Tạo giống lúa đột biến ngắn ngày chịu mặn có năng suất và phẩm chất tốt

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ

KHOA NÔNG NGHIỆP & SHƯD

QUAN THỊ ÁI LIÊN

TẠO GIỐNG LÚA ĐỘT BIẾN NGẮN NGÀY

CHỊU MẶN CÓ NĂNG SUẤT VÀ

PHẨM CHẤT TỐT

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP

NGÀNH KHOA HỌC CÂY TRỒNG

MÃ NGÀNH: 62 62 01 10

2014

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ

KHOA NÔNG NGHIỆP & SHƯD

QUAN THỊ ÁI LIÊN

TẠO GIỐNG LÚA ĐỘT BIẾN NGẮN NGÀY

CHỊU MẶN CÓ NĂNG SUẤT VÀ

PHẨM CHẤT TỐT

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP

NGÀNH KHOA HỌC CÂY TRỒNG

MÃ NGÀNH: 62 62 01 10

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

1. PGs. Ts. VÕ CÔNG THÀNH

2. PGs. Ts. LÊ VIỆT DŨNG

2014

i

LỜI CẢM TẠ

Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến

PGs.Ts. Võ Công Thành đã tận tình hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận

lợi cho những lời khuyên và kinh nghiệm hết sức quí báu trong việc nghiên

cứu để tôi hoàn thành luận án nầy.

PGs.Ts. Lê Việt Dũng đã động viên, gợi ý và giúp đỡ tôi góp phần hoàn

chỉnh luận án.

Xin chân thành cám ơn

Ban Giám Hiệu Trường Đại học Cần Thơ, Ban Chủ nhiệm Khoa Nông

Nghiệp và Sinh học Ứng dụng, Khoa Sau Đại học

Quý Thầy Cô, anh chị em Bộ môn Di truyền Giống Nông Nghiệp và

Khoa học Cây Trồng.

Gs.Ts. Nguyễn Bảo Vệ, Gs.Ts. Ngô Ngọc Hưng, PGs.Ts. Lê Văn Hòa đã

hướng dẫn, gợi ý, góp ý và cung cấp rất nhiều thông tin để tôi có thể hoàn

thành tốt luận án này.

KS. Trần Thị Kim Loan Trạm khuyến nông huyện Cần Giuộc, tỉnh Long

An đã nhiệt tình giúp đỡ tạo mọi điều kiện thuận lợi tại địa phương để tôi có

thể hoàn thành tốt phần thí nghiệm ngoài đồng trong luận án này.

Xin chân thành cám ơn gia đình tôi đã ủng hộ cho tôi cả về mặt vật chất

lẫn tinh thần, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi để tôi có thể yên tâm học tập

và công tác.

Xin trân trọng ghi nhớ tất cả những đóng góp chân tình, sự động viên,

giúp đỡ nhiệt tình của bè bạn và các anh em mà tôi không thể liệt kê hết trong

trang cảm tạ nầy.

ii

TÓM TẮT

Bằng cách tạo đột biến cảm ứng, một giống lúa mùa chịu mặn cao đã biết

trước có thể tạo ra giống/dòng ngắn ngày, cung cấp đa dạng các thể đột biến

phục vụ cho việc chọn lọc giống/dòng có năng suất cao, chất lượng tốt, chống

chịu độ mặn cao thích nghi với mô hình tôm lúa vùng Đồng Bằng Sông Cửu

Long, Việt Nam. Nghiên cứu này đã được thực hiện bằng cách xử lý 1000 hạt

lúa Sỏi mùa vào giai đoạn hạt nảy mầm ở nhiệt độ 500C trong suốt thời gian 5

phút. Kế đến những hạt đã xử lý được trồng và chọn dòng đột biến từ thế hệ

M1 đến M4 trong nhà lưới. Qua mỗi thế hệ, chọn lọc những cá thể ngắn ngày

(< 110 ngày) có khả năng chống chịu mặn với độ dẫn điện muối NaCl là 12,

15 và 18 dSm-1

. Các tính trạng khác như kháng rầy nâu, đặc tính nông học,

thành phần năng suất, chất lượng và độ thuần của các dòng đột biến nhờ kỹ

thuật SDS-PAGE. Vụ Thu Đông 2013, hai thể đột biến có tên là CTUSM1

(LSĐB-1-2-2-4) và CTUSM2 (LSĐB-1-2-7-5) được trắc nghiệm sơ khởi

trong vùng đất bị nhiễm mặn thuộc huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An. Thí

