Sự vận dụng quy luật giá trị trong xây dựng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt

LỜI MỞ ĐẦU

ơn mười năm qua, kể từ khi Việt Nam bước vào thực hiện mô

hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nền kinh tế

Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu và kết quả đáng mừng, làm thay đổi khá

rõ tình hình đất nước. Kinh tế ra khỏi tình trạng khủng hoảng, hoạt động ngày

càng năng động và có hiệu quả. Của cải xã hội ngày càng nhiều, hàng hoá ngày

càng phong phú, đời sống nhân dân từng bứơc được cải thiện, đất nước chẳng

những giữ vững ổn định chính trị trước những chấn động của thế giới mà còn có

những bước phát triển đi lên. Tuy vậy nhìn chung nền kinh tế thị trường định

hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam mới bắt đầu, còn ở trình độ thấp, chất

lượng, hiệu quả cạnh tranh chưa cao, nhiều thị trường còn sơ khai chưa đồng bộ.

Vì vậy, việc đổi mới tư duy hơn nữa, đẩy mạnh việc hình thành và phát triển

đồng bộ các loại thị trường có ý nghĩa vô cùng quan trọng với sự phát triển của

kinh tế nước nhà trong điều kiện hiện nay cũng như trong tương lai khi mà tình

hình thế giới còn có nhiều diễn biến phức tạp. Nhận thức một cách sâu sắc vấn

đề này, ngay trong chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết

lần thứ 9 Ban chấp hành trung ương Đảng khoá IX, việc đẩy nhanh phát triển

đồng bộ các loại thị trường đã trở thành một trong bảy chương trình hành động

lớn của Chính phủ. Vào ngày 16 tháng 1 năm 2006 vừa qua trong bản Nghị

quyết số 01/2006/NQ-CP của Chính Phủ thì việc phát triển đồng bộ các loại thị

trường được coi là một trong những giải pháp chủ yếu điều hành thực hiện kế

hoạch hoá Kinh tế – Xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2006. Như vậy có thể

khẳng định rằng việc phát triển đồng bộ các loại thị trường trong nền kinh tế thị

trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta đã và đang là vấn đề cấp bách của

đất nước đòi hỏi phải có các giải pháp toàn diện, kịp thời và là điều kiện cần cho

quá trình hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới của nước ta.

H

1

I. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hệ thống các loại

thị trường trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt

Nam

1. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Kinh tế thị trường là một kiểu tổ chức kinh tế xã hội , trong đó quá trình

sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng đều được thực hiện thông qua thị

trường. Vì thế kinh tế thị trường không chỉ là “công nghệ”, là “phương tiện” để

phát triển kinh tế xã hội, mà còn là những quan hệ kinh tế xã hội , nó không chỉ

bao gồm lực lượng sản xuất, mà còn cả một hệ thống sản xuất.Như vậy chúng ta

có thể khẳng định rằng không có và không thể nào có một nền kinh tế thị trường

chung chung, thuần tuý trừu tượng mà chắc chắn rằng nền kinh tế thị trường đó

phải gắn chặt với hình thái kinh tế – xã hội ,với chế độ chính trị xã hội của đất

nước nơi nó đang phát triển và tồn tại. Đất nước ta đã và đang trên con đường đi

lên chủ nghĩa xã hội, phát triển kinh tế mãnh mẽ sẽ tạo nên nguồn lực to lớn cho

việc xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Nhận thức rõ được điều này ngay từ

Đại hội VII của Đảng Cộng sản Việt Nam (Tháng 6 – 1991) Đảng ta đã khẳng

định trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kì quá độ đi lên chủ nghĩa

xã hội: “Phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng xã

hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước”l à

chủ trương chiến lược, là con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Nhưng phải tới Đại

hội IX của Đảng (tháng 4 – 2001) thì khái niệm kinh tế thị trường định hướng xã

hội chủ nghĩa mới được đưa ra một cách chính thức, đó là: nền kinh tế hàng

hoá nhiều thành phần , vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà

nước, theo định hướng chủ nghĩa xã hội. Việc đưa ra khái niệm trên thực sự là

một sự đột phá trong lý luận của Đảng ta, nó vừa là sự phủ định đối với con

đường xây dựng chủ nghĩa xã hội tập trung, quan liêu, bao cấp; vừa là sự khẳng

định nền kinh tế thị trường hoàn toàn có thể tồn tại và phát triển tại một quốc

2