Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Sự tiếp biến khái niệm "tâm" trong phật giáo Việt Nam và những biểu hiện quả nó trong đời sống đạo đức người Việt Nam
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Ned Thj Lan Anh Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 79(03): 137
SI/TIEP BIEN KHAI NIEM "TAM" TRONG PHAT GIAO VIET NAM
VA NHLTN G BIE U HIEN CUA NO TRONG DOT SONG DAO DUC
NGUOI VIET NAM
Ngo Thi Lan Anh*
Trudng Dal hoc su phgm - DH Thdi Nguyen
TOM TA T
ChQ- "Tam" trong Phat giao la ndi dung quan trgng gdp phan tao nen gia trj van hda Phat giao. Khi
vao Viet Nam, hau bet nghTa cua chQ- "Tam" van dugc giQ- lai. Vdn cd cam tinh va ua chudng dao
Phat, nen ngudi Viet Nam rat de cao chQ- "Tam". Tu cai "Tam" trong sang, thuan khiet da hinh thanh
d ngudi Viet Nam Idi sdng binh di, chat phac, that tha. rat ddi thuy chung. cd nghTa cd tinh, cd trudc,
cd sau gdp phan xay dung len mdt nen dao due phii hgp vdi cac chuan muc xa hdi. hudng nhan dan
vao viec thuc hanh nhQng dieu thien, tranh xa dieu ac; dem lai sir thanh than trong "Tam" mdi con
ngudi. Ben canh nhQ-ng mat tich cue. cai "Tam" trong qua trinh hoa nhap vao ddi sdng ngudi Viet,
van cdn cd ca nhQng mat tieu cue can cd nhung bien phap thich hgp de khac phuc.
Til- khda: Phtit gldo; Phdt gldo Viet Nam; "Tdm "; tiep bien; ddi sdng dgo ditc
DAT VAN DE
Trong xu the hoi nhap va ma cira hien nay.
Dang la xac djnh van b6a la nen lang tinh
than cda doi s6ng xa boi, la muc dich va d6ng
luc cua su phat trien [1, tr.213]. Viet Nam
tren con duong hoi nhap, kh6ng the kh6ng bat
dau Id nhung gia trj van boa truyen thong
trong do co van hoa Phat giao. Chu "Tam"
trong Phat giao la noi dung quan trgng g6p
phan tao nen gia trj van hoa Phat giao. Triet ly
ve chu "Tam" trong Phat giao c6 y nghTa rat
sau sac, no da anh huang kh6ng nho toi doi
song dao ddc cda nguai Viet Nam trong qua
khd cung nhu trong bien lai va ca tuong lai.
Sy TIEP BIEN KHA I NIEM "TAM "
TRONG PHAT GlAo VIET NAM
Theo quan niem cda Phat giao pham trd
"Tam" CO the khai quat thanh sau cap do nhu
sau: I. "Tam" la trai lim bang xuong, bang
thjt (Phat giao kh6ng de y tai nghTa nay); 2.
"Tam" la thdc (vijnana) va theo mot nghTa
nao do, no chinh la y thdc th6ng thuang cda
con nguoi; 3. Nhung kh6ng chi y thdc, "Tam"
con la loan bg thi giai ben trong, cai chd
quan, tam hon, tinh cam, y d6, tinh than, tam
ly. "Tam" kh6ng chi la ly ma c6n la linh. Cai
"Tam" nay chinh la manas; 4. 0 goc do
"Tam" la thdc thd lam, thi n6 bao g6m ca
Email: ngolananhl 71082'aginall.com
tiem thuc, v6 thdc; 5. "Tam" con la sir t6ng
hgp cda tat ca cai "Tam" theo nghTa thd hai,
Ihd ba, thd lu; 6. Trong Phat giao, "Tam" c6n
la ban the vu tru. do chinh la tam the, Chan
lain [2, tr.311.
Khi vao Viet Nam, hau het nghTa cda chu
"Tam" van dugc giu lai. V6n c6 cam tinh va
ua chuong dao Phat. nen nguai Viet Nam rat
de cao chd "Tam". Quan niem ve "Tam" cda
Phat giao o- Viet Nam phat trien theo hai
khuynh hirang:
Mgl Id. cai "Tam" theo huang bac hgc ma noi
dung cda n6 bao g6m ca sau cap do nhu da
dugc trinh bay 6 phan tren. Cach hieu ve
"Tam" theo khuynh huang nay, chju anh
huang true tiep td quan niem "Tam" cda Phat
giao Trung Hoa. Chu nay c6 nghTa kha rong,
vua cbi tinh than, y thdc, lai vua chi tinh cam,
ly tri; vira la trai tim lai vda la ten chung de
chi nhung pham chat cda tri 6c. Ngoai ra, no
c6n chi nhirng cai 6 giQa (trung gian, trung
tam). Khi Phat giao du nhap vao Trung Qu6c,
chd nay c6 noi ham va ngoai dien cang mo
rgng. Ngoai nghTa tren, n6 c6n chi tam thdc
(bat thdc): nhan thdc, nhT thdc, thiet thdc,
than thdc, tj thdc, y thdc, matna thuc (thdc
thd bay), Alaida thdc (thdc thd tam) va ket
hgp vai nhau giQa chdng. Trong Phat giao
c6n mgl cai "Tam" nua. d6 la tu linh. thanh
tjnh "Tam" (Kien thuc lam) hay Nhu Lai
Tang tam (Chan nhu).
133