Tài liệu Chất dẻo - tơ sợi ppt

www.khoabang.com.vn LuyÖn thi trªn m¹ng

_____________________________________________________________

G.V Lê Kim Long - ĐHKHTN

Bµi sè 20: ChÊt dÎo vµ t¬ sîi

I. ChÊt dÎo.

1) §Þnh nghÜa:

+ ChÊt dÎo lµ nh÷ng vËt liÖu lµm tõ c¸c hîp chÊt cao ph©n tö (polime) cã thÓ bÞ

biÕn d¹ng d−íi t¸c dông cña lùc ngoµi hoÆc nhiÖt vµ gi÷ nguyªn d¹ng ®ã khi

ngõng t¸c dông (kh«ng tù phôc håi). ThÝ dô khi v« ý ®Ó th−íc nhùa gÇn nguån

nhiÖt nh− ®Ìn, bÕp löa, th−íc nhùa bÞ biÕn d¹ng vµ ta kh«ng thÓ lµm cho th−íc

trë vÒ tr¹ng th¸i ban ®Çu ®−îc n÷a.

+ Trong thµnh phÇn c¬ b¶n cña chÊt dÎo lµ polime víi m¹ch chÝnh th−êng

kh«ng cã liªn kÕt béi mµ chØ cã liªn kÕt ®¬n. ThÝ dô PE (Polietilen), PVC

(polivinylclorua) ... cã c«ng thøc cÊu t¹o : (- CH2 - CH2 - )n, (- CH2 - CHCl -)n ...

§©y lµ dÊu hiÖu dÔ nhËn vµ ph©n lo¹i nhÊt vÒ mÆt ho¸ häc.

2) Thµnh phÇn c¬ b¶n cña chÊt dÎo lµ polime. Ngoµi ra ng−êi ta cßn cho thªm c¸c

chÊt dÎo ho¸ nh− Dietylphtalat (DEP), Dibutylphtalat (DBP), dÇu thÇu dÇu ®Ó

lµm t¨ng tÝnh dÎo.

+ Thªm chÊt ®én ®Ó tiÕt kiÖm polime hay t¨ng c−êng mét sè tÝnh chÊt nµo ®ã

nh− tÝnh dÉn nhiÖt, tÝnh dÉn ®iÖn, ®é cøng, dÔ gia c«ng ....

+ C¸c chÊt ®én th−êng ®−îc thªm vµo chÊt dÎo lµ bét gç, th¹ch cao, cao lanh,

muéi than, bét nhÑ graphit, ami¨ng, sîi thuû tinh ....

+ ¦u ®iÓm cña chÊt dÎo lµ nhÑ, bÒn, c¸ch ®iÖn, c¸ch nhiÖt, dÔ gia c«ng. Ng−êi

ta ®· chÕ ra mét sè chÊt dÎo cã ®é cøng cao (thuû tinh h÷u c¬), ®é bÒn ho¸ häc

cao (Teflon). ChÊt dÎo cã mÆt ë kh¾p n¬i xung quanh ta.

3) Mét sè chÊt dÎo th«ng dông:

a) Polietilen (PE):

+ PE lµ s¶n phÈm thu ®−îc khi trïnghîp etylen ë ¸p suÊt tõ 2 ®Õn 3 atm, xóc

t¸c lµ c¸c hîp chÊt cña Ti, Al, Cr.

+ PE lµ chÊt r¾n, cøng, cã nhiÖt ch¶y mÒm > 141o

C. Khi trïng hîp ë P cao ≈

1000 atm, xóc t¸c lµ peoxit PE cã nhiÖt ®é ch¶y mÒm cã ≈ 110 ÷ 125o

C.

+ PE cã tÝnh chÊt cña h÷u c¬ no, kh«ng t¸c dông víi axit, kiÒm ë nhiÖt ®é

th−êng. PE ®−îc sö dông réng r·i trong ®êi sèng hµng ngµy ®Ó lµm bao gãi (tói

nilon). PE chØ tan trong decalin nªn cã thÓ hoµ tan chÊt mµu trong ®ecalin ®Ó in

trªn PE.

b) Polistiren (PS):

+ Polistiren ®−îc ®iÒu chÕ b»ng c¸ch trïng hîp stiren víi xóc t¸c lµ peoxit

(ph¶n øng nhanh) hay hîp chÊt cña Ti (ph¶n øng chËm) t¹o ra c¸c lo¹i s¶n

phÈm cã cÊu t¹o kh¸c nhau vµ v× thÕ cã nhiÖt ®é ch¶y mÒm vµ ®é bÒn c¬ häc

kh¸c nhau.

+ PS lµ mét lo¹i nhùa r¾n, c¸ch ®iÖn tèt, bÒn víi axit, baz¬. PS cã thÓ tham

gia ph¶n øng nitro ho¸ vµ halogen ho¸.