
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT
2,4D Axit 2,4 – Dichlorphenoxyacetic
ADN Axit deoxyribonucleic
AVRDC Trung tõm Nghiờn cứu và Phỏt triển rau quả chõu Á
Cs Cộng sự
ha Hecta
NAA Axit naphthyl acetic (Naphthyl acetic acid)
NSG Ngày sau gieo
Kb Kilobase
MS Murashige and Skoog (Môi trường theo Murashige và Skoog)
PCR Polymerase Chain Reaction
RADP Random Amplified polymorphic ADN ( Đa hỡnh cỏc phõn đoạn
ADN được nhân bản ngẫu nhiên)
TAE Tris acetate EDTA
SDS Sodium Dodecyl Sulphat
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Đặc điểm nông học và năng suất của hai giống đậu xanh nghiên cứu....... 17
Bảng 2.2. Trình tự các nucleotit của 10 mồi RADP được sử dụng trong nghiên
cứu............................................................................................................................................................ 24
Bảng 3.1. Độ mất nước của mô sẹo phôi đậu xanh sau khi sử lý bằng thổi khô (%
khối lượng tươi). ......................................................................................................................... 26
Bảng 3.2. Tỷ lệ sống sót (%) của mô sẹo phôi đậu xanh sau thổi khô 1 tuần nuôi
phục hồi. ............................................................................................................................................. 28
Bảng 3.3. Khả năng tái sinh cây từ mô sẹo phôi đậu xanh sống sót sau khi xử lý
bằng thổi khô............................................................................................................................ 30
Bảng 3.4 Mức biến động di truyền quần thể R0, R1 của giống đậu xanh
VC1973A..................................................................................................................................
33
Bảng 3.5. Thời gian sinh trưởng và phát dục của cây (ngày) ..............................
34
Bảng 3.6. Các dòng chọn lọc từ R1.............................................................................................
37
Bảng 3.7. Độ tinh sạch và hàm lượng ADN của 6 mẫu đậu xanh................................
40
Bảng 3.8. Tổng số phân đoạn ADN được nhân bản của 6 mẫu đậu xanh khi phân
tích với 10 mồi ngẫu nhiên............................................................................................
42
Bảng 3. 9. Phân tích đa hình về phân đoạn ADN được nhân bản với 10 mồi ngẫu
nhiên..............................................................................................................................................
43
Bảng 3.10 Hệ số sai khác di truyền của các dòng chọn lọc và giống
gốc.....................................................................................................................................................
49
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Độ mất nước của mô sẹo phôi đậu xanh sau xử lý bằng thổi khô............. .........
27
Hình 3.2. Tỷ lệ sống sót (%) của mô sẹo phôi đậu xanh sau thổi khô và nuôi phục hồi
trên môi trường tái sinh..........................................................................................................
28
Hình 3.3. Khả năng tái sinh cây của các mô sẹo phôi đậu xanh sống sót sau khi xử lý
bằng thổi khô. .......................................................................................................................... .
30
Hình 3.4. Ảnh mô sẹo khi xử lý thổi khô (Giống VC1973A) ...................................................
35
Hình 3. 5. Một số hình ảnh cây tái sinh sau khi xử lý thổi khô (Giống VC1973A) ........
35
Hình 3.6. Một số hình ảnh quần thể R0, R1 ngoài đồng ruộng ......... .................................. 38
Hình 3.7. Một số hình ảnh các dòng cây tái sinh và Quần thể cây VC1973A đối
chứng...................................................................................................................................................... 38
Hình 3.8. Kết quả điện di ADN tổng số tách từ 6 mẫu đậu xanh......... ...................................
40
Hình 3.9. Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M1....
44
Hình 3.10 Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M2 ... 45
Hình 3.11. Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M3... 45
Hình 3.12 Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M5.... 46
Hình 3.13 Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M6......46
Hình 3.14 Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M7.... 47
Hình 3.15 Hình ảnh điện di sản phẩm PCR- RADP của 6 mẫu đậu xanh với Mồi M8... 48
Hình 3.16 Sơ đồ hình cây thể hiện mối quan hệ di truyền giữa các dòng chọn lọc và giống
gốc ......................................................................................................................................................
49
Hình 3.17. Các dòng đậu xanh ưu việt ở R1..................................................................................... 53
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
MỤC LỤC
Trang
Mở đầu.............................................................................................................. .. 1
1. ĐẶT VẤN ĐỀ .. ............................................................................................................................. ............
