Tài liệu PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO THOA ÁNH SÁNG VỚI KHE YOUNG ( Y–ÂNG) pdf

Sáng kiến kinh nghiệm

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ

GIAO THOA ÁNH SÁNG VỚI KHE YOUNG ( Y–ÂNG)

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Vật lý học là một trong những bộ môn khoa học cơ bản làm nền tảng cung cấp

cơ sở lý thuyết cho một số môn khoa học ứng dụng. Môn Vật lý nghiên cứu những

sự vật, hiện tượng xảy ra hàng ngày, có tính ứng dụng thực tiễn. Tuy nhiên đa số

học sinh còn thấy môn Vật lí là một môn học khó, đặc biệt là việc vận dụng các

công thức, định luật vào làm các bài tập vật lý. Lý do dẫn tới những khó khăn này

của học sinh là:

Thứ nhất do đặc thù của môn học vật lý, mỗi một đại lượng được biểu diễn

bằng một kí hiệu trong các công thức vật lý, từ những giá trị của nó khi giải bài

tập, học sinh cần phải tái hiện được các ý nghĩa vật lý của đại lượng tương ứng.

Thứ hai do thời gian trong mỗi tiết học lý thuyết có hạn nên học sinh cùng một

lúc vừa quan sát hiện tượng vừa khái quát rồi ghi nhớ và vận dụng những kiến thức

tiếp thu được để giải các bài tập, mà trong phân phối chương trình số tiết bài tập lại

hơi ít. Đa phần các em chỉ tiếp thu được một phần lý thuyết mà không có điều kiện

vận dụng luyện tập ngay tại lớp vì vậy khi gặp những bài tập đòi hỏi phải có suy

luận thì các em lúng túng không biết giải thế nào... dần dần trở nên chán và thường

có tư tưởng chờ thầy giải rồi chép.

Vậy phải làm thế nào để giúp học sinh vượt qua những khó khăn khi học và làm

bài tập Vật lý? Có rất nhiều biện pháp được giáo viên sử dụng phối hợp nhằm tạo

ra hứng thú, khắc sâu kiến thức cho học sinh giúp học sinh học tốt môn Vật lý như:

phần lý thuyết được giảng dạy ngắn ngọn, xúc tích, liên hệ nhiều với thực tiễn, ra

bài tập và yêu cầu học sinh tự học,... biện pháp không thể thiếu được trong quá

trình giảng dạy đó là tổng hợp kiến thức để phân loại các dạng bài tập trong từng

chương, đồng thời hướng dẫn cách giải cụ thể cho mỗi dạng bài. Việc phân loại

các dạng bài tập và hướng dẫn cách giải làm cụ thể hóa lượng kiến thức trong mỗi

chương giúp các em học sinh củng cố kiến thức và chủ động tìm ra cách giải nhanh

nhất, hiệu quả nhất khi làm bài tập.

Người thực hiện: Phạm Ngọc Anh – THPT Nguyễn Hữu Cảnh -1-

Sáng kiến kinh nghiệm

Xuất phát từ thực tế trên, với một số kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy và

qua tham khảo một số tài liệu, tôi chọn đề tài “ PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI

MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO THOA ÁNH SÁNG VỚI KHE YOUNG (Y￾ÂNG)” để giúp các em học sinh có thể hiểu bài, nhanh chóng nắm được cách giải

và chủ động hơn khi gặp bài tập dạng này.

Bài tập về Giao thoa ánh sáng có nhiều dạng. Trong nội dung bài viết này tôi

chỉ tập trung vào các dạng bài tập về giao thoa ánh sáng với khe Young.

II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI

A. CƠ SỞ LÝ LUẬN

- Bài toán về giao thoa ánh sáng với khe Young được đưa ra trong: sách giáo khoa

Vật lý 12 ( bài 25 - chương trình chuẩn và bài 36, bài 37 - chương trình nâng cao);

sách Bài tập Vật lý 12 (chương trình chuẩn và nâng cao) và ở một số sách tham

khảo. nhưng số tiết bài tập vận dụng trên lớp thực hiện theo Phân phối chương

trình hơi ít nên học sinh không được luyện tập nhiều bài tập dạng này.

- Nội dung chuyên đề này đã được đề cập đến trong đề tài Phân loại và cách giải

các dạng toán quang sóng của tổ Vật lý thực hiện năm 2010 nhưng chưa cụ thể và

tổng quát. Trong bài viết này tôi đã tổng hợp các dạng bài tập về giao thoa ánh

sáng với khe Young từ đó phân loại cụ thể, chi tiết, tổng quát hơn và kèm theo là

các ví dụ minh họa và luyện tập đa dạng hơn theo mức độ khác nhau cơ bản, hay

và khó.

B. NỘI DUNG, BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI

Phần I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Giao thoa ánh sáng: là sự tổng hợp của hai sóng ánh sáng kết hợp: các sóng

ánh sáng được phát ra từ hai nguồn kết hợp, có cùng phương dao động, cùng chu

kỳ ( tần số ) dao động và có hiệu số pha dao động không đổi theo thời gian.

Người thực hiện: Phạm Ngọc Anh – THPT Nguyễn Hữu Cảnh -2-