nghiệm được bố trí theo thể thức khối hoàn toàn ngẫu nhiên 6 nghiệm thức với

3 lần lặp lại. Kết quả cho thấy, đột biến bằng nhiệt độ có tỉ lệ đột biến trội hữu

ích là 1‰, dạng hạt thay đổi từ ngắn (6,0 mm) đến tương đối dài (6,9 – 7,1

mm), năng suất từ 5,5 – 6,6 tấn/ha trong điều kiện đất phì nhiêu, chống chịu

mặn giai đoạn mà là 12 dSm-1

, tương đối kháng rầy nâu, mềm cơm. Hơn nữa,

thí nghiệm ngoài đồng cho thấy thể đột biến CTUSM1 đã tỏ ra là dòng ưu tú

nhất có khả năng chống chịu độ mặn đất với độ dẫn điện ECe bão hòa từ 1,49

đến 4,57 dSm-1

, vào 35 ngày sau khi gieo độ mặn nước đạt tối đa EC = 3,1

dSm-1

, năng suất đạt được là 4,43 tấn/ha, hàm lượng amylose là 16,56%, hàm

lượng protein là 6,78% và chiều dài hạt gạo là 7,1 mm.

Từ khóa: độ dẫn điện, đột biến cảm ứng bằng nhiệt độ, lúa chống chịu

mặn, lúa mùa, mô hình lúa tôm, SDS-PAGE.

iii

SUMMARY

Following mutation induction, a traditional rice having high salt

tolerance could obtain short maturity, versatile salt tolerance for selecting

variety/line with high yield and good quality, those rapidly requires reliable

screening techniques of salt-tolerant varieties adapted well to the model of

rice-shrimp farming in the Mekong Delta of Viet Nam. This study was carried

out by exposing 1000 seeds at germinating stage at temperature “50°C for 5

minutes”. Subsequently, the treated seeds together with the control were

continuouly grown until M4 generations in the green house. In each

generation, selection was based on short-maturity individuals (< 110 days),

salt tolerant ability obtained at 12, 15, and 18 dSm-1

electrical conductivity of

NaCl. Other traits such as brown plant-hopper (BPH), agronomic traits, yield

components, quality and genetic purity of mutant lines using SDS-PAGE

technique were also applied. In 2013 Autumn-Winter season, two elite

induced mutant M4 lines named CTUSM1 (LSĐB-1-2-2-4) and CTUSM2

(LSĐB-1-2-7-5) were preliminary tested in salt-affected soil of Can Giuoc

district, Long An province. The experiment was designed as randomized

complete block design (RCBD) for 6 treatments with three replications. The

results showed that induced useful dominant mutation occurred at the ratio of

1‰, grain shape changed from short (6,0 mm) to relative long (6,9 – 7,1 mm),

high yields at 5,5 – 6,5 tons/ha in fertile soil, tolerance to salt up to 12 dSm-1

at

seedling stage, slightly resistance to BPH, soft taste. Additionally, in the

paddy field the mutant CTUSM1 proved to be the best line tolerant to saline

soil conditions ranged from ECe = 1,49 to 4,57 dSm-1

, at 35 after sowing

saline water got maximum EC = 3,1 dSm-1

, its yield was achieved at 4,43

tons/ha, amylose content of 16,56%, protein content of 6,78%, and kernel

length of 7,1 mm.

Keywords: electrical conductivity, salt tolerant rice, SDS-PAGE, shrimp￾rice farming system, temperature induced mutation, traditional rice.

iv

TRANG CAM KẾT KẾT QUẢ

Tôi xin cam kết luận án này được hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên

cứu của tôi và các kết quả của nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận

án cùng cấp nào khác.

