Tài liệu Sự oxy hóa và hệ thống chống oxy hóa trong cơ thể pot

Sự oxy hóa và

hệ thống chống oxy hóa

trong cơ thể

(Oxidation & Antioxidant System in body)

PGS.TS. Dương Thanh Liêm

Bôô môn Dinh dưỡng

Trường Đại học Nông Lâm

TP. Hồ Chí Minh

Nguyên nhân hình thành các gốc

tự do (có 3 kiểu gốc tự do)

Kiểu phản ứng oxy hóa: ROS (Reactive Oxygen Species)

Kiểu phản ứng nitrogen: RNS (Reactive Nitrogen Species)

Kiểu phản ứng lưu hùynh:RSS (Reactive Sulfur Species) Thiyl

Nguyên nhân hình thành các gốc tự do:

- Oxi hóa sinh ra bởi các kiểu phóng xạ, tia-X và tia tử ngoại sản sinh ra

gốc hydroxyl thiếu electron, trở thành gốc tự do.

- Các sóng như: sóng điện từ, sóng siêu âm, microwave cũng có thể

tạo

ra các kiểu phản ứng oxy hóa (chưa được nghiên cứu kỹ).

- Các yếu tố gây stress mạnh cũng có thể tạo ra các gốc tự do thiếu

electron.

http://www.calstatela.edu/faculty/hsingh2/NTRS%20525%20lectures/Antioxidants%20system.ppt

Sự hình thành gốc tự do oxygen

Figure 8.4

http://www.harford.edu/faculty/sschaeffer/Nutrition8.ppt

Điện tử lẻ

Oxygen bình thường Oxygen không bình thường

Gốc tự do

Video Clip 2: Cơ chế hình thành gốc tự do Free Radical FR

Các kiểu gốc tự do (Free radicals)

sinh ra trong cơ thể

O2

-

Superoxide:

Hydroxyl: HO•

Hydroperoxyl: HO2

•

Hydrogen peroxide: H2O2

Lipid peroxide: LO2H

Kiểu phản ứng nitrogen (RNS):

Thiyl radical (oxy hóa GSH):

Oxygen phân tử có thể khử nước. Bước trung gian sự khử của

oxygen là tạo thành gốc anion superoxide, gốc hydrogen peroxide và

hydroxyl. Tương ứng với những bước đó là sự mất lần lượt từ một,

hai và ba điện tử.

NO

GS

●

●

Peroxynitrile (RON)

Hợp chất này được tạo nên từ oxid nitric và

superoxide.

.NO + .OO- ONOO-

Nitric superoxide peroxynitrite

(Gốc tự do rất độc hại)

Hợp chất selen hữu cơ cấu tạo nên enzyme

Glutathion peroxydase phản ứng rất có hiệu quả với

peroxynitrile để diệt gốc tự do này.

Peroxynitrile

Gốc tự do

Gốc tự do oxygen

sinh ra do hô hấp

Gốc tự do peroxyl

Gốc tự do Hydroxyl

Sự hình thành

gốc tự do oxygen

Nguyên nhân hình thành các gốc tự do

(Formation of Free Radicals)

Có nhiều quá trình trao đổi chất có phản ứng oxy

hóa, từ đây có thể tạo thành các gốc tự do.

 Gốc tự do được sản xuất ra bởi:

Sự ô nhiễm môi trường

Tia cực tím và các tia phóng xạ

Khói thuốc lá, khói nhà máy ô nhiễm không khí

Viêm nhiễm sinh ra những chất độc hại

Hoạt động trao đổi chất sinh ra những chất đôôc hại

Nguyên nhân hình thành các gốc tự do

1. Tia cực tím

2. Tia phóng xạ 3. Khói thuốc lá

4.Ô nhiễm không khí

5. Bệnh viêm nhiễm

6. Hoạt động trao đổi chất

1 ngày có trên 74.000 vụ tổn thương DNA

Những tác hại của các gốc tự do

Gốc tự do gây thương tổn:

1. Màng tế bào gây thương tổn tế bào

2. Thương tổn Low-density lipoproteins (LDLs)

3. Thương tổn Protein chức năng trong tế bào

4. Làm hư hại chất liệu di truyền (DNA)

5. Gây ra bệnh tật do các mô tế bào thương tổn