Tài liệu Mái tóc trong tục ngữ, ca dao pdf

Mái tóc trong tục ngữ, ca dao Việt

GS. TS. Nguyễn Xuân Kính (Viện Nghiên cứu văn hoá)

Ca dao là tiếng hát tâm hồn, tục ngữ là túi khôn của người dân Việt. Nói về mái

tóc, trong số 12.487 lời ca dao cổ truyền (tức là trước Cách mạng tháng Tám năm

1945) được tập hợp lại trong bộ sách Kho tàng ca dao người Việt (Nhà xuất bản

Văn hoá - Thông tin tái bản năm 2001) có 122 lời, trong số 16.098 câu tục ngữ cổ

truyền được tập hợp lại trong bộ sách Kho tàng tục ngữ người Việt (Nhà xuất bản

Văn hoá - Thông tin xuất bản năm 2002), có 31 câu.

Có nhiều lời ca dao thể hiện quan niệm của người xưa về mái tóc đẹp:

+ Ba cô anh lạ cả ba

Bốn cô anh lạ cả bốn biết là quen ai?

Anh chỉ quen một cô da trắng tóc dài

Miệng cười như cánh hoa nhài nở nang.

(B11, B là vần chữ cái, 11 là số thứ tự)

+ Chân mày vòng nguyệt có duyên

Tóc mây dợn sóng đẹp duyên tơ hồng.

(C627)

+ Chị kia bới tóc đuôi gà

Nắm đuôi giật lại hỏi nhà chị đâu

- Nhà tôi ở trước đám dâu

Ở sau đám bắp, đầu cầu ngó qua.

(C728)

Tóc dài, tóc xanh, tóc mây gợn sóng, tóc đuôi gà, tốt tóc xanh non là mái

tóc đẹp của người phụ nữ xưa. Mái tóc đẹp ấy được chăm sóc kĩ càng:

+ Mài dừa đạp cám cho nhanh

Ép dầu mà chải tóc anh tóc nàng

Mài dừa dưới ánh trăng vàng

Ép dầu mà chải tóc nàng tóc anh.

(M15)

+ Tóc em dài em cài hoa lí

Miệng em cười có ý anh thương.

(T1191)

Tục ngữ rất ít khi nói về vẻ đẹp của mái tóc người phụ nữ, nhưng đã truyền lại

kinh nghiệm chăm sóc tóc: “Tốt tóc gội cỏ mần trầu, sạch đầu thì gội lá sả”. Mần

trầu là thứ cỏ có hoa mọc thành bông gồm năm, bảy nhánh dài mọc tỏa tròn đều ở

đầu cuống chung; sả là thứ cây cùng họ với lúa, mọc thành bụi, lá dài, hẹp và