Cần Thơ, ngày……tháng……năm 2014

Tác giả luận án

Quan Thị Ái Liên

v

MỤC LỤC

Lời cảm tạ ...................................................................................................i

Tóm tắt Tiếng Việt ......................................................................................ii

Sumary........................................................................................................iii

Trang cam kết kết quả .................................................................................iv

Mục lục .......................................................................................................v

Danh sách bảng ...........................................................................................ix

Danh sách hình............................................................................................xi

Danh mục từ viết tắt ....................................................................................xiii

Chương 1: Giới thiệu.................................................................................1

1.1 Tính cấp thiết.........................................................................................1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................2

1.3 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................2

1.4 Phạm vi nghiên cứu ...............................................................................2

1.5 Nội dung nghiên cứu .............................................................................3

1.6 Ý nghĩa khoa học của luận án ................................................................3

1.7 Ý nghĩa thực tiễn của luận án.................................................................3

1.8 Điểm mới của luận án............................................................................3

Chương 2: Tổng quan tài liệu...................................................................4

2.1 Cơ sở khoa học của hiện tượng đột biến ................................................4

2.1.1 Đột biến..............................................................................................4

2.1.2 Phân loại đột biến ...............................................................................4

2.1.3 Ưu và nhược điểm của hiện tượng đột biến gen ..................................5

2.1.4 Phương pháp gây đột biến nhân tạo ....................................................5

2.2 Ứng dụng đột biến trong chọn giống lúa trên thế giới............................6

2.2.1 Trung Quốc ........................................................................................6

2.2.2 Ấn Độ.................................................................................................6

2.2.3 Indonesia ............................................................................................7

2.2.4 Nhật Bản ............................................................................................8

2.2.5 Pakistan ..............................................................................................9

2.3 Ứng dụng đột biến trong chọn giống lúa ở Việt Nam.............................10

2.3.1 Giống lúa đột biến ở miền Bắc Việt Nam ...........................................10

2.3.2 Chọn giống lúa đột biến ở Đồng Bằng Sông Cửu Long ......................10

2.4 Cơ sở chọn giống lúa đột biến bằng nhiệt độ .........................................12

2.5 Một số quan điểm về dạng hình cây lúa lý tưởng...................................13

2.6 Đất mặn.................................................................................................14

vi

2.6.1 Khái niệm...........................................................................................14

2.6.2 Các thông số đánh giá đất mặn ...........................................................14

2.7 Ngưỡng chống chịu mặn........................................................................17

2.7.1 Ngưỡng chống chịu mặn của cây trồng...............................................17

2.7.2 Ngưỡng chống chịu mặn của cây lúa ..................................................18

2.8 Cơ sở về sinh lý về tính chống chịu mặn................................................19

2.8.1 Ảnh hưởng của ion Na+

, K+

................................................................19

2.8.2 Tỉ lệ Na+

/K+

........................................................................................20

2.8.3 Ảnh hưởng của các ion khác ...............................................................21

2.8.4 Ảnh hưởng của ABA ..........................................................................21

2.8.5 Tích lũy proline và khả năng chống chịu mặn của lúa.........................21

2.9 Cơ sở di truyền của tính chống chịu mặn ...............................................22

2.9.1 Nghiên cứu di truyền số lượng tính chống chịu mặn ...........................22

2.9.2 Một số ứng dụng sinh học phân tử trong chọn tạo giống lúa chống

chịu mặn...................................................................................................... 24

2.10 Một số kết quả nghiên cứu về tính chống chịu mặn qua các giai đoạn

phát triển của cây lúa...................................................................................26

2.10.1 Thanh lọc giai đoạn cây con .............................................................26

2.10.2 Thanh lọc giai đoạn tăng trưởng và giai đoạn sinh sản......................29

2.11 Một số nghiên cứu trong nước ứng dụng kỹ thuật thanh lọc khả

năng chống chịu mặn trên lúa ......................................................................29

2.12 Đặc điểm của vùng nghiên cứu............................................................30

2.12.1 Vị trí địa lý .......................................................................................30

2.12.2 Điều kiện khí hậu thời tiết.................................................................30

