Tạo và đánh giá mô hình chuột nhắt trắng (swiss albino) béo phì do khẩu phần ăn giàu chất béo

Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Số 39B, 2019

© 2019 Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh

TẠO VÀ ĐÁNH GIÁ MÔ HÌNH CHUỘT NHẮT TRẮNG (SWISS ALBINO)

BÉO PHÌ DO KHẨU PHẦN ĂN GIÀU CHẤT BÉO

NGUYỄN CAO TRÍ, VÕ MINH TUẤN, NGÔ MỸ TIÊN, NGUYỄN LÊ DUY, TRẦN VĂN HIẾU

Khoa Sinh học – Công nghệ Sinh học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM

[email protected]

Tóm tắt. Béo phì là một bệnh phức tạp, mãn tính do đó rất khó để nghiên cứu các vấn đề liên quan đến

béo phì ở người trong thời gian dài. Vì vậy, một số mô hình béo phì do khẩu phần ăn ở động vật được xây

dựng và phát triển đã cung cấp thông tin giá trị về sinh bệnh học và giải pháp điều trị bệnh béo phì. Trong

nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng chủng chuột Swiss albino được chia làm hai nhóm thử nghiệm và theo

dõi trong 24 tuần: nhóm ăn chế độ ăn ít chất béo (CTL) và chế độ ăn giàu chất béo (HFD). Kết quả cho

thấy, lượng calo hấp thu, cân nặng và tỉ lệ mỡ cơ thể của nhóm HFD cao hơn so với nhóm CTL. Vào tuần

16 của giai đoạn thử nghiệm, nhóm HFD cho thấy chỉ số cholesterol toàn phần, acid uric, ALT và AST

cao hơn so với nhóm CTL và cho thấy có tình trạng gan nhiễm mỡ. Như vậy, mô hình chuột Swiss albino

béo phì do khẩu phần ăn là chìa khóa quan trọng để nghiên cứu và phát triển các giải pháp ngăn ngừa và

điều trị béo phì.

Từ khóa: Béo phì, béo phì do khẩu phần ăn, mô hình chuột béo phì, Swiss albino.

GENERATING AND EVALUATING HIGH FAT DIET - INDUCED OBESITY SWISS

ALBINO MICE MODEL

Abstract. Obesity is a complex and chronic disease, so it is difficult to study issues related to obesity for

a long time. Therefore, some of high fat diet-induced obesity animal models have been created and

developed, providing valuable information about pathogenesis and treatment solutions for obesity. In this

study, we used Swiss albino mice that were divided into two experimental groups and followed for 24

weeks: the group eating a low-fat diet (Normal group - CTL) and a high-fat diet (HFD). Results showed

that daily calories from fat intake, weight and the body fat ratio of HFD group was higher than that of

CTL group. At week 16 of the experimental period, the HFD group showed the total cholesterol, uric

acid, ALT and AST were higher than that of the CTL group, and also showed macrovesicular steatosis

formation. In conclusion, obesity model from Swiss albino was established which played an important

key for researching and developing obesity treatments.

Key words. Diet-induced obesity, obesity, obesity mouse model, Swiss albino.

GIỚI THIỆU

Béo phì là một vấn đề sức khỏe cộng đồng, xảy ra khi cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ hay cân nặng vượt

ngưỡng cho phép, được xác định dựa trên sự tương quan của chỉ số BMI (Body Mass Index – chỉ số khối

cơ thể). Thừa cân béo phì đang là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, có thể gây ra các

bệnh mạn tính không lây nhiễm như kháng insulin, rối loạn mỡ máu, gan nhiễm mỡ, ngừng thở khi ngủ...

[9]. Tại Việt Nam, theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia vào năm 2015, tỉ lệ trẻ em béo phì tại

thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội lần lượt là 50% và 41% và có xu hướng tăng nhanh với tốc độ tăng

40% mỗi năm [22]. Số liệu trên cho thấy tình trạng mắc bệnh béo phì ngày càng trẻ hóa, phát triển một

cách nhanh chóng và trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng lo ngại tại Việt Nam. Việc nghiên cứu về

các vấn đề của béo phì trên người sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức [15], vì vậy các mô hình béo phì

trên các loài động vật gặm nhấm là biện pháp thay thế phù hợp để nghiên cứu các khía cạnh cơ chế của

bệnh béo phì cũng như các tác động sinh lý của nó [20], nhờ một số ưu điểm như rút ngắn thời gian thí

nghiệm do có vòng đời ngắn và đặc biệt có hệ gen gần giống con người.