Sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học các lớp 1, 2, 3

Sử dụng có hiệu quả đồ dùng dạy học các lớp 1, 2, 3

Ngày cập nhật: 05/07/2008

Sáng kiến kinh nghiệm

Sö dông cã hiÖu qu¶

§å dïng d¹y häc

c¸c líp 1, 2 , 3

************************

I- Đặt vấn đề :

1- C¬ së lý luËn :

Trong thêi ®¹i ngµy nay, khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, th«ng tin khoa häc ngµy cµng nhiÒu song thêi gian dµnh cho

mçi tiÕt häc trong trêng phæ th«ng kh«ng thay ®æi. §Ó theo kÞp sù ph¸t triÓn cña x· héi vµ cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc míi nhÊt,

®Çy ®ñ nhÊt trong mét thêi gian cã h¹n, viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc lu«n lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®îc nhiÒu ngêi quan t©m. Thùc tÕ cho thÊy

viÖc d¹y häc nãi chung vµ d¹y häc ë tiÓu häc nãi riªng ®· cã sù ®æi míi nhiÒu vÒ ph¬ng ph¸p. Nh÷ng ph¬ng ph¸p d¹y häc kÝch thÝch sù t×m

tßi, ®ßi hái sù t duy cña häc sinh ®îc ®Æc biÖt chó ý. Song ®Ó cho giê häc thùc sù ®æi míi, viÖc sö dông thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc lµ hÕt søc

cÇn thiÕt.

ThiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn vËt chÊt gióp cho gi¸o viªn vµ häc sinh tæ chøc hîp lý cã hiÖu qu¶, qu¸ tr×nh gi¸o dôc,

gi¸o dìng ®èi víi c¸c m«n häc trong nhµ trêng nh»m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh d¹y häc. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc, thiÕt bÞ

®å dïng d¹y häc lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n kh«ng thÓ thiÕu ®Ó gi¸o viªn, häc sinh thùc hiÖn môc tiªu d¹y häc . H¬n n÷a thiÕt bÞ

®å dïng d¹y häc t¹o ®iÒu kiÖn trùc tiÕp cho häc sinh huy ®éng mäi n¨ng lùc ho¹t ®éng nhËn thøc, tiÕp cËn thùc tiÔn, n©ng cao kh¶ n¨ng tù

häc, rÌn luyÖn kü n¨ng häc tËp vµ thùc hµnh. ThiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc lµ vËt chÊt h÷u h×nh tëng nh lµ v« tri v« gi¸c nhng díi sù ®iÒu khiÓn

cña ngêi gi¸o viªn, thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc thÓ hiÖn kh¶ n¨ng s ph¹m cña nã : Lµm t¨ng tèc ®é truyÒn th«ng tin, t¹o ra sù l«i cuèn, hÊp

dÉn lµm cho giê häc sinh ®éng, hiÖu qu¶ h¬n .

NÕu viÖc "D¹y chay, d¹y su«ng" lµm cho ngêi häc thô ®éng kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng s¸ng t¹o th× sù hç trî ®¾c lùc

cña thiÕt bÞ sÏ lµ cÇu nèi gi÷a ngêi d¹y vµ ngêi häc, lµm cho hai nh©n tè nµy g¾n kÕt víi nhau trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu ®µo t¹o, néi

dung ®µo t¹o, ph¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ lµm cho chÊt lîng gi¶ng d¹y vµ häc tËp ®îc n©ng cao.

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng nh c¸c bËc häc, ngµnh häc kh¸c, bËc tiÓu häc quan t©m nhiÒu ®Õn ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. Tõ

n¨m häc 2002 - 2003 viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë tiÓu häc ®îc ®æi míi ®ång bé vÒ ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa, thiÕt bÞ ®å dïng d¹y

häc vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh .

Theo quan ®iÓm triÕt häc duy vËt biÕn chøng:"Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t duy trõu tîng, tõ t duy trõu tîng ®Õn thùc tiÔn ®ã lµ con

®êng biÖn chøng cña nhËn thøc ch©n lý, nhËn thøc hiÖn thùc kh¸ch quan", quan ®iÓm nµy cµng cã gi¸ trÞ víi häc sinh tiÓu häc. H¬n n÷a

theo quan ®iÓm d¹y häc hiÖn ®¹i: Qu¸ tr×nh d¹y häc kh«ng chØ nh»m môc tiªu duy nhÊt lµ gióp häc sinh nhËn thøc mét sè kiÕn thøc kü

n¨ng cô thÓ mµ b»ng c¸ch d¹y nµo ®ã c¸c em ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng, ph¸t triÓn n¨ng lùc s¸ng t¹o. Theo ®ã vai trß cña gi¸o viªn lµ

ngêi tæ chøc, híng dÉn, truyÒn ®¹t th«ng tin kiÕn thøc, cßn häc sinh cã vai trß chñ ®éng s¸ng t¹o trong viÖc tiÕp thu tri thøc. §Ó lµm tèt ®îc

®iÒu nµy th× sù hç trî cña ®å dïng d¹y häc lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc.

