Tách dòng, giải trình tự và đặc điểm của nhân tố phiên mã NAC2 trên cây lạc (Arachis Hypogaea L.)

TAP CHl SINH HQC, 2013, 35(2): 234-242

TACH D6NG , GIAI TRINH TV* VA DAC BltM CtA

NHAN T 6 PHIE N MA NAC2 TRfeN CAY L^C (ARACHIS HYPOGAEA L.)

Nguyen Thj Thu Ngd'*, Le Vfin SOTI\ Le Tran Bl^h^ Bdnh Th( Mai Anh'

'D(ii hpc Thdi Nguyen, *ngasptn(gyahoo.com.vn

Vi? n Cdng ngh? sinh hpc, Vi?n Hdn lam KH & CN Vi?t Nam

TOM TAT : Nhan lo phien md NAC Ion t^i khac nhau Irong cay Id nhom nhan to dieu hoa phien ma mdi

vdi nhieu chiic nSng sinh hpc. Khong chi co chiic n^ng quan trpng khac nhau trong qud trinh phdt triin

ciia ihyc v|t md con ddp ung dupc trong viec chong chju vdi cdc slress phi sinh hpc. Trong nghien cihi

nay cac ket qua vc tach ddng vd d$c diem ciia gen NAC2 ciia giong l^c L12 dupc trinh bay. Gen NAC2

dupc tach dong bdng phucmg phdp RT-PCR, bao gom mpt khung dpc md vdi 1050 bp md hoa cho 349

acid amin. Phan lich Irinh tv gen d3 chi ra rSng, protein gia djnh ciia gen NAC2 bao gom viing bao Ihii

NAC (NAC domain-dupc chia ra lam 5 phan vimg bao thu nho hem tir A den E) Id dac linh dac Irung ciia

cac nhan to phien m3 NAC. Khi so sanh irinh ty acid amin suy dien Irong viing bao thii NAC ciia gen

NAC2 va AhNACl chiing toi nhan ihay co hai acid amin bj Ihay ddi 6 vj tri thii 78 va 115. Tuy nhien khi

so sanh irinh ly acid amin suy dien irong viing bao ihu ciia gen NAC2 vdi cac ddi hipng thyc vat khac nhu

d^u tircmg. liia, Arabidopsis ihaliana. tgi vj tri acid amin thii 115 giong hoan loan vd khong co sy biin

doi d vj tri ndy (acid amin K). Co sy tuong dong cao khi so sanh trinh ty acid amin suy dien ciia gen

NAC2 vdi cac nhan td phien ma NAC is cac doi lugng thyc vai khac (gan gui nhat vdi gen NAC4 d dau

tuong - GmNAC4). Nhieu nghien ciiu da chi ra vai tro chia khoa quan trpng ciia NAC2 Uong vi?c dap ling

vdi cdc lin hieu kich thich tir ABA va kha nang chdng chju han ciia cay lac. Gen NAC2 da duoc dang ky

Irinh ty tren ngan hdng gen vdi ma so HF546358. Kit qud nghien cihi nay se dupc sii dyng trong ihiet ke

vector chuyin gen mang nhan Id phien ma NAC2 nhSm cai thien tinh chiu han ciia cay lac.

7"if khoa • Cay l^ic, dieu hoa va biiu hien gen, gen NAC2, nhan td phien ma NAC, tin hieu phien ma.

MO DAU

Trong sudt qud trinh sinh tnidng vd phat

tnen, thyc vat thudng gap nhung nhan td phi

sinh hoc bat lpi (stress) nhu han han vd ndng dp

mudi cao. Stress gay ra nhutig phdn ung tren

dien rdng cua thyc vat, tir viec thay ddi biiu

hien gen, trao doi chdt trong ti bao cho den

nhirng thay ddi ldn lien quan den miic dp sinh

Irudng va nang suat cay trdng. Thai gian, mirc

dp khdc liet ciia slress anh hudng den kha nang

phan ling ciia cdy trong. Nhirng bien ddi Irong

qua trinh phat triin va trao doi chat khi gdp

stress dupc cho la sg Idm thay doi sy bieu hi?n

ciia gen. Diiu dd bdt ddu tir viec nhdn biit tin

hieu slress d muc dp te bdo, lan truyin tin hieu

nay trong le bao vd tiip sau dd la khdp co tlii

sinh vat. Sy biiu hien gen the hien ddu tien d

miic dd le bao, sau do d mirc dp loan co thi vd

Ihe hien d sy ihay ddi miic dp sinh trudng, phdt

trien va cudi cung Idm dnh hudng din khd ndng

tao nang sudl chdt lupng cao [3, 6].

De ddi phd vdi nhdng yeu to bdt loi nay, ca

the thyc vdt da dupc ki'ch thich bdng mpt loat

phdn ung sinh ly, sinh hda phu hpp. Mpt budc

quan trpng trong kha nang de khdng cua thyc vat

vdi stress Id kich boat sy bieu hi?n cua cdc gen

lien quan, phdn ldn dupc diiu hda bdi cdc nhan

td phien md dac trung [5]. Han 5% trong frinh ty

he gen ciia Arabidopsis dupc su dyng de ma hoa

ban 1500 nhan td phien ma, khodng 45% trong

sd dd Id tir cdc hp dac trung cho thyc vdl. Mpl vdi

hp tucmg ddng ciia cac yeu to phien ma da dupc

ghi nhdn ddng vai trd quan trpng trong dap ling

cac nhan td bai Ipi tiJ moi trudng [7].

Hp protein NAC [NAM, ATAF vd CUC -

(No apical meristem (NAM), Arabidopsis

transcription activation factor (ATAF), Cup￾shaped cotyledon (CUC)] Id mpt trong nhiing

hp Idn nhat cd chiia cac nhdn to phien ma chi

dac trung cho thuc vat. Mpt sd luong ldn cdc

protein NAC da dupc xac dinh trong thyc vat

(106 thdnh vien a Arabidopsis, 149 thdnh vien d

lua, 101 thdnh vien trong he gen ddu tuang).

Chiing duac md td cd mdt viing bdo thii cao

ndm trong khu vuc vung ddu N (NAC domain -

dupc chia ra thdnh 5 phan viing bao thu tir A

234