Tài liệu Đặc điểm lâm sàng của trầm cảm cơ thể ở 63 bệnh nhân tại các chuyên khoa nội docx

TCNCYH 36 (3) - 2005

®Æc ®iÓm l©m sµng cña trÇm c¶m c¬ thÓ ë 63 bÖnh

nh©n t¹i c¸c chuyªn khoa néi

TS.BS. TrÇn H÷u B×nh

Bé M«n T©m ThÇn §¹i häc Y Hµ Néi

TiÕn hµnh nghiªn cøu 63 bÖnh nh©n t¹i c¸c chuyªn khoa néi cã rèi lo¹n trÇm c¶m

®−îc biÓu hiÖn b»ng c¸c triÖu chøng c¬ thÓ, thÇn kinh thùc vËt néi t¹ng chøc n¨ng

kh«ng cã tæn th−¬ng thùc thÓ. BÖnh gÆp nhiÒu ë løa tuæi 20-49 (71,42%), ®©y lµ løa tuæi

cèng hiÕn nhiÒu søc lao ®éng cho x· héi. BiÓu hiÖn l©m sµng chñ yÕu lµ c¸c rèi lo¹n c¬

thÓ, thÇn kinh thùc vËt néi t¹ng chøc n¨ng che ®Ëy bÒ ngoµi mang tÝnh chÊt tr¸ h×nh cña

rèi lo¹n trÇm c¶m. Rèi lo¹n trÇm c¶m chñ yÕu møc ®é nhÑ (85,57%), cã phèi hîp c¸c

h×nh th¸i trÇm c¶m lo ©u (36,5%), trÇm c¶m suy nh−îc (30,15%), trÇm c¶m nghi bÖnh

(14,28%), trÇm c¶m lo¹n c¶m gi¸c b¶n thÓ (11,11%), trÇm c¶m ¸m ¶nh (7,93%). BÖnh

phÇn lín liªn quan ®Õn c¸c yÕu tè t©m lý x· héi (nh÷ng sù kiÖn ®êi sèng khã chÞu hoÆc

nh÷ng khã kh¨n hay xung ®ét).

I. §Æt vÊn ®Ò

Tõ nh÷ng thËp kû qua, cïng víi nh÷ng

héi chøng bÖnh lý t©m thÇn kinh ®iÓn cña

c¸c thÓ trÇm c¶m th−êng gÆp, cßn thÊy

tr¹ng th¸i phøc t¹p, mê nh¹t kh«ng ®iÓn

h×nh vÒ mÆt biÓu hiÖn, ®«i khi kh«ng cã vÞ

trÝ nhÊt ®Þnh trong ph©n lo¹i ®Æc tÝnh bÖnh

häc. Trong ®ã, c¸c lo¹i trÇm c¶m Èn

(Depression MasquÐe) chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc

biÖt, chóng ®−îc c¸c chuyªn gia T©m thÇn

vµ c¸c b¸c sÜ chuyªn khoa kh¸c quan t©m,

v× h×nh th¸i trÇm c¶m trong ®ã ®−îc nguþ

trang b»ng nh÷ng rèi lo¹n c¬ thÓ-thÇn kinh

thùc vËt néi t¹ng kh¸c nhau. Kielholz

P.,1975, Dexiatnhicov V.F.,1981, Av¬ruxki

G.IA.,1987, Wayner Katon

M.D.,1991[2],[5],[6],[7] nhËn thÊy cã tíi 30-

74% bÖnh nh©n rèi lo¹n trÇm c¶m biÓu

hiÖn triÖu chøng c¬ thÓ ®Õn kh¸m t¹i

phßng kh¸m néi khoa tæng hîp vµ hÖ thèng

ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu. §a sè c¸c nhµ

nghiªn cøu ®Òu gi¶ ®Þnh r»ng, trong trÇm

c¶m Èn kh«ng cã bÖnh lý thùc thÓ cña

t¹ng, mµ lêi khai cña bÖnh nh©n vÒ c¬ thÓ￾thÇn kinh thùc vËt néi t¹ng ®Òu cã ®Æc

®iÓm cña lo¹n c¶m gi¸c [6],[8],[9]. C¸c

triÖu chøng c¬ thÓ-thÇn kinh thùc vËt néi

t¹ng nguþ trang lÊn ¸t so víi c¸c triÖu

chøng rèi lo¹n c¶m xóc (trÇm c¶m), ®·

buéc mét sè t¸c gi¶ ph¶i t×m kiÕm mét

bÖnh lý néi t¹ng nµo ®ã cã thÓ cã trong

trÇm c¶m Èn [1],[3],[4].

Trong thùc hµnh l©m sµng, nh÷ng biÓu

hiÖn cña rèi lo¹n trÇm c¶m phong phó vµ

®a d¹ng ®· g©y ra kh«ng Ýt nh÷ng khã

kh¨n, g©y lÇm lÉn trong chÈn ®o¸n vµ ®iÒu

trÞ kh«ng cã kÕt qu¶. Trong nh÷ng n¨m

gÇn ®©y, h×nh th¸i bÖnh lý nµy ®· thu hót

sù chó ý cña c¸c thÇy thuèc t©m thÇn vµ

c¸c thÇy thuèc chuyªn khoa kh¸c nhau vµ

®· trë thµnh vÊn ®Ò quan t©m ®Æc biÖt ®èi

víi thùc hµnh y häc chung, kh«ng riªng g×

trong t©m thÇn häc. Bëi vËy, viÖc nhËn

thøc ®óng, ®Æc biÖt lµ nhËn d¹ng ®−îc c¸c

h×nh th¸i kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh “c¬ thÓ

hãa c¶m xóc” che ®Ëy qu¸ tr×nh bÖnh lý

c¶m xóc khi tiÕp cËn bÖnh nh©n lµ vÊn ®Ò

cÊp thiÕt trong thùc hµnh n©ng cao chÊt

l−îng chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ hiÖn nay.

§Ó lµm s¸ng tá h×nh th¸i trÇm c¶m c¬

thÓ, t¸c gi¶ chän nghiªn cøu ®Ò tµi víi

môc tiªu: T×m hiÓu ®Æc ®iÓm c¸c biÓu

25