Suy thái san hô và nguyên nhân gây chết san hô tại quần đảo cô tô

19

32(4): 19-28 T¹p chÝ Sinh häc 12-2010

SUY THO¸I SAN H¤ Vµ NGUY£N NH¢N G¢Y CHÕT SAN H¤

T¹I QUÇN §¶O C¤ T¤

NguyÔn §øc Cù, NguyÔn §¨ng Ng¶i,

§µo ThÞ ¸nh TuyÕt, NguyÔn V¨n Th¶o

ViÖn Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng biÓn

N»m trong VÞnh B¾c Bé quÇn ®¶o C« T« lµ

mét trong nh÷ng huyÖn ®¶o cã vÞ trÝ quan träng

®Æc biÖt vÒ chÝnh trÞ vµ tiÒm n¨ng kinh tÕ biÓn

cña ViÖt Nam. Vïng biÓn bao quanh quÇn ®¶o

C« T« ®−îc ®¸nh gi¸ lµ khu vùc cã gi¸ trÞ ®a

d¹ng sinh häc cao, hÖ sinh th¸i r¹n san h« phong

phó vµo lo¹i ®iÓn h×nh cña khu vùc biÓn phÝa

b¾c ViÖt Nam víi h¬n 70 loµi san h« cøng, 133

loµi c¸, 17 loµi gi¸p x¸c vµ nhiÒu loµi sinh vËt

kh¸c nh− bµo ng−, trai ngäc... [6].

Tuy nhiªn, viÖc khai th¸c nguån lîi thuû s¶n

tõ c¸c hÖ sinh th¸i biÓn, ®Æc biÖt lµ khai th¸c

thuû s¶n trong hÖ sinh th¸i r¹n san h« ngµy cµng

gia t¨ng, dÉn ®Õn nguy c¬ suy gi¶m nguån lîi tù

nhiªn, suy gi¶m møc ®é ®a d¹ng sinh häc. KÕt

qu¶ tõ chuyÕn kh¶o s¸t khÈn cÊp n¨m 2006 cña

Côc Khai th¸c vµ B¶o vÖ Nguån lîi Thuû s¶n, tæ

chøc ICUN cïng ViÖn Tµi nguyªn vµ M«i

tr−êng BiÓn vµ ViÖn Nghiªn cøu H¶i s¶n trong 5

ngµy ®] ®¸nh gi¸ s¬ bé lµ c¸c r¹n san h« cña

quÇn ®¶o C« T« ®ang bÞ x©m h¹i nghiªm träng.

TØ lÖ ®é phñ san h« tr−íc ®©y ®¹t 60-80% cã n¬i

®¹t ®é phñ gÇn 100%, ®Õn n¨m 2006 ®é phñ

gi¶m, chØ ®¹t 10-15% cã n¬i chØ cßn d−íi 5%.

Nguyªn nh©n cô thÓ dÉn ®Õn hiÖn t−îng nµy vÉn

ch−a ®−îc c¸c nhµ khoa häc còng nh− c¸c nhµ

qu¶n lý ®Þa ph−¬ng x¸c ®Þnh cô thÓ. Nh÷ng ®ît

kh¶o s¸t nhanh cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ

nghiªn cøu míi chØ dõng ë møc ®é ®¸nh gi¸

nhanh hiÖn tr¹ng san h« chÕt, ®é phñ, thiÖt h¹i

t¹i c¸c r¹n san h«, vµ nh÷ng kÕt luËn míi chØ lµ

pháng ®o¸n.

N»m trong khu«n khæ ®Ò tµi “Nghiªn cøu

kh¶ n¨ng phôc håi hÖ sinh th¸i san h« vµ triÓn

khai m« h×nh qu¶n lý céng ®ång t¹i quÇn ®¶o

C« T«” ®−îc thùc hiÖn tõ n¨m 2007-2009 c¸c

c¸n bé khoa häc thuéc ViÖn Tµi nguyªn vµ M«i

tr−êng BiÓn ®] kh¶o s¸t, ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng suy

tho¸i san h« vµ t×m hiÓu nguyªn nh©n g©y chÕt

cña san h« t¹i quÇn ®¶o C« T«. Bµi viÕt nµy

cung cÊp mét sè kÕt qu¶ cña ®Ò tµi trªn vÒ hiÖn

tr¹ng suy tho¸i san h« vµ nguyªn nh©n g©y chÕt

r¹n san h« t¹i quÇn ®¶o C« T« trong thêi gian

qua.

H×nh 1. VÞ trÝ c¸c mÆt c¾t kh¶o s¸t th¸ng

12/2007

I. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU

1. Tµi liÖu

Tµi liÖu sö dông trong bµi lµ kÕt qu¶ c¸c

chuyÕn kh¶o s¸t san h« trªn c¸c mÆt c¾t t¹i c¸c

khu vùc biÓn bao quanh ba ®¶o chÝnh thuéc

quÇn ®¶o C« T« tõ n¨m 2007 ®Õn n¨m 2009 cña

®Ò tµi: “Nghiªn cøu kh¶ n¨ng phôc håi hÖ sinh

th¸i san h« vµ triÓn khai m« h×nh qu¶n lý céng

®ång t¹i quÇn ®¶o C« T«”.

Ngoµi ra, cßn tËp hîp c¸c kÕt qu¶ nghiªn

cøu, kh¶o s¸t san h« cña nhiÒu c¬ quan nghiªn

cøu tõ n¨m 1994 trë l¹i ®©y t¹i khu vùc C« T«