Sự tham gia của việt nam trong cộng đồng kinh tế asean (2015 - 2020)

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THẢO TRANG

SỰ THAM GIA CỦA VIỆT NAM

TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN

(2015 - 2020)

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ VIỆT NAM

Đà Nẵng - Năm 2023

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THẢO TRANG

SỰ THAM GIA CỦA VIỆT NAM

TRONG CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN

(2015 - 2020)

Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam

Mã số: 8229013

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VĂN SANG

Đà Nẵng - Năm 2023

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. ii

TRANG THÔNG TIN LUẬN VĂN THẠC SĨ ......................................................... iii

ENGLISH INFORMATON ON THESIS .................................................................iv

MỤC LỤC .....................................................................................................................v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .................................................................................... vii

MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 1

1. Lý do chọn đề tài ...............................................................................................1

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .................................................................................2

3. Mục đích nghiên cứu .........................................................................................5

4. Đối tượng, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu ....................................................5

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ................................................6

6. Đóng góp của luận văn ......................................................................................6

7. Cấu trúc của luận văn .........................................................................................7

CHƯƠNG 1. CỘNG ĐỒNG KINH TẾ ASEAN VÀ SỰ THAM GIA CỦA VIỆT

NAM............................................................................................................................... 8

1.1. Tổng quan về Cộng đồng Kinh tế ASEAN .............................................................8

1.1.1. Quá trình hình thành ....................................................................................8

1.1.2. Các trụ cột chính ..........................................................................................9

1.2. Cơ hội và thách thức đối với sự tham gia của Việt Nam vào AEC .......................12

1.2.1. Cơ hội .........................................................................................................12

1.2.2. Thách thức .................................................................................................16

1.3. Các nhân tố tác động đối với sự tham gia của Việt Nam vào AEC ......................21

1.3.1. Hệ thống pháp luật .....................................................................................21

1.3.2. Trình độ lao động .......................................................................................24

1.3.3. Năng lực nền kinh tế ..................................................................................28

1.3.4. Chính sách của chính phủ .......................................................................... 31

Tiểu kết chương 1 .........................................................................................................35

CHƯƠNG 2. CÁC HOẠT ĐỘNG THAM GIA CỦA VIỆT NAM TRONG CỘNG

ĐỘNG KINH TẾ ASEAN (2015 – 2020) ..................................................................36

2.1. Các hoạt động của Việt Nam trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN .........................36

2.1.1. Thực hiện tự do lưu chuyển thương mại hàng hóa ....................................36

2.1.2. Thực thi tự do hóa thương mại dịch vụ .....................................................40

2.1.3. Thực thi tự do hóa đầu tư ...........................................................................44

2.1.4. Xây dựng và phát triển AEC .....................................................................48

2.2. Các thành tựu và hạn chế của Việt Nam trong AEC .............................................51

2.2.1. Các thành tựu .............................................................................................51

2.2.2. Các hạn chế ................................................................................................53

Tiểu kết chương 2 .........................................................................................................56

CHƯƠNG 3. NHẬN XÉT VỀ SỰ THAM GIA CỦA VIỆT NAM TRONG CỘNG

ĐỒNG KINH TẾ ASEAN (2015 – 2020) ..................................................................57

3.1. Đóng góp của Việt Nam đối với ASEAN trong quá trình tham gia vào AEC ......57

3.1.1. Trong khuôn khổ nội khối .........................................................................57

3.1.2. Thúc đẩy, kết nối ASEAN với các đối tác .................................................59

3.2. Tác động sự tham gia của Việt Nam vào AEC .....................................................61

3.2.1. Đối với Việt Nam .......................................................................................61

3.2.2. Đối với AEC ..............................................................................................64

3.2.3. Đối với quốc tế ...........................................................................................67

3.3. Đặc điểm sự tham gia của Việt Nam trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN .............69

3.4. Một số bài học kinh nghiệm từ sự tham gia của Việt Nam trong Cộng đồng Kinh

tế ASEAN .....................................................................................................................73

Tiểu kết chương 3 .........................................................................................................76

KẾT LUẬN .................................................................................................................77

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................79

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI (BẢN SAO)

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT Viết tắt Viết đầy đủ Nghĩa tiếng Việt