2.12.3 Địa hình............................................................................................31

2.12.4 Tài nguyên đất..................................................................................31

2.12.5 Tài nguyên nước và chế độ thủy văn.................................................32

2.12.6 Mô hình canh tác, cơ cấu giống, mùa vụ xã Phước Lại, huyện

Cần Giuộc, tỉnh Long An ............................................................................34

2.13 Kỹ thuật canh tác trên vùng đất nhiễm mặn trong mô hình lúa tôm......36

2.13.1 Kỹ thuật canh tác lúa ........................................................................36

2.13.2 Bón phân ..........................................................................................36

2.13.3 Quản lý mực nước ............................................................................37

2.13.4 Thời vụ canh tác lúa – tôm................................................................37

2.13.5 Một số hạn chế của canh tác lúa trong hệ thống lúa – tôm.................37

2.14 Một số hệ thống đánh giá tính chất hóa học đất ...................................38

2.14.1 Độ chua hiện tại pHH2O .....................................................................38

2.14.2 Dung tích hấp phụ cation (CEC).......................................................38

2.14.3 Đạm tổng số .....................................................................................39

vii

2.14.4 Lân tổng số.......................................................................................39

2.14.5 Kali tổng số ......................................................................................39

2.14.6 Hàm lượng Fe2O3 tự do ....................................................................40

2.14.8 Al trao đổi ........................................................................................40

2.14.9 Sulfate ..............................................................................................40

Chương 3: Vật liệu và phương pháp nghiên cứu.....................................41

3.1 Vật liệu nghiên cứu ...............................................................................41

3.1.1 Thời gian và địa điểm.........................................................................41

3.1.2 Vật liệu thí nghiệm.............................................................................41

3.1.3 Thiết bị, hóa chất................................................................................42

3.2 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................43

3.2.1 Phương pháp xử lý đột biến................................................................43

3.2.2 Phương pháp chọn dòng đột biến........................................................43

3.2.3 Phương pháp đánh giá chỉ tiêu nông học và thành phần năng suất

(Bộ Nông Nghiệp & PTNT, 2002)...............................................................44

3.2.4 Phương pháp đánh giá khả năng chống chịu mặn

(Gregorio et al., 1997).................................................................................44

3.2.5 Phương pháp đánh giá khả năng kháng rầy nâu ..................................48

3.2.6 Phương pháp đánh giá phẩm chất hạt gạo ...........................................49

3.2.7 Phương pháp điện di protein SDS-PAGE (Laemmli, 1970) ................53

3.2.8 Khảo nghiệm cơ bản...........................................................................54

3.2.9 Chỉ tiêu và phương pháp đánh giá.......................................................56

3.2.10 Phương pháp đo nước mặn và phân tích đất mặn ..............................60

3.2.11 Phương pháp phân tích số liệu .........................................................61

Chương 4: Kết quả và thảo luận...............................................................62

4.1 Kết quả xử lý đột biến giống lúa Sỏi mùa ..............................................62

4.1.1 Thế hệ M1...........................................................................................62

4.1.2 Thế hệ M2...........................................................................................64

4.1.3 Thế hệ M3...........................................................................................72

4.1.4 Thế hệ M4...........................................................................................78

4.2 Kết quả khảo nghiệm cơ bản trong mô hình lúa-tôm..............................88

4.2.1 Diễn biến độ mặn đất và một số thành phần hóa học đất.....................88

4.2.2 Diễn biến độ mặn nước ruộng và pH nước ruộng................................90

4.2.3 Kết quả đánh giá khả năng chống chịu mặn qua các giai đoạn

sinh trưởng và phát triển của cây lúa ...........................................................91

4.2.4 Đặc tính nông học, thành phần năng suất, năng suất và sâu bệnh ........92

4.2.5 Một số chỉ tiêu phẩm chất hạt gạo của 4 giống/dòng lúa thí nghiệm ...100

viii

Chương 5 : Kết luận và đề nghị................................................................104

5.1 Kết luận.................................................................................................104

5.2 Kiến nghị...............................................................................................104

Các công trình công bố kết quả nghiên cứu của luận án.........................105