§èi víi häc sinh tiÓu häc, thiÕt bÞ d¹y häc l¹i cµng ®Æc biÖt quan träng v× nã gióp c¸c em quan s¸t sù vËt, hiÖn tîng mét c¸ch trùc

quan, gióp häc sinh nhËn thøc s©u h¬n néi dung bµi häc, h×nh thµnh tèt kü n¨ng kü x¶o.

Tãm l¹i : ThiÕt bÞ d¹y häc lµ ph¬ng tiÖn, lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë tiÓu häc .

2 - C¬ së thùc tiÔn

* VÒ ®å dïng d¹y häc :

Khi nãi ®Õn viÖc sö dông ®å dïng thiÕt bÞ d¹y häc, ngêi gi¸o viªn nghÜ ngay ®Õn c¸c vËt dông trùc quan cô thÓ, c¸c vËt t, ho¸ chÊt,

mÉu vËt, m« h×nh, tranh ¶nh... C¸c tµi liÖu, Ên phÈm, s¸ch gi¸o khoa, vë bµi tËp, phiÕu bµi häc …

Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c trêng tiÓu häc ®· ®îc cung cÊp kh¸ nhiÒu trang thiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc, cã nh÷ng thïng ®ång bé ®Ó

d¹y cho c¶ cÊp häc vµ nh÷ng bé va-li ®Ó d¹y theo líp nhng thèng kª theo danh môc th× sè lîng vÉn cha ®¸p øng ®îc ®Çy ®ñ.

VÝ dô : Ở ph©n m«n luyÖn tõ vµ c©u ( líp 2, 3) hay tõ ng÷ ( líp 4, 5), ®å dïng d¹y häc mµ C«ng ty s¸ch vµ thiÕt bÞ trêng häc s¶n

xuÊt , cung cÊp cho c¸c trêng hiÖn nay chñ yÕu lµ c¸c lo¹i tranh ¶nh, song mét sè tranh ¶nh do s¶n xuÊt chung cho tÊt c¶ c¸c trêng tiÓu häc

trong c¶ níc nªn so víi kiÕn thøc hiÓu biÕt cña häc sinh tõng vïng cã lóc thõa lo¹i nµy nhng l¹i thiÕu lo¹i kh¸c.

* VÒ gi¸o viªn :

Tõ thùc tÕ thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc cßn thiÕu, b¶n th©n gi¸o viªn cßn ng¹i sö dông, c¸n bé phô tr¸ch thiÕt bÞ ë trêng l¹i kiªm nhiÖm

nh÷ng viÖc kh¸c nªn viÖc mîn - tr¶ gÆp nhiÒu khã kh¨n. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho gi¸o viªn lªn líp sö dông ®å dïng

thiÕu thêng xuyªn .

Trong qu¸ tr×nh sö dông ®å dïng d¹y häc, mét sè gi¸o viªn cßn lóng tóng. Ch¼ng h¹n khi d¹y gi¶i nghÜa tõ hä nghÜ r»ng cø ®a ra

tranh ¶nh, vËt thËt cho häc sinh quan s¸t lµ ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn ®Ó gi¶i nghÜa tõ. Trªn thùc tÕ, nhiÒu tranh ¶nh, vËt thËt cha cung cÊp hÕt

nghÜa cña tõ cÇn gi¶ng mµ ph¶i cã sù hç trî b»ng lêi nãi cña gi¸o viªn.

MÆt kh¸c tuy r»ng 100 % gi¸o viªn ®Òu nhËn thøc ®óng ý nghÜa, t¸c dông to lín cña ®å dïng d¹y häc trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh kiÕn

thøc cho häc sinh, nhiÒu gi¸o viªn ®· biÕt vËn dông ®óng lóc, ®óng chç vµ ®óng møc ®é c¸c ®å dïng d¹y häc. Song còng cã nhiÒu gi¸o viªn