Tài liệu Tổng hợp bản phiên mã ARN doc

Tổng hợp bản phiên mã ARN

ARN polymerase và khởi đầu phiên mã

Trình tự khởi đầu phiên mã (promoter) của một gen bao gồm điểm bắt đầu

phiên mã (tức là nucleotit ở đó sự tổng hợp ARN thực sự bắt đầu) và phần

mở rộng thường nằm ngược dòng hàng chục nucleotit kể từ điểm bắt đầu

phiên mã. Ngoài chức năng là vị trí liên kết của ARN polymerase và xác định

điểm bắt đầu phiên mã, promoter còn có vai trò xác định mạch nào trong hai

mạch của chuỗi xoắn kép ADN được dùng làm khuôn.

Một số phần của promoter có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự liên kết

của ARN polymerase vào mạch khuôn ADN. Ở vi khuẩn, bản thân enzym

ARN polymerase (thực ra là tiểu phần polypeptit của nó) có khả năng nhận ra

và liên kết vào promoter. Ở sinh vật nhân thật, một nhóm gồm nhiều protein

gọi là các yếu tố phiên mã điều hòa việc liên kết của ARN polymerase vào

promoter và khởi đầu phiên mã của các gen. Chỉ khi một số yếu tố phiên mã

nhất định đã liên kết vào promoter, ADN polymerase mới có thể liên kết vào

nó. Toàn bộ phần phức hệ gồm các yếu tố phiên mã và ARN polymerase II

đã liên kết vào promoter được gọi là phức hệ khởi đầu phiên mã. Hình sau

mô tả vai trò của các yếu tố phiên mã và một trình tự ADN thiết yếu thuộc

promoter được gọi là hộp TATA trong quá trình hình thành phức hệ khởi đầu

phiên mã ở một promoter của sinh vật nhân thật.