Tài liệu tham khảo.....................................................................................106

Phụ lục A: Bảng phân tích phương sai.....................................................125

Phụ lục B : Bảng các tính trạng đặc trưng của giống lúa........................128

Phụ lục C: Một số hình ảnh thí nghiệm....................................................131

Phụ lục D: Các giống lúa đột biến trên thế giới và Việt Nam..................138

Phụ lục E: Số liệu phân tích đất ngoài đồng ............................................146

ix

DANH SÁCH BẢNG

Bảng Tựa Trang

1.1 Một số điểm mới của đề tài 3

2.1 Nhiệt độ để gây đột biến ở cây trồng 6

2.2 Liều lượng chiếu tia γ và tia X để gây đột biến ở một số loại cây

trồng 6

2.3 Nồng độ các tác nhân hóa học dùng để xử lý hạt 6

2.4 Giống lúa phát triển sử dụng kỹ thuật đột biến ở Indonesia 7

2.5 Lúa giống đột biến được phát triển bởi Viện Di truyền Nông

nghiệp Việt Nam 10

2.6 Một số quan điểm về kiểu hình cây lúa lý tưởng 13

2.7 Phân loại đất mặn (FAO, 1985) 15

2.8 Đặc điểm hóa học đất phân biệt đất mặn và đất sodic 16

2.9 Ngưỡng ECe (dSm-1

) và độ dốc (% sản lượng giảm/dSm-1

) theo

phân tích hồi quy của các nghiệm thức xử lý mặn (Maas và

Hoffman, 1977) 17

2.10 Phân cấp đất mặn và sự phát triển của cây trồng 18

2.11 Độ mặn đánh giá theo dung dịch dinh dưỡng mặn và năng suất

hạt dưới điều kiện nông dân canh tác trên đất mặn và đất bình

thường (Gregorio et al., 1997) 27

2.12 Cấp chịu mặn và trung bình của Na+

, K+

và tỉ lệ Na+

/K+

trong

chồi của một vài giống lúa indica phát triển trong môi trường

dinh dưỡng mặn (Gregorio et al., 1997) 28

2.13 Phân cấp độ chua đất theo pHH2O (USDA, 1983) 38

2.14 Bảng đánh giá đất theo trị số CEC (meq/100g đất) 38

2.15 Đánh giá đất theo hàm lượng Đạm tổng số (%) 39

2.16 Đánh giá đất theo hàm lượng lân tổng số P2O5 (%) 39

2.17 Đánh giá đất theo hàm lượng K2O tổng số (%) 39

2.18 Đánh giá đất theo hàm lượng Fe2O3 tự do 40

2.19 Đánh giá đất theo hàm lượng Al3+ trao đổi 40

2.20 Đánh giá đất theo hàm lượng SO4

2-

40

3.1 Một số đặc tính quí của giống lúa Sỏi mùa 41

3.2 Nguồn gốc các giống/dòng lúa thí nghiệm 41

3.3 Sơ đồ chọn dòng đột biến bằng hạt đối với cây trồng tự thụ phấn

(Chahal và Gosal, 2002) 43

3.4 Chuẩn bị dung dịch gốc 45

3.5 Thành phần nguyên tố của dung dịch dinh dưỡng 45

3.6 Tiêu chuẩn đánh giá cấp của các tổn thương mặn ở giai đoạn mạ 47

3.7 Tiêu chuẩn đánh giá cấp kháng rầy nâu (IRRI, 1996) 48

3.8 Tiêu chuẩn đánh giá khả năng kháng rầy (IRRI, 1996) 48

3.9 Thang đánh giá hàm lượng amylose (IRRI, 1988) 49

3.10 Bảng phân cấp độ độ trở hồ (Jennings et al., 1979) 51

3.11 Phân cấp độ bền thể gel (IRRI, 1996) 52

3.12 Tiêu chuẩn đánh giá chiều dài và hình dạng hạt gạo theo IRRI

