Tài liệu Định nhóm kháng nguyên tiểu cầu ở quần thể người Kinh, miền Trung Việt Nam ppt

TCNCYH 27 (1) - 2004

§Þnh nhãm kh¸ng nguyªn tiÓu cÇu ë quÇn thÓ

ng−êi Kinh, miÒn Trung ViÖt Nam

B¹ch Kh¸nh Hoµ1

, TrÇn ThÞ Sinh1

,

Lª ThÞ Kim TuyÕn2

1

Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi,

2

ViÖn VÖ sinh DÞch tÔ Trung −¬ng, Hµ Néi

Trªn bÒ mÆt mµng tiÓu cÇu ng−êi cã c¸c kh¸ng nguyªn ®Æc hiÖu tiÓu cÇu (HPA￾Human-Platelet-Antigen) liªn quan ®Õn mét sè héi chøng suy gi¶m tiÓu cÇu m¾c ph¶i. TÇn

sè gen HPA cã sù sai kh¸c gi÷a c¸c quÇn thÓ. Trong nghiªn cøu nµy, b»ng ph−¬ng ph¸p

PCR-SSP (Polymerase Chain Reaction- Specific Sequence Primer), chóng t«i b−íc ®Çu

x¸c ®Þnh tÇn sè HPA cña quÇn thÓ ng−êi Kinh sèng ë miÒn Trung ViÖt Nam. TÇn sè kiÓu

gen quan s¸t ®−îc nh− sau: 0.977 HPA-1a/a, 0.023 HPA-1a/b, 0.000 HPA-1b/b; 0.827

HPA-2a/a, 0.161 HPA-2a/b, 0.011 HPA2b/b; 0.276 HPA3-a/a, 0.552 HPA-3a/b, 0.173

HPA 3b/b; 0.920 HPA-5a/a, 0.080 HPA 5-a/b, 0.000 HPA 5b/b, cßn víi HPA-4 toµn bé 87

mÉu biÓu hiÖn kiÓu gen HPA-4a/a.

I. §Æt vÊn ®Ò

Trong c¸c nhãm glycoprotein trªn mµng

tiÓu cÇu ng−êi GPIIb/IIIa, GPIa, GPIbαvµ

GPIbβ cã c¸c hÖ thèng kh¸ng nguyªn ®Æc

hiÖu tiÓu cÇu (HPA) ®−îc ký hiÖu tõ HPA-1

®Õn HPA-13. Gen m· ho¸ cho mçi hÖ

thèng HPA cã hai alen kh¸c nhau ë 1 cÆp

nucleotid dÉn ®Õn sù thay thÕ 1 axit amin

t−¬ng øng. TÇn sè c¸c gen nµy kh¸c nhau

gi÷a c¸c quÇn thÓ, vÝ dô ë ch©u ¸ tÇn sè

cña HPA-1a, HPA-2a, HP-3a & HPA-5a

cao h¬n tÇn sè cña HPA-1b, HPA-2b vµ

HPA-5b. Tr−íc ®©y, ®Ó x¸c ®Þnh kh¸ng

nguyªn tiÓu cÇu, ng−êi ta ®· sö dông c¸c

kü thuËt huyÕt thanh häc, tuy nhiªn kü

thuËt nµy cã mét sè h¹n chÕ nh− kh«ng cã

s½n c¸c kh¸ng huyÕt thanh ®Æc hiÖu, thêi

gian thùc hiÖn ph¶n øng dµi vµ hay cã

ph¶n øng chÐo víi nhau. GÇn ®©y sù xuÊt

hiÖn cña c¸c kü thuËt dùa trªn viÖc x¸c

®Þnh gen m· ho¸ cho HPA ®· gi¶i quyÕt

c¸c h¹n chÕ trªn. Ban ®Çu, ng−êi ta sö

dông kü thuËt PCR-RFLP (Polymerase

Chain Reaction-Restriction Fragment

Length Polymorphism) nh−ng kü thuËt nµy

cÇn cã qu¸ tr×nh c¾t b»ng enzym giíi h¹n

nªn rÊt tèn kÐm, phøc t¹p vµ mÊt nhiÒu

thêi gian kh«ng phï hîp cho viÖc x¸c ®Þnh

nhanh HPA. HiÖn nay, kü thuËt PCR víi

cÆp måi ®Æc hiÖu (PCR-SSP) ®· ®−îc

chøng minh lµ mét ph−¬ng ph¸p ®¬n gi¶n,

tiÕt kiÖm, nhanh, cã ®é chÝnh x¸c cao cã

thÓ x¸c ®Þnh ®ång thêi tÊt c¶ c¸c hÖ thèng

gen HPA [1, 3]. ChÝnh v× thÕ, chóng t«i ®·

chän kü thuËt nµy ®Ó x¸c ®Þnh tÇn sè gen

HPA cña quÇn thÓ ng−êi Kinh ë miÒn

Trung ViÖt Nam.

II. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p

Chóng t«i ®· thu thËp 87 mÉu m¸u tõ

nh÷ng ng−êi kh«ng cã quan hÖ huyÕt

th«ng ë quÇn thÓ ng−êi Kinh miÒn Trung

ViÖt Nam. Qu¸ tr×nh t¸ch chiÕt ADN tõ m¸u

ngo¹i vi chèng ®«ng b»ng EDTA ®−îc thùc

1