Tai bien mach nao.doc

Tai biÕn m¹ch m¸u n o·

Theo Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi (1993) tai biÕn m¹ch m¸u

n·o (TBMN) hay ®ét quþ lµ mét trong 10 nguyªn nh©n g©y

tö vong hµng ®Çu, chØ ®øng sau bÖnh tim m¹ch vµ ung th.

Hµng n¨m, t¹i Mü cã kho¶ng 730000 ca ®ét quþ, tû lÖ tö

vong chiÕm tíi 27%. T¹i ViÖn Tim m¹ch ViÖt nam (1996-

2000) tÝnh trung b×nh cø 2 ngµy cã mét bÖnh nh©n vµo viÖn

v× TBMN. Tö vong do TBMN chiÕm 1/4 tû lÖ tö vong chung

t¹i ViÖn Tim m¹ch. Ngay t¹i c¸c níc ph¸t triÓn, TBMN vÉn

lµ mét biÕn chøng nÆng, dÔ tö vong, ¶nh hëng lín tíi søc

khoÎ, t©m thÇn vµ ®êi sèng ngêi bÖnh, c¸c di chøng tµn phÕ

trë thµnh g¸nh nÆng cho gia ®×nh, x· héi.

TBMN gÆp ë nam nhiÒu h¬n n÷ giíi, hay gÆp ë løa tuæi

trung niªn (> 40 tuæi). Tuæi cña nh÷ng bÖnh nh©n TBMN cã

liªn quan ®Õn t¨ng huyÕt ¸p, nhåi m¸u c¬ tim hay x¬ v÷a

®éng m¹ch thêng lín h¬n bÖnh nh©n TBMN cã liªn quan ®Õn

bÖnh van tim hay viªm néi t©m m¹c nhiÔm khuÈn. TBMN

x¶y ra ë bÊt kú giê nµo trong ngµy vµ bÊt cø mïa nµo trong

n¨m, song thêng x¶y ra 1-10 giê s¸ng vµ vµo c¸c th¸ng nãng

nhÊt (th¸ng 7, 8) hay l¹nh nhÊt (th¸ng 12,1 - theo thèng kª

cña ViÖn Tim m¹ch ViÖt nam).

I. Ph©n lo¹i tai biÕn m¹ch m¸u n o (TBMN) ·

A. TBMN (hay ®ét quþ) lµ mét rèi lo¹n khu tró chøc

n¨ng cña n·o cã tiÕn triÓn nhanh trªn l©m sµng, nguyªn

nh©n thêng do mét m¹ch m¸u n·o bÞ vì hoÆc t¾c. TBMN

cã c¸c lo¹i tæn th¬ng chÝnh lµ ch¶y m¸u n·o, ch¶y m¸u

mµng n·o vµ nhòn n·o hoÆc phèi hîp c¸c lo¹i.

1. Ch¶y m¸u n·o do vì m¹ch m¸u n·o, liªn quan víi

huyÕt ¸p cao hoÆc dÞ d¹ng m¹ch m¸u n·o.

2. Nhòn n·o x¶y ra khi mét nh¸nh ®éng m¹ch n·o bÞ

t¾c thêng do 3 nguyªn nh©n chÝnh lµ m¶ng x¬ v÷a,

côc t¾c b¾n tõ xa tíi vµ nhòn n·o do gi¶m tíi m¸u

121