(Juliano, 1993) 52

3.13 Công thức pha dung dịch tạo 1 gel 53

3.14 Phân nhóm giống lúa theo thời gian sinh trưởng (ngày) 54

3.15 Tỉ lệ bón đạm và kali theo thời điểm (% khối lượng) 56

3.16 Chỉ tiêu và phương pháp đánh giá 57

x

3.17 Phương pháp phân tích các chỉ tiêu đất 61

4.1 Chỉ tiêu nông học và thành phần năng suất thế hệ M1 62

4.2 Chỉ tiêu nông học và thành phần năng suất thế hệ M2 64

4.3 Khả năng chống chịu mặn các dòng thế hệ M2 66

4.4 Khả năng kháng rầy nâu của 4 dòng đột biến thế hệ M2 67

4.5 Một số chỉ tiêu phẩm chất hạt gạo của 4 dòng lúa đột biến thế hệ

M2 68

4.6 Chỉ tiêu nông học và thành phần năng suất các dòng đột biến thế

hệ M3 72

4.7 Khả năng chống chịu mặn các dòng thế hệ M3 74

4.8 Khả năng kháng rầy nâu của các dòng đột biến thế hệ M3 75

4.9 Một số chỉ tiêu phẩm chất hạt gạo các dòng đột biến thế hệ M3 76

4.10 Thời gian sinh trưởng, chiều cao cây các dòng thế hệ M4 79

4.11 Thành phần năng suất, năng suất của các dòng thế hệ M4 79

4.12 Khả năng chống chịu mặn của các dòng lúa đột biến thế hệ M4 81

4.13 Khả năng kháng rầy nâu của các dòng đột biến thế hệ M4 82

4.14 Một số chỉ tiêu phẩm chất hạt các dòng đột biến thế hệ M4 83

4.15 Độ mặn đất qua các giai đoạn sinh trưởng của cây lúa 88

4.16 Một số tính chất hóa học đất của vùng nghiên cứu 89

4.17 Một số đặc tính nông học của 4 giống/dòng lúa thí nghiệm 92

4.18 Đặc tính nông học của 6 giống/dòng lúa thí nghiệm vụ Thu

Đông năm 2013 96

4.19 Thành phần năng suất và năng suất của 4 giống/dòng lúa thí

nghiệm vụ Thu Đông năm 2013 97

4.20 Tình hình sâu, bệnh gây hại trên 4 giống/dòng lúa thí nghiệm vụ

Thu Đông 2013 99

4.21 Một số chỉ tiêu phẩm chất hạt gạo của 4 giống/dòng lúa thí

nghiệm vụ Thu Đông năm 2013 101

xi

DANH SÁCH HÌNH

Hình Tựa Trang

2.1 Tỉ lệ phần trăm của tổng số 242 giống cây trồng phát triển bởi giống

đột biến bằng cách sử dụng các loại phương pháp tại Nhật Bản

(2008) 8

2.2 So sánh thóc, xay và nấu chín hạt của đột biến hạt dài cùng với các

loại giống thương mại khác 9

2.3 Biến thiên nhiệt độ và hoạt động của enzyme (McDonald, 1999) 12

2.4 Phân loại đất mặn và khả năng chống chịu của cây trồng (Mass và

Hoffman, 1977) 17

2.5 Mối quan hệ giữa độ mặn và các thành phần năng suất của lúa (Oryza

sativa L. cv M-202) 18

2.6 Bản đồ locus Saltol 26

2.7 Bản đồ đất huyện Cần Giuộc tỉnh Long An 33

2.8 Hiện trạng sử dụng đất năm 2005 ấp Lũy, xã Phước Lại 35

3.1 Sơ đồ bố trí thí nghiệm giống lúa chống chịu mặn vụ Thu Đông 2013

tại huyện Cần Giuộc tỉnh Long An 54

3.2 Cách lấy mẫu đất theo quy tắc “đường thẳng góc” 60

4.1 So sánh chiều dài, hình dạng, màu sắc hạt của dòng đột biến LSĐB-1

và giống Lúa Sỏi mùa 63

4.2 Các dòng thế hệ M1 nhân dòng trong nhà lưới vào vụ nghịch (tháng 3

– tháng 9 dương lịch) 63

