Tăng trưởng và phát triển bền vững sau suy giảm kinh tế: Từ một góc nhìn xã hội

14 Xa hoi hoc s6'4 (112), 2010

TANG TRITONG VA PHAT TRIEN BEN VtJ^JG SAU SUY GIAM

KINH TE: TU" MO T GOG NHIN XA HOI

DANG NGUYEN ANH*

Thflc te da cho tha'y cd nhieu mo hinh tang trfldng tren the gidi, gin lien vdi dinh

hiidng phat trien cua cac nen kinh te khac nhau. Mo hinh tdng trudng tri tre chfl trong

dau tfl vao cua cai vat cha't ma khong dlu tfl phat trien con ngfldi. Mo hinh nay cd the

dem lai tang trfldng cao trong ngln han nhflng sau dd se tuot do'c va kho tang trfldng

trd lai. Md hinh tdng trudng thien lech tuy cd chu trong den an sinh va phuc Idi xa hoi

song vIn flu tien dlu tfl vat cha't, kinh te nhieu hdn. Md hinh nay neu keo dai se dan

den sfl phat trien meo md, ma't can do'i trong dai han. Mo hinh tdng tritdng ben vitng

chu trong dlu tii can ddi, khong chi kinh te va chu trong hdn den nhan to' con ngfldi,

eho giao due va y - te, tai tao ngudn tai nguyen va nang Ifldng sach. Tang trfldng hang

nam cd the khong cao song dam bao dfldc sfl phat trien ben vflng.

Hien nay Viet Nam dang nghieng ve md hinh thfl hai, dung hdn la thien ve mo

hinh nay. Xu hfldng nay dfldc the hien bIng nhflng thanh tflu tang trfldng kinh te

nhanh va lien tuc trong nhieu nam qua, vdi cai gia phai tra kha Idn trong linh vflc

van hoa, xa hoi va mdi trfldng. Tang trfldng mot phan tram kinh te di lien vdi nhieu

phIn tram suy giam mdi trfldng song va gia tang phan hoa giau ngheo la dieu khong

ai mong mudn. Cd the thay kinh te Viet Nam ed ban la nen kinh te gia cong va khai

thac nguyen lieu tho. Cho den thdi diem dien ra cdn bao tai chinh toan clu, mo hinh

tang trfldng cua nfldc ta van dfla tren bd'n yeu to' la: khai thac ngudn tai nguyen

(than da, dau tho, go...), tham dung vd'n, sfl dung lao dong cha't Ifldng tha'p va dau tfl

Idn cho khu vflc doanh nghiep nha nfldc.

Sflc khoe cua mot nen kinh te, cua mot quo'c gia khong the chi do blng con so' %

tang trfldng, cang khong the dfla tren mot khu vflc kinh te dfldc flu dai. Da't do thi,

da't chuyen muc tieu kinh doanh, dau tho, than, khoang san la muc tieu khai thac

ciia cac tap doan kinh te': Trong khi cac doanh nghiep tich efle flu tien "kiem Idi" hdn

la thflc hien trach nhiem xa hoi nhfl da cam ket va hfla hen, thi nhieu dia phfldng,

dac biet chinh quyen ca'p tinh dang hanh xfl nhfl nhflng "tap doan kinh te*' nham

theo dudi muc tieu tang trfldng va canh tranh thu hut dlu tfl nfldc ngoai, coi nhe an

sinh xa hoi cua ngfldi dan.

Ro rang la tang trfldng kinh te chfla tao tien de cho nhflng nen mdng xa hoi

trong cuoc chay dua tren dfldng dai cua da't nfldc. An sinh xa hoi d Viet Nam ddi hoi

* PGS. TS. Vien Khoa hoc xa hoi Viet Nam.