1. ASEAN

Association of Southeast

Asian Nations

Hiệp hội Các quốc gia Đông

Nam Á

2. AC ASEAN Community Cộng đồng ASEAN

3. AEC

ASEAN Economic

Community

Cộng đồng Kinh tế ASEAN

4. AEMM

ASEAN Economic Ministerial

Meeting

Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế

các nước ASEAN

5. AFAS

ASEAN Framework

Agreement on Services

Hiệp định khung ASEAN về

Dịch vụ

6. AFMM

ASEAN Finance Ministerial

Meeting

Hội nghị Bộ trưởng Tài chính

các nước ASEAN

7. AFTA

ASEAN Free Trade Area Khu vực Thương mại tự do

ASEAN

8. ATIGA

ASEAN Trade in Goods

Agreement

Hiệp định Thương mại hàng

hóa ASEAN

9. AIA ASEAN Investment Area Khu vực đầu tư ASEAN

10. ACIA

ASEAN Comprehensive

Investment Agreement

Hiệp định đầu tư toàn diện

ASEAN

11. APEC

Asia-Pacific Economic

Cooperation

Diễn đàn Hợp tác Kinh tế

Châu Á - Thái Bình Dương

12. ASEM Asia-Europe Meeting Diễn đàn Hợp tác Á - Âu

13. CEPT

Common Effective

Preferential Tariff

Hiệp định về chương trình

Thuế quan ưu đãi

14. EAS East Asia Summit Hội nghị Cấp cao Đông Á

15. GATS

General Agreement on Trade

in Services

Hiệp định chung về thương

mại dịch vụ

16. MRAs

Mutual Recognition

Agreements

Thoả thuận thừa nhận lẫn nhau

17. RCEP

Regional Comprehensive

Economic Partnership

Agreement

Hiệp định Đối tác Kinh tế

Toàn diện khu vực

18. AMM ASEAN Foreign Ministerial Hội nghị Bộ trưởng Ngoại

STT Viết tắt Viết đầy đủ Nghĩa tiếng Việt

Meeting giao các nước ASEAN

19. IAI

ASEAN Economic Integration

Initiative

Sáng kiến hội nhập kinh tế

ASEAN

20. AICO

ASEAN Industrial

Cooperation Scheme

Chương trình hợp tác công

nghiệp ASEAN

21. ASW ASEAN Single Windows

Cơ chế hải quan một cửa

ASEAN

22. ACAP

ASEAN Competitive Action

Plan

Kế hoạch hành động cạnh

tranh ASEAN

23. OECD

Organization for Economic

Cooperation and Development

Tổ chức hợp tác và phát triển

kinh tế

24. TPP

Trans-Pacific Partnership

Agreement

Hiệp định đối tác xuyên Thái

Bình Dương

25. AHTN

Asean Harmonised Tariff

Nomenclature

Danh mục hài hòa thuế quan

của ASEAN

26. MASS

ASEAN Multilaterad

Agreement on air services

Hiệp định đa biên ASEAN về

vận tải hàng không

27. AMLAS

ASEAN Multilaterad

Agreement on the full

liberalization of Air Freight

services

Hiệp định đa biên ASEAN về

tự do hóa hoàn toàn dịch vụ

vận tải hàng hóa hàng không

28. ARF

ASEAN Regional Forum Diễn đàn Khu vực Đông Nam

Á

29. MAFLPAS

ASEAN Multilaterad

Agreement on the full

liberalization of passenger air

services

Hiệp định đa biên ASEAN về

tự do hóa hoàn toàn dịch vụ

vận chuyển hành khách

đường không

30. ASCC

ASEAN Socio-Cultural

Community

Cộng đồng Văn hóa – Xã hội

ASEAN

31. APSC

ASEAN Political - Security

Community

Cộng đồng Chính trị - An ninh

ASEAN

32. GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội

33. ZOPFAN

Zone of Peace, Freedom and

Neutrality

Khu vực hòa bình, tự do và

trung lập

STT Viết tắt Viết đầy đủ Nghĩa tiếng Việt

34. FTA Free Trade Agreement Thỏa thuận thương mại tự do

35. FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài

36. NSW National Single Window Cơ chế một cửa quốc gia

37. VNACCS

VietNam Automated Cargo

Clearance System

Hệ thống thông quan hàng hóa

tự động của Việt Nam

38. FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước ngoài

39. CPTPP

Comprehensive and

Progressive Agreement for

Trans-Pacific Partnership

Hiệp định Đối tác Toàn diện

và Tiến bộ xuyên Thái Bình

Dương

40. CLMV

Cambodia – Laos – Mianmar

– Vietnam

Nhóm các nước Việt Nam,

Lào, Campuchia và Myanmar

41. USD United States dollar Đồng đô la Mỹ

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

bảng

Tên bảng Trang

1.1. Các trụ cột chính và yếu tố cấu thành trụ cột chính của AEC 9

2.1.

Tỷ lệ xóa bỏ thuế quan của Việt Nam và các nước ASEAN

theo ATIGA

37

2.2. Các tiêu chí đánh giá môi trường đầu tư của ASEAN 54