4.3 Sự phân ly về thời gian sinh trưởng các dòng thế hệ M2 65

4.4 Đánh giá khả năng chống chịu mặn hai dòng đột biến thế hệ M2 ở

nồng độ 12, 15 và 18 dSm-1

67

4.5 Màu sắc và hình dạng hạt gạo 4 dòng đột biến thế hệ M2 69

4.6 Phổ điện di protein SDS-PAGE của dòng LSĐB-1-2 và dòng LSĐB￾1-8 thế hệ M2 71

4.7 Phổ điện di protein SDS-PAGE dòng LSĐB-1-5 và dòng LSĐB-1-6

thế hệ M2 71

4.8 Nhân dòng Lúa Sỏi đột biến thế hệ M3 trong nhà lưới 73

4.9 Đánh giá khả năng chống chịu mặn 5 dòng lúa đột biến thế hệ M3 ở

12, 15 dSm-1

74

4.10 Phổ điện di protein SDS-PAGE các dòng đột biến thế hệ M3 78

4.11 Nhân dòng LSĐB-1-2-2-4 trong nhà lưới 81

4.12 Đánh giá khả năng kháng rầy nâu các dòng đột biến thế hệ M4 theo

phương pháp khay mạ của IRRI (Heinrichs et al., 1985) 82

4.13 Độ bền thể gel của 4 dòng lúa đột biến thế hệ M4 và giống Lúa Sỏi

mùa đối chứng 84

4.14 Nhiệt trở hồ của 4 dòng lúa đột biến thế hệ M4 và giống Lúa Sỏi mùa

đối chứng 84

4.15 Phổ điện di protein tổng số các dòng đột biến thế hệ M4 85

4.16 Độ mặn (‰) và pH nước ruộng qua các giai đoạn sinh trưởng của

cây lúa 90

4.17 Cấp chống chịu mặn qua các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của

cây lúa 91

4.18 Các giống/dòng lúa thí nghiệm giai đoạn chín vụ Thu Đông 2013 93

4.19 Chiều cao cây của 6 giống/dòng lúa thí nghiệm qua các giai đoạn

sinh trưởng và phát triển vụ Thu Đông 2013 94

xii

4.20 Tổng số chồi của 6 giống/dòng lúa thí nghiệm vụ Thu Đông 2013

qua các giai đoạn sinh trưởng và phát triển 95

4.21 Độ bền thể gel của 6 giống/dòng lúa thí nghiệm vụ Thu Đông 2013 101

4.22 Nhiệt trở hồ của 6 giống/dòng lúa thí nghiệm vụ Thu Đông 2013 101

4.23 Chiều dài và hình dạng hạt gạo của 6 giống/dòng lúa thí nghiệm vụ

Thu Đông 2013 102

xiii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ABA Absicid acid

AC (%) Hàm lượng amylose

Bộ NN & PTNT Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn

BVP Basic Vegetative Phase (giai đoạn sinh dưỡng cơ bản)

CK Giống chuẩn kháng

CN Giống chuẩn nhiễm

D/R Dài/rộng

ĐBSCL Đồng Bằng Sông Cửu Long

ĐC Giống đối chứng

EC Electrical Conductivity (Độ dẫn điện)

ECe Electrical Conductivity of the extract (Độ dẫn điện bão

hòa)

ESP Exchangable Sodium percentage (Phần trăm natri trao

đổi)

FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations

(Tổ chức thực phẩm và nông nghiệp của Liên hợp quốc)

GA3 Gibberellic acid

IRRI International Rice Research Institute (Viện nghiên cứu

lúa gạo quốc tế)

KL 1000 hạt Khối lượng 1000 hạt

NS hạt Năng suất hạt

NSKG Ngày sau khi gieo

P (%) Hàm lượng protein

QTL Quantitative Trait Loci (Các locus tính trạng đo đếm

được)

SAR Sodium absorb ratio (Tỉ lệ natri hấp thu)

SES Standard Evaluation Score (Tiêu chuẩn đánh giá cấp)

TGST Thời gian sinh trưởng