Tài liệu CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SIÊU HIỆU QUẢ CỦA NÔNG HỘ NUÔI XEN GHÉP TÔM SÚ – CÁ KÌNH Ở PHÁ

29

TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, tập 72B, số 3, năm 2012

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SIÊU HIỆU QUẢ CỦA NÔNG HỘ

NUÔI XEN GHÉP TÔM SÚ – CÁ KÌNH Ở PHÁ TAM GIANG

Tôn Nữ Hải Âu, Bùi Dũng Thể

Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế

Tóm tắt. Để giảm thiểu rủi ro mất mùa do dịch bệnh, mô hình nuôi xen ghép tôm

sú với các đối tượng khác (đặc biệt là tôm sú – cá kình) được áp dụng ngày càng

phổ biến thay cho mô hình tôm sú độc canh ở đầm phá Tam Giang - Cầu Hai. Kết

quả phân tích hàm tuyến tính trong nghiên cứu này cho thấy hiệu quả sử dụng đầu

vào không những được quy định trực tiếp bởi các yếu tố thuộc về hộ nuôi thủy sản

mà còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố khác. Tăng cường dịch vụ khuyến ngư cho

nông dân, áp dụng mật độ tôm sú hợp lý và chú trọng khâu xử lý, tu bổ ao hồ trước

khi nuôi góp phần nâng cao hiệu quả kỹ thuật của các hộ nuôi.

1. Mở đầu

Hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai, tỉnh Thừa Thiên Huế là hệ đầm phá lớn nhất

và tiêu biểu nhất của Việt Nam. Dân số vùng đầm phá chiếm khoảng 1/3 dân số tỉnh

Thừa Thiên Huế. Ước tính 30% tổng lao động của vùng đầm phá sống dựa vào nuôi và

đánh bắt hải sản đầm phá [2]. Tuy nhiên, trong những năm gần đây nuôi tôm độc canh

mất mùa thua lỗ nặng do đầm phá bị ô nhiễm và dịch bệnh [5,6]. Quy hoạch lại vùng

nuôi và nuôi xen ghép tôm sú với các đối tượng khác được xem là các giải pháp tốt cho

vấn đề trên [1, 7]. Mô hình tôm sú (Peneaus monodon) – cá kình (Siganus oramin) hiện

đang được áp dụng ngày càng nhiều ở vùng đầm phá, đặc biệt ở hai huyện Quảng Điền

và Hương Trà nhằm hạn chế rủi ro và dịch bệnh [4]. Để có căn cứ xác đáng cho việc

thiết lập các đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả mô hình nuôi xen ghép tôm sú – cá kình,

chúng tôi đã tiến hành đánh giá ảnh hưởng của yếu tố quy hoạch và các yếu tố khác đến

hiệu quả kỹ thuật mô hình nuôi xen ghép này ở phá Tam Giang sử dụng phương pháp

phân tích tương quan hồi quy.

2. Phương pháp nghiên cứu

2.1. Siêu hiệu quả (super efficiency) và mô hình hồi quy tương quan

Siêu hiệu quả được Andersen và Petersen sử dụng năm 1993. Siêu hiệu quả là

thuật ngữ để chỉ mức hiệu quả lớn hơn 1. Xem xét trường hợp sử dụng 2 yếu tố đầu vào

để sản xuất ra một sản phẩm đầu ra, nếu sử dụng phương pháp màng bao dữ liệu chuẩn

(standard Data Envelopment Analysis) thì các hộ nuôi B, C, D nằm trên màng bao và