Tài liệu Lực ly tâm ppt

Lực ly tâm

Lực ly tâm là một lực quán tính xuất hiện trên mọi vật nằm yên trong hệ quy chiếu quay

so với một hệ quy chiếu quán tính. Nó là hệ quả của trường gia tốc, xuất hiện trong hệ

quy chiếu phi quán tính mà trong trường hợp này là hệ quy chiếu quay. Cũng có thể hiểu

lực li tâm là phản lực của lực hướng tâm tác động vào vật đang chuyển động theo một

đường cong (thành phần lực vuông góc với vận tốc và làm đổi hướng vận tốc), để giữ cho

vật nằm cân bằng trong hệ quy chiếu quay.

Chúng ta cảm thấy lực này khi ngồi trong xe ô-tô đang đổi hướng, hay chơi trò cảm giác

mạnh như xe lao tốc độ ở công viên. Lực này được ứng dụng để tạo nên một trường gia

tốc giúp phân loại các thành phần trong hỗn hợp vật chất, như máy phân tích ly tâm hay

để vắt quần áo trong máy giặt.

Trong hệ quy chiếu quán tính, khi không có lực gì tác động vào các vật thể, chúng giữ

chuyển động thẳng đều, theo định luật 1 Newton. Tuy nhiên chuyển động thẳng đều này

lệch với chuyển động quay của hệ quy chiếu quay. Ví dụ về một người ngồi trong xe ô-tô

đang đổi hướng: nếu không có lực ma sát giữa người và ghế, người sẽ tiếp tục đi thẳng,

còn ô-tô và ghế đổi hướng. Người bị dịch chuyển, một cách tương đối, lệch khỏi ghế.

Nhìn trong hệ quy chiếu quay, các vật thể, vốn chuyển động thẳng đều trong hệ quy chiếu

quán tính, bị đẩy ra theo phương xuyên tâm quay. Lực đẩy vật thể ra, quan sát trong hệ

quy chiếu này, chính là lực ly tâm.

Công thức

Hệ quy chiếu quay so với hệ quy chiếu quán tính là một dạng của hệ quy chiếu phi quán

tính, vì chuyển động của hệ quy chiếu này không thẳng đều. Mọi điểm trong hệ quy chiếu

quay với vận tốc góc không đổi w quanh một tâm cố định so với hệ quy chiếu quán tính.