1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .......................................................................... 3
3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU......................................................................................................................
3
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................................................ ...............4
1.1 Đặc điểm sinh học cây đậu xanh, tình hình sản xuất đậu xanh trên thế giới và
Việt Nam....................................................................................................... .....................................................................
4
1.1.1 Đặc điểm sinh học cây đậu xanh.................................................................................................
4
1.1.2. Tình hình sản xuất đậu xanh trên thế giới và ở Việt Nam..........................................
6
1.2. Hạn và cơ chế chịu hạn của thực vật............................................................................................
8
1.2.1. Tính chịu hạn và tác động của hạn đến thực vật............................................................
8
1.2.1.1. Tính chịu hạn của thực vật.........................................................................................................
8
1.2.1.2. Nguyên nhân gây hạn và tác động của hạn đến thực vật...................................
9
1.2.2. Cơ sở sinh lý, hoá sinh và sinh học phân tử của tính chịu hạn....................... 12
1.2.2.1. Cơ sở sinh lý của tính chịu hạn...........................................................................................
12
1.2.2.2. Cơ sở sinh hoá của tính chịu hạn...................................................................................
13
1.2.2.3. Cơ chế phân tử của tính chịu hạn..................................................................................
16
1.3. Một số thành tựu nuôi cấy mô và tế bào thực vật vào việc đánh giá khả năng
chịu hạn và chọn dòng biến dị xoma................................................................................................
18
1.4. Sử dụng kỹ thuật RAPD (Random Amplified Polimorphic DNA) trong nghiên
cứu sự đa dạng di truyền ở mức phân tử .....................................................................................
19
1.4.1. RAPD (Random Amplified Polimorphic DNA). ..................................................
19
1.4.2. Nghiên cứu sự đa dạng di truyền bằng RAPD........................................................
20
Chƣơng 2. VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................
23
2.1. Vật liệu nghiên cứu................................................................................................................................
23
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
2.2. Hóa chất, thiết bị và địa điểm nghiên cứu...........................................................................
23
2.2.1. Hóa chất.....................................................................................................................................................
23
2.2.2. Thiết bị........................................................................................................................................................
23
2.2.3. Địa điểm nghiên cứu.........................................................................................................................
23
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu..................................................................................................................
24
2.3.1. Phƣơng pháp nuôi cấy in vitro............................................... .............................................
24
2.3.1.1. Tạo mô sẹo từ hạt đậu xanh................................................................ ................................
24
2.3.1.2. Phƣơng pháp đánh giá khả năng chịu mất nƣớc của mô sẹo...................
26
2.3.1.2.1. Phƣơng pháp xử lý mô sẹo bằng thổi khô..............................................................
26
2.3.1.2.2. Chọn lọc mô sẹo sống sót sau khi xử lý bằng thổi khô và tái sinh cây...............
26
2.3.1.2.3. Tạo cây hoàn chỉnh từ mô sẹo chọn lọc..................................................................
27
2.3.1.2.4. Phƣơng pháp ra cây............................................... .................................................................
27
2.3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ngoài đồng ruộng..................................................................
28
2.3.3. Phƣơng pháp xử lý kết quả và tính toán số liệu...........................................................
28
2.3.4. Phuơng pháp sinh học phân tử.................................................................................................
28
2.3.4.1. Phƣơng pháp tách chiết ADN tổng số từ lá cây đậu xanh..................................
29
2.3.4.2. Phân tích đa hình ADN bằng kĩ thuật RADP.................................................................
29
2.3.4.3. Phân tích số liệu RADP.................................................................................................................
30
Chƣơng 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN.......................................................................................
31
3.1. THĂM DÕ KHẢ NĂNG TẠO MÔ SẸO VÀ TÁI SINH CÂY.............................
31
3.2. ĐỘ MẤT NƢỚC VÀ KHẢ NĂNG CHỊU MẤT NƢỚC CỦA MÔ SẸO PHÔI
CÁC GIỐNG ĐẬU XANH ..........................................................................................................................
31
3.2.1. Mức độ mất nƣớc của mô sẹo sau khi xử lý thổi khô........................................................
32
3.2.2. Khả năng chịu mất nƣớc của mô sẹo ..................................................................................
33