Tài liệu SUY THƯỢNG THẬN MẠN TÍNH docx

SUY THƯỢNG THẬN MẠN TÍNH

MỤC TIÊU

1. Trình bày nguyên nhân của suy thượng thận.

2. Nắm vững sinh lý bệnh của suy thượng thận.

3. Liệt kê chi tiết các triệu chứng lâm sàng của suy thượng thận.

4. Phân tích được các kết quả lâm sàng giúp chẩn đoán bệnh.

5. Lý giải được chẩn đoán và chẩn đoán phân biệt.

1. ĐẠI CƯƠNG

Suy thượng thận là tình trạng giảm sản xuất glucocorticoid hoặc

mineralocorticoid hay cả hai. Sự phá hủy vỏ thượng thận gây ra suy thượng thận

nguyên phát (bệnh Addison), sự giảm sản xuất ACTH làm giảm sự sản xuất

cortisol gây ra suy thượng thận thứ phát. Giảm tiết renin gây ra sự thiếu aldosteron

chọn lọc. Đôi khi thiếu men gây ra suy thượng thận chọn lọc. Trong đó suy thượng

thận thứ phát do dùng glucocorticoid là nguyên nhân thường gặp.

2. NGUYÊN NHÂN

Suy vỏ thượng thận tiên phát (bệnh addison): là bệnh thương đối hiếm gặp ở các

nước phát triển gặp khoảng 50 bệnh nhân trên 1 triệu dân, nguyên nhân thay đổi

theo thời gian. Năm 1920, lao là nguyên nhân chính. Năm 1950 viêm thượng thận

tự miễn với teo thượng thận chiếm 80% trường hợp. Tỷ lệ nữ/nam là 2,6:1 cùng

với sự gia tăng của bệnh AIDS và ung thư, tỉ lệ mắc bệnh được dự đoán sẽ gia

tăng.

2.1. Suy thượng thận nguyên phát do nguyên nhân tự miễn

Thâm nhiễm lymphocyte vào vỏ tuyến thượng thận là đặc điểm của bệnh này.

Tuyến thượng thận nhỏ, teo, bao dày. Vùng tủy ít bị ảnh hưởng. Bệnh Addison tự

miễn thường đi kèm với các rối loạn tự miễn khác có thể gặp trong 2 hội chứng là

hội chứng đa nội tiết tự miễn type 1 và hội chứng đa nội tiết tự miễn type 2. Chiếm

tỷ lệ 80% suy thượng thận mãn ở Mỹ. Quá trình tự miễn có thể phá hủy các mô

khác của bệnh nhân gây ra các bệnh lý khác như: suy giáp, đái tháo đường type 1,

suy cận giáp, suy buồng trứng tiên phát, thiếu máu giả ác tính Biermer.

2.2. Xuất huyết thượng thận

Thường gặp trong bệnh cảnh nhiễm trùng huyết, rối loạn đông máu, điều trị bằng

thuốc kháng đông, chấn thương, phẩu thuật, thai nghén, nhồi máu thượng thận,

huyết khối, viêm động mạch. Các bệnh tẩm nhuận, xâm lấn tuyến thượng thận: u

tuyến lympho, u di căn, bệnh thoái hóa biến dạng bột, sarcoidosis, bệnh nhiễm sắc

tố sắt. Thoái triển thượng thận bẩm sinh và không đáp ứng với ACTH.

2.3. Nhiễm khuẩn

Trong số nguyên nhân nhiễm khuẩn bao gồm lao, nấm, giang mai thì lao là

nguyên nhân thường gặp nhất ở các nước đang phát triển gặp trong thể bệnh lao

toàn diện. Nếu điều trị sớm chức năng thượng thận có thể hồi phục.

2.4. Loạn dưỡng chất trắng thượng thận